Η Τουρκία μετά τη 15η Ιουλίου 2016: πολιτικές και οικονομικές εκφράσεις ενός καθεστώτος έκτακτης ανάγκης

Abstract

Η απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 στην Τουρκία απέτυχε, αλλά οι μετασεισμοί που προκάλεσε συνεχίζουν να τροφοδοτούν τις μεγάλες αντιφάσεις της χώρας. Ένα πραξικόπημα έχει στόχο την κατάλυση των δημοκρατικών θεσμών, οι οποίοι, όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, είχαν ήδη διαβρωθεί. Συνεπώς, σε ένα πλαίσιο στο οποίο σχεδόν όλες οι δημοκρατικές λειτουργίες βρίσκονταν από πριν σε κατάσταση βαθιάς αμφισβήτησης, οι δυναμικές που γέννησαν την πραξικοπηματική απόπειρα, αλλά και μέρος των δυναμικών εκείνων που την οδήγησαν σε αποτυχία, συγκροτούν ένα εκρηκτικό μείγμα αστάθειας. Η πιο χαρακτηριστική έκφραση της αντίφασης είναι η εξής: η επικράτηση του πραξικοπήματος, όπως η ιστορική εμπειρία δείχνει, μάλλον θα οδηγούσε στην εγκαθίδρυση ενός καθεστώτος έκτακτης ανάγκης και σε μαζικές εκκαθαρίσεις πολιτικών αντιπάλων, δηλαδή σε εξελίξεις και φαινόμενα που βιώνει σήμερα η Τουρκία, μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος. Με αυτό το σκεπτικό η κήρυξη καθεστώτος έκτακτης ανάγκης αργά το βράδυ της 20ής Ιουλίου 2016, δε μπορεί να αποσυνδεθεί από το ευρύτερο πλαίσιο των αντιφάσεων και της κατάστασης κρίσεων στην οποία βρίσκεται η χώρα τα τελευταία χρόνια.The coup attempt of July 15, 2016 in Turkey failed, but the aftershocks it caused continue to fuel the country's major contradictions. A coup aims at overthrowing democratic institutions, which, however, in this specific case, had already been eroded. Consequently, in a framework where almost all democratic functions were already in a state of deep contestation, the dynamics that generated the coup attempt, as well as part of those dynamics that led it to failure, constitute an explosive mixture of instability. The most characteristic expression of the contradiction is the following: the success of the coup, as historical experience shows, would probably have led to the establishment of a state of emergency regime and to massive purges of political opponents, that is, to developments and phenomena that Turkey is experiencing today, after the failure of the coup. With this reasoning, the declaration of a state of emergency late in the evening of July 20, 2016, cannot be disconnected from the broader framework of contradictions and the state of crises in which the country has found itself in recent years.