Αρρεναγωγείο των Ηνωμένων Εκπαιδευτηρίων Γαλατά: η ιστορία του κτηρίου μιας ελληνικής κοινοτικής σχολής της Κωνσταντινούπολης

Abstract

Η ιστορία της ανέγερσης σχολικών κτηρίων είναι άμεσα συνυφασμένη με το κοινωνικό περιβάλλον που εξυπηρετούν και υπόκεινται στη βάσανο της σωστής τεκμηρίωσης μέσα από διαφόρους μύθους, οι οποίοι εξυμνούν τα αλλοτινά για λόγους ωραιοποίησης του παρελθόντος. Προφανώς, τα κτήρια αυτά σχετίζονται με την ιστορία της εκπαίδευσης αλλά εν γένει και την κοινοτική ιστορία, όταν ειδικότερα ο λόγος είναι περί των Ελληνορθόδοξων Κοινοτήτων της Πόλης. Δυστυχώς, πολύ λίγα έχουν γραφτεί σποραδικά για την αρχιτεκτονική ιστορία των μειονοτικών σχολείων και αυτά από τούρκους μελετητές που μη γνωρίζοντες την γλώσσα δεν ασχολήθηκαν συστηματικά με την αναδίφηση αρχείων. Η έλλειψη γνώσης για την ορθή απόδοση των κυρίων ονομάτων αλλογενών από την αραβική γραφή στα έγγραφα που φυλάσσονται στα Πρωθυπουργικά Αρχεία της γείτονος δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα ταύτισης των συντελεστών παραγωγής αυτού του κτηριακού πλούτου. Στο σύντομο αυτό κείμενο γίνεται μια προσπάθεια καταγραφής των υπαρχουσών πηγών για τη συγκρότηση μιας μεγαλύτερης μελέτης για τα σχολεία του «εμπορικότατου και πολυανθρωπότατου» Γαλατά μέχρι τις μέρες μας, ασχέτως αν το ελληνικό στοιχείο δεν επαρκεί πλέον για τη λειτουργία ενός σχολείου που να εξυπηρετεί αμιγώς τα τέκνα του.The history of the construction of school buildings is directly intertwined with the social environment they serve and are subject to the ordeal of proper documentation through various myths, which glorify the past for reasons of beautifying history. Obviously, these buildings are related to the history of education but also to community history in general, especially when it comes to the Greek Orthodox Communities of the City. Unfortunately, very little has been written sporadically about the architectural history of minority schools and this by Turkish researchers who, not knowing the language, did not systematically engage with archival research. The lack of knowledge for the correct rendering of foreign proper names from Arabic script in documents preserved in the Prime Ministerial Archives of the neighboring country creates additional problems in identifying the contributors to the production of this architectural wealth. In this short text, an attempt is made to record the existing sources for the formation of a larger study on the schools of the "most commercial and most populous" Galata up to our days, regardless of whether the Greek element is no longer sufficient for the operation of a school that serves exclusively its children.