Καλλιτέχνες και θεάματα του δρόμου στην Αθήνα: νοηματοδοτήσεις του δημόσιου χώρου και της αστικής εμπειρίας

Abstract

Οι καλλιτέχνες και τα θεάματα του δρόμου αποτελούν ένα φαινόμενο με μακρά ιστορία και διαρκή παρουσία στους δημόσιους χώρους των πόλεων, συνυφασμένο με τη ζωή στις πόλεις και την αστική εμπειρία. Αναγνωρίζοντας τη δυναμική του φαινομένου αυτού, η παρούσα εργασία επιχειρεί να το προσεγγίσει στην χωρική του διάσταση, εστιάζοντας στους τρόπους και τις διαδικασίες μέσω των οποίων οι καλλιτέχνες του δρόμου αλληλεπιδρούν με και επανα-νοηματοδούν τον, δημόσιο αστικό χώρο. Αντιστοίχως, εξετάζεται η σχέση του κοινού των θεαμάτων του δρόμου με την καλλιτεχνική αυτή πρακτική και οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι της πόλης με την σειρά τους νοηματοδοτούν μέσω του φαινομένου αυτού τη δική τους σχέση και εμπειρία με τον δημόσιο χώρο και τη ζωή στην πόλη. Αναφορά γίνεται επίσης και στον τρόπο με τον οποίο θεσμικά κανονιστικά πλαίσια, επηρεάζουν το υπό εξέταση φαινόμενο. Μεθοδολογικά η εργασία ενσωματώνει θεωρητικές και εννοιολογικές προσεγγίσεις του χώρου από τις κοινωνικές επιστήμες γενικότερα και την ανθρωπολογία ειδικότερα καθώς και αντίστοιχα εθνογραφικά παραδείγματα με τα οποία συνδιαλέγεται η παρούσα εθνογραφική έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε στο κέντρο της Αθήνας με ειδικότερο ερευνητικό πεδίο, τον πεζόδρομο της Διονυσίου Αεροπαγίτου. Επιδίωξη της παρούσας εργασίας είναι να συμβάλλει κατά το δυνατόν, στην αναγνώριση της σημασίας των καλλιτεχνών και της τέχνης του δρόμου για την κοινωνική και πολιτισμική πραγματικότητα των σύγχρονων πόλεων, ειδικά σε σχέση με τον πάντα επίμαχο δημόσιο χώρο.

Street performers and street performances (a.k.a. buskers and busking) constitute a phenomenon with a long history and enduring presence into the public spaces of cities, intertwined with urban life and experience. Acknowledging the dynamics of this phenomenon, this thesis attempts an approach from a spatial perspective, focusing mainly on the ways and processes through which street performers interact with and give new meaning to, public urban space. Correspondingly, it examines the relationship of the audience of street performances with this artistic practice and the ways in which city dwellers in turn, interpret their own relationship and experience of public space and urban life through this phenomenon. Reference is also made to the way in which institutional regulatory frameworks affect the phenomenon under examination. Regarding the methodology used, the study incorporates theoretical and conceptual approaches of space from the field of social sciences in general and anthropology in particular. Corresponding ethnographies are presented and engage with this ethnographic research, which was conducted in the center of Athens, with the specific research field located in Dionysiou Aeropagitou pedestrian street. The aim of this study is to contribute as much as possible, to the recognition of the importance of street artists and street performing for the social and cultural reality of contemporary cities, especially in relation to the ever contested public space.