Το σχέδιο Άτσεσον (1964) για το Κυπριακό και η απόρριψή του από την Κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου υπό το φως των αρχειακών πηγών του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών (FRUS)

Abstract

Στόχος της εργασίας είναι να εξετάσει υπό το φως των αρχειακών πηγών του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών τις διπλωματικές διεργασίες για επίλυση του Κυπριακού που συντελέσθηκαν στην Γενεύη, την Ουάσινγκτον, την Αθήνα και την Άγκυρα το Καλοκαίρι του 1964 και έμειναν γνωστές ως “Σχέδιο Άτσεσον”. Για την πληρέστερη παρουσίαση του υπό εξέταση ζητήματος αξιοποιείται και η πλούσια σχετική, κυρίως ελληνόφωνη, βιβλιογραφία. Η υπόθεση εργασίας στην οποία βασίζεται η εργασία είναι ότι το “Σχέδιο Άτσεσον”, τόσο στην αρχική όσο κυρίως στην τελική του μορφή, εξυπηρετούσε σε ικανοποιητικό βαθμό τα συμφέροντα της Ελλάδος και του Κυπριακού Ελληνισμού και ως εκ τούτου έπρεπε να γίνει αποδεκτό από την ελληνική πλευρά.This thesis is an analysis of the so called “Acheson Plan” for a peaceful settlement of the Cyprus Issue, especially in the light of the declassified archival sources of the United States Foreign Affairs Ministry. The conclusion is that both “Acheson Plans” and especially the second one offered the Greek side an opportunity to achieve Enosis at minimum cost in territory and national prestige. We also try to explain the reasons for which this opportunity was missed, focusing on the errors of Prime Minister George Papandreou and the systematic attempt of Archbishop Makarios to subvert the efforts made in Geneva by Acheson and the representatives of Greece and Turkey to reach a diplomatic settlement of the Cyprus Issue based on Enosis of the island with Greece.