Η βία ως μορφή έκφρασης των συλλογικών διεκδικήσεων από τη σκοπιά της (ριζοσπαστικής) κριτικής εγκληματολογίας: μια κριτική ενάντια στην εγκληματοποίηση της κοινωνικής άμυνας απέναντι στη βία της εξουσίας

Abstract

Τους τελευταίους μήνες γίνεται πολύς λόγος για το ζήτημα της χρήσης της βίας ως μέσο συλλογικών διεκδικήσεων, την εντατικοποίηση της καταστολής των κοινωνικών διαμαρτυριών (ιδίως αυτών που εκφράζονται με τη μορφή δημοσίων διαδηλώσεων / πορειών) και τους σοβαρούς προβληματισμούς που διατυπώνονται σε σχέση με μια συχνά προκατειλημμένη αντιμετώπιση της κοινωνικής διαμαρτυρίας ως πεδίο εγκληματικής δραστηριότητας. Σκοπός της εργασίας είναι, μέσα από μια κριτική προσέγγιση, να επεξεργαστούμε την υπόθεση εάν, σε ποιο βαθμό και για ποιους λόγους η βία δικαιολογείται να χρησιμοποιηθεί ως μέσο συλλογικών διεκδικήσεων και παράλληλα, να διερευνήσουμε πώς αντιμετωπίζεται η κοινωνική διαμαρτυρία από την πολιτική εξουσία σε συνάρτηση με (ή ανεξάρτητα από) τα μέσα έκφρασής της, ώστε να διερευνήσουμε την ύπαρξη τάσεων εγκληματοποίησής της. Όπως προκύπτει από την ανάλυση, μια συλλογική διεκδίκηση που προσανατολίζεται στην ανατροπή ενός status quo, το οποίο δημιουργεί και συντηρεί κοινωνικές ανισότητες και προωθεί την εκμετάλλευση και την καταπίεση, δικαιολογεί τη χρήση βίας, ενώ παρατηρείται και η a priori αντιμετώπιση δημόσιων διαμαρτυριών ωσάν να επρόκειτο για εκδηλώσεις εγκληματικής δραστηριότητας, η οποία φαίνεται να μη σχετίζεται με τα μέσα, αλλά κυρίως με τα κίνητρα εκδήλωσης της διαμαρτυρίαςDuring the past few months, there has been much talk about the use of violence as a means of collective demands, the intensification of repression of social protests (especially those manifested in the form of public demonstrations / marches) and the serious concerns expressed regarding an often biased addressing of social protest as a field of criminal activity. Our dissertation’s goals have been, through a critical approach, to work on the hypothesis whether, to what extend and for which reasons violence is justified as a means of collective demands and in parallel, to investigate the way in which social protest is dealt with by political power with respect to (or independently from) the means of its manifestation, in order to investigate the existence of tendencies towards its potential criminalization. As it results from the analysis, a collective demand oriented towards the overthrow of a status quo, which creates and maintains social inequalities and promotes exploitation and oppression offers justification to the use of violence, while an a priori treatment of public protests as if they constitute manifestation of criminal activity is observed, which seems to be related to the protests’ motives, rather than their means of manifestation.