Τι είναι το Περί Ψυχής;

Abstract

Ανήκει, δηλαδή, στα φυσικά έργα του Αριστοτέλη, τα οποία αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι του corpus. Δύο είναι οι βασικοί λόγοι γι’ αυτό. Ο πρώτος έχει να κάνει με τον προσδιορισμό του πεδίου της λειτουργίας της ψυχής: η ψυχή, λέει ο Αριστοτέλης στην αρχή του πρώτου βιβλίου, είναι κατά μία έννοια «η αρχή των ζώων» (402a6-7). Το «ζώο» έχει εδώ την έννοια του «έμβιου», εφόσον παρακάτω ο Αριστοτέλης αποδίδει τη φυσική –που είναι η θεμελιώδης– λειτουργία της ψυχής και στα φυτά. Ο Αριστοτέλης επικρίνει τους προγενεστέρους του, τόσο τους Προσωκρατικούς όσο και τον Πλάτωνα, επειδή ασχολούνται μόνο ή κυρίως με την ανθρώπινη ψυχή, παραγνωρίζοντας έτσι ότι η ψυχή δεν εξηγεί μόνο την αίσθηση και τη σκέψη αλλά πρωτίστως τη ζωή που χαρακτηρίζει όλα τα έμβια, φυτά και ζώα, αυτό που ο ίδιος χαρακτηρίζει ως φύση, θρέψη και αύξηση. Έτσι, η ψυχή προσδιορίζεται ως η αρχή της θρεπτικής λειτουργίας –που χαρακτηρίζει όλα τα έμβια–, των λειτουργιών της αίσθησης και της κατά τόπον κίνησης, που χαρακτηρίζουν όλα τα ζώα, καθώς και της σκέψης που χαρακτηρίζει το ανώτερο είδος ζώου, τον άνθρωπο.It belongs, that is, to Aristotle's physical works, which constitute the largest part of the corpus. There are two basic reasons for this. The first has to do with the determination of the field of the soul's operation: the soul, Aristotle says at the beginning of the first book, is in one sense "the principle of animals" (402a6-7). "Animal" here has the meaning of "living being," since later Aristotle attributes the natural –which is the fundamental– function of the soul to plants as well. Aristotle criticizes his predecessors, both the Presocratics and Plato, because they deal only or mainly with the human soul, thus ignoring that the soul explains not only sensation and thought but primarily the life that characterizes all living beings, plants and animals, what he himself characterizes as nature, nutrition and growth. Thus, the soul is determined as the principle of the nutritive function –which characterizes all living beings–, of the functions of sensation and local motion, which characterize all animals, as well as of thought which characterizes the superior kind of animal, man.