Ψηφιακή υποστήριξη εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας για την πιστοποίηση ελληνομάθειας: μια προσέγγιση για πρόσφυγες και μετανάστες 15 ετών και άνω

Abstract

Η παρούσα μελέτη διερευνά τη χρησιμότητα και την αναγκαιότητα ενός ψηφιακού εργαλείου για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας από εκτοπισμένους πληθυσμούς ηλικίας 15 ετών και άνω, με ιδιαίτερη έμφαση στους ασυνόδευτους ανηλίκους. Στόχος είναι η κατανόηση των εκπαιδευτικών τους αναγκών και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν, εξαιτίας παραγόντων όπως η ψυχολογική επιβάρυνση, το τραύμα και η ανάγκη για κοινωνική ένταξη. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση αναδεικνύει το σημαντικό ψηφιακό χάσμα μεταξύ των εκτοπισμένων πληθυσμών και των κοινωνιών υποδοχής, καθώς και την επιτακτική ανάγκη για την ανάπτυξη ενός εργαλείου που να ενσωματώνει την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, ενισχύοντας τόσο τη γλωσσική εκμάθηση όσο και την κοινωνική ενσωμάτωση και τις επαγγελματικές προοπτικές. Η εργασία τονίζει επίσης τη σημασία της ελεύθερης πρόσβασης στο διαδίκτυο και της δυνατότητας ασύγχρονης μάθησης, καθώς η περιορισμένη ή ασταθής συνδεσιμότητα αποτελεί συχνό εμπόδιο για τους πρόσφυγες και μετανάστες. Μέσα από μια ομάδα εστίασης (focus group) με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τους τομείς της εκπαίδευσης, της τεχνολογίας, του δικαίου και της ψυχολογίας, διαπιστώνεται η επιτακτική ανάγκη για την ανάπτυξη ενός ψηφιακού εργαλείου προσαρμοσμένου στις ιδιαίτερες ανάγκες αυτής της ομάδας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενσωμάτωση στοιχείων τεχνητής νοημοσύνης για την εξατομίκευση του περιεχομένου, στην πολιτισμική ευαισθησία, καθώς και στη σύνδεση του εκπαιδευτικού υλικού με τις απαιτήσεις της Πιστοποίησης Ελληνομάθειας. Η μελέτη αποκαλύπτει πως, παρά τις προσπάθειες ένταξης προσφύγων και μεταναστών στην ελληνική κοινωνία, παραμένουν σημαντικά κενά, ιδίως για όσους δεν έχουν πρόσβαση στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα ή σε πιστοποιήσεις γλωσσομάθειας. Η ανάπτυξη ενός τέτοιου ψηφιακού εργαλείου μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση του ψηφιακού και κοινωνικού αποκλεισμού, προωθώντας την ισότητα στην εκπαίδευση και την επαγγελματική αποκατάσταση. Τέλος, η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία της προσβασιμότητας σε δωρεάν εκπαιδευτικές πλατφόρμες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες αυτών των ευάλωτων πληθυσμών, προτείνοντας συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξή τους, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ιδιαίτερες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων και μεταναστών.This study explores the usefulness and necessity of a digital tool for the learning of the Greek language for displaced populations aged 15 years and older, with special emphasis on unaccompanied minors. The aim of the study was to understand the educational needs of this group, as well as the challenges they face due to their particular characteristics, such as their psychological situation, trauma and need for social integration. The literature review highlighted the significant digital divide that exists between displaced populations and European societies, as well as the need to develop a tool that integrates Greek language and culture in order to promote language learning, social integration and enhance job opportunities. The work also focuses on the need for free internet access and the integration of features that allow learning without a constant connection, as unstable internet access is a common problem for refugees and migrants. Through the use of a focus group discussion involving experts from different fields (education, technology, legal issues, psychology etc.), it was found that the need for a digital tool adapted to the educational needs of this group is great. Particular emphasis was placed on the need to incorporate features related to artificial intelligence and personalisation of content, cultural sensitivity, and the linking of content to the requirements of the Greek language certification exams. The study also reveals that, although significant steps have been taken to integrate refugees and migrants into Greek society, gaps remain, especially for those groups that cannot access the public education system or language certification. However, the development of such a tool could to some extent reduce the digital divide and discrimination against refugees and migrants, offering them equal opportunities in education and vocational rehabilitation. The research highlights the importance of accessibility to free educational tools and the creation of platforms that meet the needs of these vulnerable populations, and suggests specific guidelines for the development of these tools, while respecting the rights and specific circumstances of refugees and migrants.