Οικονομικές και στρατηγικές συνιστώσες της ενεργοτερης συμμετοχής της Ινδίας στο υπό διαμόρφωση διεθνές σύστημα

Abstract

Η Ινδία, με την πλούσια ιστορία και την ποικιλία των πολιτιστικών επιτευγμάτων της, παρέμεινε σημαντικός παγκόσμιος παράγοντας παρά τις προκλήσεις που αντιμετώπισε όπως η αποικιοποίηση και οι πολιτικές εντάσεις. Η συνεχής εξέλιξή της στους τομείς της οικονομίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας την καθιστά έναν ισχυρό παίκτη στον παγκόσμιο χάρτη, παραμένοντας εμπνευσμένη από την πλούσια ιστορία και πολιτιστική ποικιλομορφία της. Η προσπάθεια της Ινδίας να γίνει πράσινη υπερδύναμη, με στόχο τις μηδενικές εκπομπές έως το 2070, αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω της εξάρτησής της από τον άνθρακα για την ενέργεια. Παρά τις δυσκολίες, η χώρα έχει ξεκινήσει πράσινες πρωτοβουλίες και επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προωθώντας την καθαρή ενέργεια και αναβαθμίζοντας τις υποδομές για τη μείωση των εκπομπών και την αύξηση της παραγωγικότητας. Η Ινδία εισήγαγε τη διαστημική εξερεύνηση από τις αρχές της δεκαετίας του '60, ιδρύοντας τον Ινδικό Οργανισμό Διαστημικής Έρευνας (ISRO) το 1969, με στόχο την ανάπτυξη της χώρας σε τεχνολογικό επίπεδο. Ο ISRO επιδίωξε την ανάπτυξη εγχώριων τεχνολογικών ικανοτήτων και τη συνεργασία με άλλες χώρες. Παράλληλα, επεκτείνει το πυρηνικό της πρόγραμμα, με σχέδια για νέους αντιδραστήρες και τον εμπλουτισμό του ουρανίου, αυξάνοντας την ικανότητά της στην παραγωγή πλουτωνίου για πολεμική χρήση. Αυτή η ανάπτυξη προκαλεί ανησυχίες σχετικά με τον αυξανόμενο αριθμό των πυρηνικών κεφαλών, καθώς και την ενίσχυση του οπλοστασίου πυρηνικών όπλων της χώρας, σύμφωνα με εκτιμήσεις του SIPRI. Οι σχέσεις της με τις γειτονικές της χώρες είναι πολύπλοκες και ποικίλες. Ενδιαφέρων παρουσιάζουν αυτές με το Πακιστάν όπου υπάρχει μια μακρόχρονη ιστορία εντάσεων και συγκρούσεων, κυρίως λόγω του διαμελισμού της Βρετανικής Ινδίας το 1947 και των διενέξεων για την επαρχία της Κασμίρ. Με την Κίνα, υπάρχουν επίσης διαφορές σχετικά με τα σύνορα και την επιρροή στην περιοχή του Θιβέτ. Παρά τις διαφορές αυτές, η Ινδία επιδιώκει να διατηρήσει διμερείς και περιφερειακές σχέσεις με τις γειτονικές της χώρες μέσω διαλόγου, συνεργασίας σε οικονομικά και πολιτιστικά θέματα, καθώς και διαπραγματεύσεων για την επίλυση διαφορών. Η σχέση μεταξύ Ινδίας και Ρωσίας, εστιάζοντας στην ιστορική συνέχεια από τη Σοβιετική Ένωση έως τη διάλυσή της το 1991. Αρχικά, οι σχέσεις μεταξύ της Ινδίας και της Σοβιετικής Ένωσης εξελίχθηκαν θετικά, λειτουργώντας ως αντίβαρο στο Πακιστάν. Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ανάγκασε την Ινδία να προσαρμόσει την εξωτερική της πολιτική, αλλά διατήρησε φιλικές σχέσεις με τη Ρωσία. Παράλληλα, ενίσχυσε τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και την Κίνα. Παρά τις διεθνείς πιέσεις, η Ινδία παρέμεινε διακριτική στη διεθνή πολιτική, διατηρώντας τις σχέσεις της με τη Ρωσία. Η σχέση με τις ΗΠΑ εξελίχθηκε σε στρατηγική εταιρική σχέση, ενώ επιδιώκει αυτονομία μέσω της συμμετοχής της στα BRICS. Η Ινδία επίσης ενισχύει τις σχέσεις της με το ASEAN και τη SAARC, ενώ η προσέγγισή της με την Ελλάδα αποκτά ιδιαίτερη σημασία μετά την εκλογή της ως μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η Ινδία και η Ελλάδα επιδιώκουν ενίσχυση των επιχειρηματικών δεσμών τους σε διάφορους τομείς, όπως η υποδομή, η τεχνολογία και η ενέργεια, καθώς και συνεργασία στον τομέα του διαστήματος και άλλων τομέων. Αναμένεται ότι οι οικονομικοί δεσμοί τους θα ενισχυθούν στο μέλλον.India, with its rich history and variety of cultural achievements, has remained an important global player despite the challenges it has faced such as colonisation and political tensions. Its continuous evolution in the fields of economy, science and technology makes it a powerful player on the world map, remaining inspired by its rich history and cultural diversity. India's quest to become a green superpower, with a goal of zero emissions by 2070, faces challenges due to its dependence on coal for energy. Despite the difficulties, the country has launched green initiatives and investments in renewable energy, promoting clean energy and upgrading infrastructure to reduce emissions and increase productivity. India introduced space exploration in the early 1960s, establishing the Indian Space Research Organisation (ISRO) in 1969, with the aim of developing the country's technology. ISRO sought to develop indigenous technological capabilities and cooperation with other countries. At the same time, it expanded its nuclear program, with plans for new reactors and uranium enrichment, increasing its capacity to produce plutonium for military use. This development is raising concerns about the growing number of nuclear warheads, as well as strengthening the country's nuclear weapons arsenal, according to SIPRI estimates. Its relations with its neighbours are complex and varied. Of interest are those with Pakistan where there is a long history of tensions and conflict, notably due to the partition of British India in 1947 and disputes over the province of Kashmir. With China, there are also disputes over borders and influence in the Tibetan region. Despite these disputes, India seeks to maintain bilateral and regional relations with its neighbors through dialogue, cooperation on economic and cultural issues, and negotiations to resolve disputes. The relationship between India and Russia, focusing on the historical continuity from the Soviet Union to its dissolution in 1991. Initially, relations between India and the Soviet Union developed positively, acting as a counterweight to Pakistan. The dissolution of the Soviet Union forced India to adjust its foreign policy, but it maintained friendly relations with Russia. At the same time, it strengthened its relations with the US and China. Despite international pressures, India remained discreet in international politics, maintaining its relations with Russia. Its relationship with the US has evolved into a strategic partnership and it is seeking autonomy through its participation in BRICS. India is also strengthening its relations with ASEAN and SAARC, while its rapprochement with Greece assumes particular importance following its election as a member of the UN Security Council. India and Greece are seeking to strengthen their business ties in various sectors such as infrastructure, technology and energy, as well as cooperation in space and other areas. It is expected that their economic ties will be strengthened in the future.