Η μαρξιστική έννοια της αλλοτρίωσης και τα κοινωνικά κινήματα υπό το πρίσμα της ρευστής νεωτερικότητας

Abstract

Η έννοια της «αλλοτρίωσης», όπως προσδιορίζεται στο έργο του Marx και ερμηνεύεται μέσα από την «πραγμοποίηση» του Lukàcs, συνδέεται με τη συλλογική δράση των κοινωνικών υποκειμένων. Ωστόσο, στη σύγχρονη «ρευστή νεωτερικότητα» (Z. Bauman) η αλλοτρίωση εκτεινόμενη σε περισσότερους τομείς της ζωής δεν οδηγεί σε επαναστατικά κινήματα, αλλά περισσότερο σε κοινωνικά κινήματα διαμαρτυρίας. Επαναπροσδιορίζοντας τη «ρευστή νεωτερικότητα» και τις μορφές αλλοτρίωσης μέσω της θεωρίας του Bauman και του Harvey, επιχειρούμε την προσέγγιση της φύσης και της δυναμικής των σύγχρονων κοινωνικών κινημάτων και της σύνδεσής τους με την αλλοτρίωση εστιάζοντας στη δόμηση του ανήκειν. Εξετάζεται εν συντομία η περίπτωση του κινήματος της πλατείας Συντάγματος, ως περίπτωση σύγχρονου κοινωνικού κινήματος πόλης.The literature review indicates that the notion of “alienation”, as presented in the Marxian work and interpreted through Lukacs’ concept of “reification”, is closely relevant to the collective action of social subjects. However, in an era that Z. Bauman has coined as “liquid modernity”, this action does not seem to climax into revolutionary movements but mainly takes the form of social protest movements. Using Bauman and Harvey’s theoretical approaches for modernity, the present paper attempts, to analyze the nature and dynamics of the modern social movements and their relevance to alienation by focusing on the construction of the notion of the social sense of belonging. In this attempt, we focus on the Syntagma Athens Square Movement in 2011 as an illustrative urban social movement case.