Οι παιδαγωγικές αντιλήψεις του Ζαν Ζακ Ρουσσώ υπό το πρίσμα της θεωρίας του Μισέλ Φουκώ για την εξουσία/γνώση και την πειθαρχία στην εκπαίδευση

Abstract

Ο Ρουσσώ προτείνει δυο μοντέλα αγωγής, την κατ’ οίκον αγωγή και τη δημόσια αγωγή. Η πρώτη υπακούει στις αρχές της φυσικής αγωγής και καθιστά τον μαθητή όχι απλώς ελεύθερο και ευδαίμονα άνθρωπο αλλά επίσης και ελεύθερο κοσμοπολίτη. Η δημόσια αγωγή αποβλέπει στη δημιουργία ενός πολίτη που αγαπάει την πατρίδα του και εκφράζει έμπρακτα την αγάπη όποτε χρειαστεί. Από την άλλη ο Φουκώ δεν προβαίνει σε μια ιδεατή κατασκευή αγωγής αλλά αναλύει τις σχέσεις εξουσίας σε πειθαρχικά κοινωνικά συστήματα συμπεριλαμβανομένου του εκπαιδευτικού συστήματος. Στην εργασία αυτή, υποστηρίζουμε ότι η φουκωική θεωρία δίνει τα απαραίτητα εργαλεία ερμηνευτικής προσέγγισης της προτεινόμενης από τον Ρουσσώ αγωγής.

Rousseau recommends two models of education, domestic and state education. The first obeys the principles of natural education and renders the learner not only a free and prosperous man but also a cosmopolitan one. State education and public activities aim at creating a patriotic citizen. On the other hand, Foucault does not devise a virtual design and construction of education but analyzes the power relations in disciplinary social systems such as the educational system. We claim that foucauldian theory provides the necessary interpretative tools so as to approach the proposed education models.