«Η εισαγωγή μηχανισμών αυτόματης δημοσιονομικής προσαρμογής στο νέο συνταξιοδοτικό σύστημα»

Abstract

Από τη δεκαετία του 2000 εξαπλώνεται η υιοθέτηση Μηχανισμών Δημοσιονομικής Προσαρμογής για την αντιμετώπιση δημοσιονομικών και δημογραφικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα ώριμα δημόσια συνταξιοδοτικά συστήματα. Οι επιμέρους εκδοχές των Μηχανισμών Δημοσιονομικής Προσαρμογής φιλοδοξούν να διασφαλίζουν την αναλογιστική βιωσιμότητα των δημόσιων συνταξιοδοτικών προγραμμάτων προκαθορίζοντας τις θεσμικές αντιδράσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος. Ανάλογα με τις εξελίξεις στην οικονομία, το δημογραφικό, το κόστος ζωής και τους μισθούς, αποφασίζεται εκ των προτέρων η διαδικασία, η περιοδικότητα αλλά και το περιεχόμενο των συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων που θα επαναφέρουν το σύστημα στην επιθυμητή ισορροπία. Οι Μηχανισμοί Δημοσιονομικής Προσαρμογής συνδέονται κατά κανόνα με τις μεταβολές του προσδόκιμου ζωής, με την εξέλιξη των μισθών ή με τη σχέση εσόδων/δαπανών και ενεργοποιούνται ανάλογα με τη διακύμανση αυτών των ποσοτικοποιημένων οικονομικών, δημογραφικών ή στατιστικών δεικτών. Στο πρώτο κεφάλαιο, εξετάζονται τα χαρακτηριστικά των μεταρρυθμίσεων με κριτήριο την αλλαγή ή μη παραδείγματος στη συνταξιοδοτική πολιτική και αναφέρεται το ευρύτερο πλαίσιο μεταρρυθμίσεων στο οποίο εντάσσεται η εισαγωγή Μ.Α.Π. στο ελληνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Στο δεύτερο κεφάλαιο, αναλύουμε τα επιμέρους χαρακτηριστικά των Μ.Α.Π., τους κατηγοριοποιούμε με αναφορά στη λειτουργία τους και αναφερόμαστε σε Μελέτες Περίπτωσης εισαγωγής Μ.Α.Π. σε συνταξιοδοτικά συστήματα άλλων χωρών. Στο τρίτο κεφάλαιο, ερευνάται η σύνδεση των Μ.Α.Π. με την ανταποδοτική δικαιοσύνη που επικεντρώνεται στην ίση ανταπόδοση μεταξύ γενεών και αναλύεται η επιρροή των διεθνών οργανισμών στη χρήση τους. Παράλληλα, εξετάζονται τα αποτελέσματα αποπολιτικοποίησης της μεταρρύθμισης, εξατομίκευσης των κοινωνικών κινδύνων και ενίσχυσης της προσφοράς εργασίας για τη διασφάλιση επαρκούς σύνταξης. Στο τέταρτο κεφάλαιο, αναλύονται τα χαρακτηριστικά και οι στόχοι των Μ.Α.Π. που έχουν ενταχθεί στο ελληνικό σύστημα και αποτιμάται η μέχρι σήμερα εφαρμογή τους.Since the 2000’s the adoption of automatic budgetary mechanisms has been spreading in order to face the challenges of mature public retirement schemes. The various versions of automatic adjustment mechanisms aim at ensuring the actuarial sustainability of public retirement schemes defining in advance the institutional adjustments of these schemes. Depending on the evolution of the economy, the demographics, the cost of living and the wages, the procedure, the periodicity and the content of the retirement arrangements is defined in advance in order to rebalance the budget of retirement scheme. Mechanisms of budgetary adjustment are linked to variations of life expectancy, evolution of wages or the balance between resources and expenditure. They are activated according to the fluctuation of quantified economic, statistical or demographic indicators. In the present post-doctoral research the use of these mechanisms is connected to wider context of the reform of social insurance objectives and instruments. In the first chapter, we examine the characteristics of the reforms using as a criterion the change or not of paradigm in the retirement policy we mention the wider context of reforms within which the introduction of automatic adjustment mechanisms is realized. In the second chapter, we analyze the various characteristics of automatic adjustment mechanisms and we categorize them according to their functions. We refer to other countries’ case studies of automatic adjustment mechanisms adoption. In the third chapter, we examine the connection between automatic adjustment mechanisms and actuarial justice principles and we analyze the influence of international institutions. In the same chapter, we analyze the dimension of depolitization, risk individualization and reinforcement of participation in the labour market of these reforms. In the fourth chapter, we analyze the characteristics and the objectives of the automatic adjustment mechanisms that are introduced in the Greek system and we evaluate their application up to now.