Πως το Νέο Σύμφωνο για την μετανάστευση και το άσυλο θα επηρεάσει την πολιτική μετανάστευσης και ασύλου της Ελλάδας;

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τις επιπτώσεις που επιφέρει το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη μεταναστευτική και προσφυγική πολιτική της Ελλάδας. Μέσα από κριτική ανάλυση των νομικών πράξεων που εισάγονται με το Σύμφωνο και της αλληλεπίδρασής τους με το υφιστάμενο ευρωπαϊκό και ελληνικό δίκαιο, αναδεικώνονται τόσο οι δυνατότητες όσο και οι προκλήσεις του νέου πλαισίου. Η εργασία εστιάζει σε βασικούς κανονισμούς, όπως ο Κανονισμός Διαδικασιών Ασύλου, ο Κανονισμός Ελέγχου Διαλογής και ο Κανονισμός για Καταστάσεις Κρίσης και Ανωτέρας Βίας, και αξιολογεί πώς η εφαρμογή τους μπορεί να αναδιαμορφώσει τις διαδικασίες στα σύνορα, τους μηχανισμούς αλληλεγγύης και τις επιστροφές. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ελληνική πραγματικότητα, λόγω της γεωγραφικής θέσης της χώρας και του ρόλου της στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Η μεθοδολογία συνδυάζει τη δογματική νομική ανάλυση με αξιολόγηση πολιτικών, αξιοποιώντας νομολογία, επίσημες εκθέσεις και επιστημονική βιβλιογραφία. Συμπεραίνεται ότι, παρά τη φιλοδοξία του Συμφώνου να προωθήσει την εναρμόνιση και τη λειτουργική αλληλεγγύη, ενδέχεται να ενισχύσει τάσεις αστυνομοκεντρικής διαχείρισης και να επιφέρει διαδικαστικές επιβαρύνσεις, ιδίως για χώρες πρώτης γραμμής όπως η Ελλάδα.This thesis examines the implications of the European Union's New Pact on Migration and Asylum for Greece’s national immigration and asylum policy. Through a critical analysis of the legal instruments introduced under the Pact and their interaction with existing EU and Greek legislation, the study highlights both the opportunities and risks posed by the reformed framework. It focuses on key legislative acts such as the Asylum Procedures Regulation, the Screening Regulation, and the Crisis and Force Majeure Regulation, and assesses how their implementation may reshape border procedures, solidarity mechanisms, and returns. Emphasis is placed on the Greek context, given the country’s geographic position and its role at the EU’s external borders. The research combines doctrinal legal analysis with policy evaluation and draws on case law, official reports, and academic literature. The study concludes that while the Pact seeks to enhance harmonization and operational solidarity, it may reinforce securitized approaches and procedural complexities, particularly for frontline states like Greece.