Διδακτορικές διατριβές
Μόνιμο URI για αυτήν τη συλλογήhttps://pandemos.panteion.gr/handle/123456789/29
Περιήγηση
Πρόσφατες Υποβολές
Τεκμήριο Η γραφειοκρατικοποίηση του πόνου: το παράδειγμα μιας δημόσιας υπηρεσίας στην ΕλλάδαΣαμικού, Ερασμία Η.; Αθανασίου, Αθηνά; Τουντασάκη, Ειρήνη; Οικονόμου, Λεωνίδας; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2014)Η παρούσα διδακτορική διατριβή διερευνά τους βιοϊατρικούς λόγους (discourses), τις ταξινομητικές τεχνικές, τις γραφειοκρατικές πρακτικές, τις διοικητικές στάσεις, τις πολιτισμικές αντιλήψεις αλλά και τις διαδικασίες υποκειμενικότητας, που ενέχονται στην αποτίμηση, τυποποίηση και μέτρηση της χρόνιας δυσφορίας στην Ελλάδα σήμερα. Η έρευνα εστίασε σε επιτροπές του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (Κε.Σ.Υ.) του Υπουργείου Υγείας, οι οποίες είναι επιφορτισμένες με το έργο της αξιολόγησης αιτημάτων επείγουσας βιοϊατρικής παρέμβασης κυρίως σε ασφαλισμένους/ες ασθενείς βάσει «ενδείξεων»/ «κλινικών κατευθυντηρίων οδηγιών»/ «κλινικών πρωτοκόλλων», ενώ ως συγκριτικό εθνογραφικό παράδειγμα επιλέχθηκε το πεδίο των υγειονομικών επιτροπών πιστοποίησης της αναπηρίας. Η «μεγάλη αφήγηση» της «ιατρικής βασισμένης σε ενδείξεις» (evidence-based medicine) και της παραγωγής κλινικών κατευθυντηρίων οδηγιών (clinical guidelines) ή κλινικών πρωτοκόλλων (clinical protocols) που κατευθύνουν την κλινική απόφαση με βάση δεδομένα της βιοϊατρικής στατιστικής επιστημολογίας, αποτέλεσε κυρίως από τη δεκαετία του 1990 κομβικό σημείο αλλαγής παραδείγματος στην κλινική πρακτική. Στα συμφραζόμενα μιας νεοφιλελεύθερης καμπής της κρατικής πολιτικής πρόνοιας και ασφάλισης, όπου η θεραπευτική σχέση αποτιμάται με όρους «κόστους/οφέλους», εξετάζω πώς οι ανομοιογενείς και ενίοτε αντιφατικές «επιστημονικές ενδείξεις» της κλινικής επιδημιολογίας μετατρέπονται από συμβουλευτική βιβλιογραφία σε υποχρεωτική νόρμα της κλινικής απόφασης, συγκροτώντας ένα βιοϊατρικό-γραφειοκρατικό δίκτυο αξιολόγησης της πρόσβασης στις υπηρεσίες κλινικής φροντίδας. Έτσι, μελετώ πώς αποτυπώνονται σε καθημερινό επίπεδο οι όροι της «ιατρικής αποτελεσματικότητας» (effectiveness) και «οικονομικής αποδοτικότητας» (efficiency) στην κατάσταση υγείας των ασθενών, όταν αυτοί/ες έρχονται αντιμέτωποι/ες με ένα σύνθετο και ετερογενές βιοϊατρικό-διοικητικό δίκτυο ειδικών και μη. Ιχνηλατώντας σχέσεις εξουσίας και υποκειμενικότητες που συμμετέχουν στη βιοπολιτική της γραφειοκρατικοποίησης του πόνου, φωτίζω τους τρόπους με τους οποίους παράγονται επισφάλεια, αποκλεισμοί και ανισότητες, παρά την ιστορική, φιλελεύθερη υπόσχεση ασφάλειας, λογοδοσίας και καθολικής πρόσβασης σε ποιοτικές παροχές βιοϊατρικής φροντίδας. Επιχειρώ να αναδείξω τις πολιτισμικές πρακτικές που διέπουν και στηρίζουν αυτή την παραδοξότητα, έτσι ώστε να διανοιχθεί χώρος για μια διαφορετική, μέχρι τώρα «α-διανόητη» μορφή ανακούφισης της κοινωνικής οδύνης.Τεκμήριο Υποκειμενικότητα, σώμα και λόγος ατόμων με αυτισμόΜαρινούδη, Θεοδοσία Π.; Αθανασίου, Αθηνά; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Παπαγαρουφάλη, Ελένη; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2014)Η διατριβή διερευνά τις διεργασίες ανάμεσα στη γλώσσα και το σώμα, στο λόγο και το συναίσθημα, επικεντρώνοντας στη διαμόρφωση των αυτιστικών υποκειμενικοτήτων. Εξετάζει την αίσθηση εαυτού που διαμορφώνουν τα άτομα με αυτισμό στις σχέσεις τους με τους άλλους. Ο αυτισμός ορίζεται ως νευρολογική αποσύνδεση της γλώσσας από το σώμα, κατά τη διάρκεια της οποίας το σώμα παρεμποδίζει τα εγκεφαλικά σήματα. Όσο διαφορετικές κι αν είναι οι αισθητηριακές τους εμπειρίες, αυτό που είναι συνεκτικό στην αυτιστική ζωή είναι η πρόσληψη πληροφοριών που δεν γενικεύεται σε εννοιολογικά σχήματα. Ακόμα και για τους αυτιστικούς που έχουν λόγο, η γλώσσα είναι ιδιοσυγκρασιακή και υποκειμενική, σύμφυτη με τις αισθήσεις, τη μνήμη και την εμπειρία, παρά με το λόγο και την αναπαράσταση. Εξετάζω τη (μη) χρήση της μεταφοράς, που θεωρείται αποκλεισμένη από την αυτιστική γλώσσα. Αναπτύσσω την αυτιστική αίσθηση της μεταφοράς ως κύρια υπόθεση εργασίας, που αφορά στην έννοια της ενσυναίσθησης: το να νιώθεις τον πόνο των άλλων στο σώμα του άλλου. Σε αντίθεση με τις γνωστικές αναγνώσεις του αυτισμού, ισχυρίζομαι πως προκειμένου να επικοινωνήσει κανείς/ καμιά με τους αυτιστικούς/ ές χρειάζεται να εστιάσει στις αισθήσεις, τα συναισθήματα και τις σωματοποιήσεις. Αυτή η προοπτική της σχεσιακότητας θα απαιτούσε την αποδόμηση των συμβατικών λογοκεντρικών κωδίκων και κατασκευών. Έτσι, εξετάζω τους πολλαπλούς τρόπους με τους οποίους η ενσυναίσθηση είναι αλληλένδετη με την ποιητική της επιτελεστικότητας, δηλαδή την ψυχική και σωματική κοινωνική διαδικασία αναπαραγωγής του ηγεμονικού λόγου. Διατυπώνω το ερώτημα του πώς είναι πιθανό η αυτιστική μεταφορά να προκαλέσει ρωγμές στις προϋποτιθέμενες νόρμες αναπαράστασης και να δημιουργήσει νέα νοήματα ή νέες αρθρώσεις του τι έχει αξία και νόημα και ισχυρίζομαι πως η ενσυναίσθηση των αυτιστικών προϋποθέτει την αποδόμηση των κυρίαρχων ρόλων και νοημάτων που επιτελούν οι νευροτυπικοί.Τεκμήριο Το ταξίδι: η βιωμένη εμπειρία ως μέσο συγκρότησης του υποκειμένουΣαμαρά, Ευαγγελία-Αντωνία Κ.; Τσιμουρής, Γεώργιος; Γαλανή-Μουτάφη, Βασιλική; Γιαλούρη, Ελεάνα; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2014)Αντικείμενο μελέτης της παρούσας διδακτορικής διατριβής αποτελεί μια ομάδα Ελλήνων που ταξιδεύουν στο εξωτερικό για τουρισμό, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο. Στόχος της είναι να αναδείξει την ιδιαίτερη σχέση που αναπτύσσουν οι άνθρωποι που ταξιδεύουν με το ταξίδι, σχέση την οποία αξιολογούν ως κομβική στη διαδικασία συγκρότησης της ταυτότητάς τους. Μέσα από συμμετοχική έρευνα και ημιδομημένες συνεντεύξεις, η έρευνα στοχεύει στη διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους βιώνεται το ταξίδι, αλλά και του τρόπου με τον οποίο αυτό γίνεται αντιληπτό αναστοχαστικά στην επιστροφή. Πώς, δηλαδή, η εμπειρία του ταξιδιού μετατρέπεται σε αντικείμενο αφήγησης και παρουσίασης σε σημαντικούς και μη σημαντικούς Άλλους. Η εθνογραφική αυτή μελέτη, υιοθετώντας ορισμένες από τις βασικές υποθέσεις του υπαρξισμού, αντλεί από τις θεωρητικές αναζητήσεις πεδίων, όπως η Ανθρωπολογία του Τουρισμού, η Ανθρωπολογία της Εμπειρίας, η μελέτη της κατανάλωσης και του υλικού πολιτισμού.Τεκμήριο Αρμονική Κρίση: πνευματικές τεχνικές και πολιτικές στάσεις του πνευματικού κέντρου "Αρμονική Ζωή" απέναντι στην Ελληνική Οικονομική Κρίση: συμβολή στην ανθρωπολογική μελέτη της "εναλλακτικής" θρησκευτικότηταςΟυλής, Δημήτριος Γ.; Μακρής, Γεράσιμος; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Γέρος, Παναγιώτης; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2014)Eρευνητικό αντικείμενο της διατριβής αποτελεί η ανθρωπολογική καταγραφή, μελέτη και θεωρητικοποίηση συγκεκριμένων όψεων της εναλλακτικής θρησκευτικότητας στην Ελλάδα, μέσα από το εθνογραφικό παράδειγμα του πνευματικού Κέντρου "Αρμονική Ζωή". Ειδικότερα, η διατριβή αποπειράται να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο οι πνευματικές τεχνικές, αλλά και οι κοσμοθεωρητικές αντιλήψεις που προάγονται από την "Αρμονική Ζωή", συναρθρώνονται με ευρύτερες πολιτικές στάσεις και στρατηγικές αντιμετώπισης των επιπτώσεων της ελληνικής κρίσης χρέους. Υπ’ αυτήν την έννοια, η διατριβή φιλοδοξεί να συμβάλλει σε μία βαθύτερη κατανόηση μιας ιδιαίτερης εκδοχής της εναλλακτικής θρησκευτικότητας, όχι μονάχα στο επίπεδο των θεωρητικών της προδιαγραφών –δηλαδή στα συστήματα πεποιθήσεων πάνω στα οποία αυτή θεμελιώνεται– αλλά κυρίως στο επίπεδο των κοινωνικοπολιτικών της χρήσεων και συνεπαγωγών.Τεκμήριο Πολιτισμός, ντοκιμαντέρ και κινηματογραφικό φεστιβάλ: μια εθνογραφική προσέγγισηΑϊβαλιώτης, Κωνσταντίνος Ι.; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Στεφανή, Ευανθία, 1964-; Γιαλούρη, Ελεάνα; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2009)Η διδακτορική αυτή διατριβή είναι μια ερευνητική προσέγγιση του θεσμού του φεστιβάλ κινηματογράφου. Τα παραδείγματά της είναι τα δύο μεγαλύτερα κινηματογραφικά φεστιβάλ της Ελλάδας που πραγματοποιούνται στην πόλη της Θεσσαλονίκης: το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Ο ερευνητικός στόχος της έρευνας είναι η «πυκνή περιγραφή» του θεσμού, καθώς και η απόπειρα ερμηνείας του προκειμένου να αναδειχθούν τα κινηματογραφικά φεστιβάλ ως θεσμοί που υπερβαίνουν τα όρια μιας πολιτιστικής εκδήλωσης.Τεκμήριο Νυχτερινή "λαϊκή" διασκέδαση των νέων : μια ανθρωπολογική προσέγγισηΚουτσούγερα, Ναταλία-Αικατερίνη Α.; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Παπαγαρουφάλη, Ελένη; Οικονόμου, Λεωνίδας; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2013)Η εν λόγω διατριβή διερευνά τις διαστάσεις και ποιότητες της "λαϊκής" νυχτερινής διασκέδασης των νέων, με κύριο τόπο εκδήλωσής της, την κεντρική πλατεία της περιοχής του Μπουρναζιού, η οποία λειτουργεί από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 ως ένα συγκρότημα νυχτερινής διασκέδασης του Δήμου Περιστερίου της Δυτικής Αττικής. Ως κεντρική αφετηρία και κεντρικό αντιπροσωπευτικό δείγμα "λαϊκού" νυχτερινού μαγαζιού και χώρου νυχτερινού κλάμπινγκ της περιοχής, εντοπίζεται το είδος κλαμπ που έχει επικρατήσει με την ονομασία "ελληνάδικο". Το "ελληνάδικο" κατάφερε να επικρατήσει στις δυο τελευταίες δεκαετίες (1990-2000) ως κεντρικός χώρος διασκέδασης και επιτέλεσης του μεσογειακού-ανατολίτικου στοιχείου στη βάση της χρήσης δημώδους και "λαϊκής" μουσικής και με κεντρικό-δημοφιλή χορό το τσιφτετέλι. Εκτός από την κοινωνικο-αισθητική δομή διαφορετικών τύπων "ελληνάδικου", μελετώνται παράλληλα οι διαφορετικές "λαϊκότητες" που κατανέμονται σε διαφορετικά "ελληνάδικα", οι συναισθαντικότητες και οι συναισθηματικές ποιότητες της "λαϊκής" Νύχτας, οι ερωτικο-σεξουαλικές αισθήσεις (καύλα-ερωτικό πάθος), οι διαχρονικές συναισθηματικές δομές (πόνος, τρέλα), οι υλιστικές κοσμολογίες και οι συναισθήσεις υπέρβασης του ορίου, μέσα από τις επιτελέσεις του φύλου και της σεξουαλικότητας των υποκειμένων, όπως και μέσα από το χορό, τη μουσική, το τραγούδι, τη μέθη και την ερωτική, παιγνιδιστική επικοινωνία. Σκιαγραφείται με άλλα λόγια, με μια ανθρωπολογία της νυχτερινής διασκέδασης, η ατμόσφαιρα της "λαϊκής" Νύχτας μιας χαρακτηριστικής εποχής, ως κομβική πολιτισμική περιοχή του λαϊκού πολιτισμού της Ελλάδας και αναδεικνύονται οι όψεις ενός, συχνά ταξικού και ατομικιστικού πολιτισμού, που αναπτύσσονται, διατηρούνται και αναπαράγονται μέσα από εκφραστικές αυθεντικότητες και μοναχικές επιτελέσεις.Τεκμήριο Παιδιά εξωτικά παιδιά οικόσιτα : εμπειρίες της αναπηρίας στο ειδικό Γυμνάσιο και ΛύκειοΤεντόμας, Λάζαρος; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2011)Τεκμήριο Σύγχρονη τεχνολογία και αλλοδαποί μετανάστες : η διαπραγμάτευση των κοινωνικοπολιτισμικών και παραγωγικών σχέσεων σε μια αγροτική κοινότηταΠέτρου, Μιχάλης Κ.; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Παπαδόπουλος, Απόστολος Γ.; Τουντασάκη, Ειρήνη; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2005)Η διατριβή αυτή συνιστά μια ανθρωπολογική έρευνα στον αγροτικό χώρο και επιχειρεί να μελετήσει τους κοινωνικοοικονομικούς, πολιτισμικούς και παραγωγικούς μετασχηματισμούς που εντοπίζονται σε μια πεδινή αγροτική κοινότητα που ακολουθεί το εντατικό μοντέλο γεωργίας. Υιοθετώντας την κατεξοχήν ανθρωπολογική μέθοδο της συμμετοχικής παρατήρησης η μελέτη προσεγγίζει εκ των έσω τις πολυσύνθετες εκφάνσεις της καθημερινής ζωής των αγροτών επιδιώκοντας να φωτιστούν οι διαδικασίες αλλαγής ή ανασύνθεσης της κοινωνικής και παραγωγικής τους υπόστασης. Έμφαση δίνεται στη ραγδαία ενσωμάτωση της αγροτικής κοινότητας στις εκσυγχρονιστικές τάσεις της ευρύτερης κοινωνικής, πολιτισμικής και οικονομικής πραγματικότητας όπου οι σχέσεις πόλης- υπαίθρου αλλάζουν συνεχώς. Με αφετηρία λοιπόν τις ριζικές ανακατατάξεις που γνωρίζει ο κόσμος της υπαίθρου σήμερα τα κυριότερα ζητήματα που θίγονται στην παρούσα διατριβή είναι: α) Το πώς αντιδρά ο αγροτικός κόσμος απέναντι στις νέες προκλήσεις ‘του παγκόσμιου’ (όπως, αυξανόμενη φιλελευθεροποίηση των γεωργικών αγορών, ανταγωνιστικότητα/ επιβίωση αγροτικών εκμεταλλεύσεων, τεχνολογικός εκσυγχρονισμός, καινοτομία, αλλοδαποί μετανάστες ως φθηνοί αγρεργάτες, νέα πρότυπα κατανάλωσης και τρόποι ζωής) β) πως συγκροτείται η κοινωνική και επαγγελματική ταυτότητα των αγροτών, πως διαμορφώνονται οι σχέσεις μεταναστών και εντοπίων, ποιές πολιτισμικές ιδιαιτερότητες αναδύονται στο πλαίσιο της αγροτικής κοινότητας, πως οι μετανάστες συντελούν στην ανασύνθεση των τοπικών παραγωγικών συστημάτων, ποιές στρατηγικές ανάπτυξης της αγροτικής εκμετάλλευσης σε συνδυασμό με τις παραγωγικές και περιβαλλοντικές πρακτικές σ’ ένα δυναμικό, ανοιχτό και διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον της υπαίθρου.Τεκμήριο Έφηβοι σε ρήξη με το νόμο : όψεις της "παραβατικότητας" των ανηλίκων στην ΕλλάδαΧαϊρπάλογλου, Αθηνά Δ.; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Παπαγαρουφάλη, Ελένη; Οικονόμου, Λεωνίδας; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2007)Η παρούσα διατριβή εντάσσεται θεωρητικά στον κλάδο της Ανθρωπολογίας της Παιδικής Ηλικίας και της Νεότητας. Αντικείμενο μελέτης είναι οι έφηβοι της ελληνικής κοινωνίας που συλλαμβάνονται, οδηγούνται στις αρχές και εις βάρος των οποίων ασκείται ποινική δίωξη, γεγονός που σηματοδοτεί την παραπομπή τους στο ποινικό και θεραπευτικό σύστημα. Στην έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από τον Ιούλιο του 2004 έως το Δεκέμβριο του 2005, έλαβαν μέρος 130 υπόδικοι και καταδικασθέντες έφηβοι από την Αττική, ενώ ως βασικοί πληροφορητές συμμετείχαν 25 έφηβοι, αγόρια και κορίτσια, Έλληνες και μετανάστες, 14 έως 22 ετών, καθώς και οι γονείς τους. Επιπλέον, πήραν μέρος 10 έφηβοι του γενικού πληθυσμού, οι οποίοι δεν έχουν απασχολήσει τις αρχές. Τέλος, στην έρευνα συμμετείχαν 10 επαγγελματίες (δικαστές και εισαγγελείς ανηλίκων, επιμελητές ανηλίκων και σύμβουλοι απεξάρτησης). Η επιτόπια συμμετοχική παρατήρηση έλαβε χώρα στο Δικαστήριο Ανηλίκων Αθηνών, την Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων Αθηνών και το Συμβουλευτικό Σταθμό του Θεραπευτικού Προγράμματος ΣΤΡΟΦΗ για έφηβους χρήστες και τις οικογένειές τους. Οι αφηγηματικές συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν στο σπίτι των πληροφοτητών και σε χώρους συγκέντρωσης νέων. Σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας, αρκετοί έφηβοι της ελληνικής κοινωνίας έχουν εμπειρία συμμετοχής σε ριψοκίνδυνες ενέργειες, γεγονός που σημαίνει ότι η ανάληψη εκτός νόμου δράσης αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του «νεανικού πολιτισμού», η συχνότητα και η ένταση του οποίου περιορίζονται και τελικά σταματούν καθώς το άτομο προχωρά προς την ενηλικίωση. Υπάρχει, όμως, μια κατηγορία εφήβων για τους οποίους η συμμετοχή σε εκτός νόμου ενέργειες αποτελεί καθημερινή πρακτική που υπαγορεύεται από την κατάσταση οδύνης που βιώνουν. Πρόκειται, κυρίως, για εφήβους που μεγαλώνουν σε συνθήκες ένδειας, κακοποίησης και εξάρτησης. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η έλλειψη προγραμμάτων παιδικής προστασίας και η έμφαση που δίνεται στην καταστολή, την αναμόρφωση και την επιτήρηση, ενισχύουν τον παραπλανητικό διαχωρισμό των νέων της ελληνικής κοινωνίας σε «νομοταγείς» και «παραβατικούς» και περιορίζουν τις διεξόδους των εφήβων που κινδυνεύουν με κοινωνικό αποκλεισμό.Τεκμήριο Ψηφιακά αρχεία και πρακτικές ανταλλαγής : μια ανθρωπολογική προσέγγιση των ομότιμων δικτύωνΠετρίδης, Πέτρος; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Αθανασίου, Αθηνά; Μακρής, Γεράσιμος; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2011)Στόχος της εν λόγω Διδακτορικής Διατριβής είναι η ανθρωπολογική και εθνογραφική προσέγγιση των Ομότιμων Δικτύων. Πιο συγκεκριμένα, το ερευνητικό ενδιαφέρον στρέφεται στους τρόπους και στις διαδικασίες συγκρότησης των τεχνοκοινωνικοτήτων που αναδύονται στο πλαίσιο των ομότιμων δικτύων, στις πρακτικές ανταλλαγής ή/και διαμοιρασμού των ψηφιακών αρχείων (copyrighted και μη) που επιτελούνται από τους χρήστες και τέλος, στους μετασχηματισμούς των εν λόγω αρχείων αναφορικά με το καθεστώς της αξίας και της πνευματικής τους ιδιοκτησίας. Μεθοδολογικά η έρευνα υλοποιήθηκε με την εφαρμογή πολυτοπικής εθνογραφίας με συμμετοχική παρατήρηση τόσο σε διαδικτυακά όσο και σε γεωγραφικά περιβάλλοντα. Δευτερευόντως χρησιμοποιήθηκαν διάφορες τεχνικές όπως συνεντεύξεις βάθους και ανάλυση λόγου σε γραπτά και οπτικοακουστικά κείμενα. Τα συμπεράσματα της έρευνας είναι τα ακόλουθα: Τα ομότιμα δίκτυα δεν είναι αναγώγιμα στην έννοια της δυνητικής κοινότητας (ούτε στο σύνολό τους ούτε σε ότι αφορά στο εκάστοτε ομότιμο δίκτυο μεμονωμένα). Η δυνητική κοινότητα είναι ένας σχηματισμός λόγου και μία μορφή τεχνοκοινωνικότητας ανάμεσα σε άλλες όπως οι παρέες, τα φιλικά, συγγενικά και επαγγελματικά δίκτυα, οι ομάδες upload, τα καλλιτεχνικά projects κ.ά.). Τα ομότιμα δίκτυα συνιστούν μια πολιτισμική πολλαπλότητα η οποία δύναται να μορφοποιηθεί ως σύστημα χωρίς απαραιτήτως να εκκινεί από ένα ταυτοτικό προϋπάρχον ή να καταλήγει σε ένα τέτοιο. Οι οικονομικές πρακτικές των χρηστών στα πλαίσια των ομότιμων δικτύων είναι ποικίλες και κατ' επέκταση δεν μπορούμε να τα θεωρήσουμε ως μία περιχαρακωμένη οικονομία δώρου η οποία αντιπαραβάλλεται σαφώς στο χώρο της αγοράς. Ανταλλαγές, διαμοιρασμός, αντιπραγματισμός, εμπορεύματα και "κλοπή" συνυπάρχουν στα πλαίσια των ομότιμων δικτύων. Επιπλέον, η σημαντικότερη οικονομική διάσταση δε συνίσταται στην απο-εμπορευματοποίηση και στο μετασχηματισμό της αξίας των ψηφιακών αρχείων που κυκλοφορούν στα ομότιμα δίκτυα. Το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι η συγκρότηση εναλλακτικών κύκλων κυκλοφορίας και ανταλλαγής, αλλά η δυνητική διάρρηξη αυτών των οικονομικών κύκλων. Η διακοπή της ανταλλαγής, το μη κλείσιμο του οικονομικού κύκλου, το ατέρμονο άνοιγμά του, διαδικασίες που μπορούν να υλοποιηθούν μέσω του διαμοιρασμού. Η έννοια της πνευματικής ιδιοκτησίας στα πλαίσια των ομότιμων δικτύων ανασημασιοδοτείται, μετασχηματίζεται, αλλά δεν εξαλείφεται. Αναδύονται νέες πρακτικές ρύθμισης και σημασιοδότησης της εν λόγω έννοιας. Τέλος, οι πρακτικές των χρηστών δεν είναι αναγώγιμες μόνο στις ανταλλαγές και στο διαμοιρασμό, αλλά είναι άρρηκτα συνδεδεμένες και με διαδικασίες κριτικής κατανάλωσης και περεταίρω επεξεργασίας των εν λόγω ψηφιακών αρχείων. Εν ολίγοις αφορούν και σε πρακτικές δημιουργίας και καινοτομίας, έννοιες που υποτίθεται ότι το copyright καλείται να προστατεύσει.Τεκμήριο Τελετουργίες του σύγχρονου αστικού νομαδισμού : τα psytrance δρώμενα ως ετεροτοπικές επιτελέσειςΚυριακόπουλος, Λέανδρος Α.; Αθανασίου, Αθηνά; Παπαγαρουφάλη, Ελένη; Λελεδάκης, Κανάκης; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2013)Η παρούσα διδακτορική διατριβή εστιάζει στα μαζικά και διεθνή φεστιβάλ που γίνονται στους κόλπους της psytrance (psychedelic/ψυχεδελικής trance) ηλεκτρονικής χορευτικής μουσικής σκηνής. Η psytrance μουσική αποτελεί προϊόν των πολλαπλών μετατοπίσεων που επέφεραν οι απαιτήσεις και αναζητήσεις των νέων της δεκαετίας του ’60 για ατομική ελευθερία και ηδονισμό, ένα προϊόν που ζυμώθηκε στο πλαίσιο της αποκαλυπτικής και απελευθερωτικής ψυχαγωγίας της μουσικής rave, η οποία συνέρρευσε στο δημόσιο βίο των δυτικών μητροπόλεων στη δεκαετία του ’80. Τα psytrance φεστιβάλ, διατηρώντας σαφείς αναφορές με την κουλτούρα των χίπηδων και travelers της Ινδίας, ενσωματωμένα στην ψυχεδελική αισθητική που αναζωογονήθηκε με τις διασταυρώσεις των χορευτικών στιλ, ηλεκτρονικών ήχων, πρακτικών πάρτι και ψυχοδιεγερτικών ουσιών των πρόσφατων δεκαετιών, και, γι’ αυτό, εκπροσωπώντας, τρόπο τινά, την κουλτούρα του φεστιβαλικού νομαδισμού και των ευφορικών ναρκωτικών αποβαίνουν, για τους/τις εμπλεκόμενους/ες, επιθυμητικά, στο βαθμό που εγγυώνται την ενσάρκωση της αποκαλυπτικής ψυχεδελικής «διαφορετικότητας». Ακολουθώντας τις διαδρομές των Ελλήνων και Ελληνίδων οπαδών των psytrance φεστιβάλ στην Ευρώπη και άλλου, όπως, επίσης, και τη διάθεσή τους για περιπετειώδεις αποδράσεις και καρναβαλικές μεταμορφώσεις, επιχειρώ να αναγνώσω το εντόπιο ενδιαφέρον στην φαντασμαγορία της ψυχεδελικής γιορτής και να ανιχνεύσω τη συγκρότηση του καθημερινού μέσω της εμπειρίας της διάσχισης των γεωγραφικών και σωματικών συνόρων που επιτελούν. Συζητώντας κριτικά τις θεωρήσεις της τελευταίας δεκαετίας οι οποίες διαβλέπουν στο υποκείμενο και την εμπειρία του, τη δυνατότητα της αντίστασης, επιζητώ την εθνογραφική κατανόηση της ψυχεδελικής μυθολογίας περί ταξιδιού και περιπλάνησης ως μια συστατική διάσταση της καθημερινής ζωής των υποκειμένων, τα οποία εμπλέκονται σε πολλαπλές και αντικρουόμενες ορθολογικότητες ζωής. Με άλλα λόγια, επιχειρώ να καταδείξω πως το βιωματικό συμβάν στα psytrance δρώμενα δε μπορεί να αποτελεί ένα «άχρονο», «υπερβατικό» ή «οριακό» γεγονός, όπως συχνά αντιμετωπίζεται στη psytrance φιλολογία και ρητορική, αλλά μια τεχνο-σωματική επένδυση των υποκειμένων στο φάσμα της psytrance μυθοπλασίας η οποία εντάσσεται στις ευρύτερες βιο-κοινωνικές και ετεροτοπικές συνθήκες που συγκροτούν τον σύγχρονο τεχνοπολιτισμό.Τεκμήριο «Έχουμε τρεις τηλεοράσεις, dvd και video [...]» : μέσα επικοινωνίας και διαμόρφωση ταυτότητας Αλβανών μαθητώνΚωνσταντίνου, Ιωσήφ Β.; Παπαγαρουφάλη, Ελένη; Τουντασάκη, Ειρήνη; Μακρής, Γεράσιμος; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2011)Αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής αποτελεί η διαπραγμάτευση της εθνικής ταυτότητας μαθητών και μαθητριών πρώτης σχολικής ηλικίας με χώρα καταγωγής την Αλβανία, οι οποίοι φοιτούν σε σχολεία αγροτικών περιοχών (Λυγουριό, Νέα και Αρχαία Επίδαυρο) και αστικών κέντρων του νομού Αργολίδας (Ναύπλιο). Κυρίως καταγράφει την καθημερινή κατανάλωση των προϊόντων επικοινωνίας στον οικιακό χώρο και στο πλαίσιο αυτό αναλύει την αλληλόδραση των μαθητών και μαθητριών με τους γονείς τους, τους συγγενείς τους και τους συμμαθητές τους. Μέσα από αυτή την αλληλόδραση, διαμορφώνονται σχέσεις, αποκτώνται εμπειρίες και εκδηλώνονται συμπεριφορές που επηρεάζουν τη διαπραγμάτευση της εθνικής τους ταυτότητας.Τεκμήριο Κατοικώντας έξω από το τείχος της South City: το μεταβαλλόμενο αστικό τοπίο της Κολκάτα στην εποχή του νεοφιλελευθερισμούΟικονομόπουλος, Σταύρος Κ.; Οικονόμου, Λεωνίδας Π.; De Neve, Geert; Μακρής, Γεράσιμος; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2023)H διδακτορική διατριβή εξετάζει τον εξελισσόμενο κοινωνικό-χωρικό μετασχηματισμό δύο γειτονιών στο νότιο τμήμα της πόλης της Κολκάτα, πρωτεύουσα της Δυτικής Βεγγάλης, (τις Poddar Nagar και Katju Nagar) που βρίσκονται δίπλα στο περίκλειστο οικιστικό συγκρότημα και εμπορικό κέντρο της ‘South City’, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του αστικού χώρου στην Ινδία. Οι γειτονιές αυτές είχαν συγκροτηθεί ως προσφυγικοί οικισμοί (που κατοικήθηκαν από Ινδουιστές από το ‘Ανατολικό Πακιστάν’ μετά τη διαίρεση της Ινδίας το 1947), και, αφού νομιμοποιήθηκαν κατά τη δεκαετία του 1980, μετατράπηκαν σε κατοικημένες περιοχές για την μεσαία τάξη και εντάχθηκαν στην αναδυόμενη κτηματαγορά ακινήτων. Για τους σκοπούς της έρευνας, χρησιμοποιήθηκε μια ποικιλία μεθόδων, μεταξύ των οποίων ημι-δομημένες συνεντεύξεις, άτυπες συζητήσεις με κατοίκους των γειτονιών, συμμετοχική παρατήρηση στην περιοχή, συλλογή αρθρογραφίας από τοπικά έντυπα, βιβλίο στα βεγγαλέζικα της μικρο-ιστορίας του Katju Nagar και αναζήτηση χαρτών στο κατάλληλο τμήμα του Δήμου. Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, το δομημένο περιβάλλον της νότιας Κολκάτα μεταμορφώθηκε με την κατασκευή τριώροφων ή τετραώροφων κτιρίων τόσο μέσω της ανακατασκευής ή επέκτασης των παλαιότερων αυτοδημιούργητων σπιτιών με πρωτοβουλία των ίδιων των κατοίκων, όσο και μέσω της λειτουργίας του συστήματος της αντιπαροχής με τη συμβολή εργολάβου. Η δημιουργία της ‘South City’ έδωσε περαιτέρω ώθηση στην αστική ανάπτυξη των γειτονιών Katju Nagar και στο Poddar Nagar κυρίως με τη μέθοδο της αντιπαροχής και πυροδότησε κερδοσκοπικές πρακτικές στην κτηματαγορά ακίνητων σε όλη την περιοχή. Καταδεικνύεται ο τρόπος που λειτούργησε το σύστημα των αντιπαροχών κατά τη διακυβέρνηση του «Αριστερού Μετώπου», ενός συνασπισμού αριστερών κομμάτων που σχηματίστηκε το 1977, με κορμό το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαρξιστικό), [στο εξής ΚΚΙ(Μ)]. Υποστηρίζεται ότι οι παραπάνω ενέργειες θα πρέπει πρωτίστως να κατανοηθούν ως μια κρατική διαδικασία. Αρχικά, επισημαίνεται ότι η κατασκευή νέων κτιρίων με τη μέθοδο της αντιπαροχής ήταν συνυφασμένη με πλήθος παρανομιών αφού παραβιάστηκαν πολλοί από τους σχετικούς πολεοδομικούς κανόνες της Δημοτικής Αρχής της Κολκάτα. Αυτή η πρακτική ενθαρρύνθηκε από το ΚΚΙ(Μ), και είχε τη σιωπηρή έγκριση της Δημοτικής Αρχής, επιτρέποντας στους εργολάβους και τους ιδιοκτήτες των ακινήτων να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Συνεπαγόταν, ως εκ τούτου, την πολιτική πατρωνία του ΚΚΙ(Μ) σε όλους τους εμπλεκόμενους. Τέλος, υπογραμμίζεται ότι η ύπαρξη των αυθαιρεσιών συνετέλεσε στη δημιουργία μιας δυναμικής συνεχούς διαπραγμάτευσης μεταξύ του ΚΚΙ(Μ) και των κατοίκων των εν λόγω γειτονιών, επαναπροσδιορίζοντας και εδραιώνοντας την πολιτική τους σχέση. Το σύστημα της αντιπαροχής, λοιπόν, αντιπροσώπευε μια επιτυχημένη ηγεμονική στρατηγική που, ωστόσο, εφαρμόστηκε ταυτόχρονα και από τα κάτω, από ένα πλέγμα των ανθρώπων του κομματικού μηχανισμού, των εργολάβων και ενός σημαντικού αριθμού ιδιοκτητών. Εντούτοις, δεν επωφελήθηκαν όλοι οι κάτοικοι εξίσου. Από το 2011, με τη διακυβέρνηση Trinamool που διαδέχτηκε το Αριστερό Μέτωπο στη Δυτική Βεγγάλη, ο τρόπος λειτουργίας του συστήματος των αντιπαροχών έχει «κανονικοποιηθεί». Η αναπαραγωγή του συστήματος στηρίζεται, πλέον, σε ένα περίπλοκο δίκτυο που περιλαμβάνει τους τοπικούς δημοτικούς συμβούλους, τους εργολάβους, τοπικά στελέχη του κόμματος Trinamool, μέρος της αστυνομίας, καθώς και υπαλλήλους, μηχανικούς και μεσάζοντες της Δημοτικής Αρχής. Τέλος, διερευνώνται οι επιπτώσεις των παραπάνω αλλαγών στις ανθρώπινες σχέσεις σε επίπεδο οικογένειας και γειτονιάς.Τεκμήριο Εννοιολογήσεις της γονεϊκότητας/ οικογενειακότητας και προσλήψεις των έμφυλων ρόλων: το παράδειγμα των Αφγανών και Ιρανών προσφύγων στην ΑθήναΡεζαϊαν, Αρεζού Α.; Τουντασάκη, Ειρήνη; Αθανασίου, Αθηνά; Νοταράς, Ανδρέας; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2023)Στην παρούσα ανθρωπολογική έρευνα, η οποία στηρίζεται σε επιτόπια συμμετοχική παρατήρηση και ημιδομημένες συνεντεύξεις, επιχείρησα να διερευνήσω αν και πώς η μητρότητα και οι έμφυλοι ρόλοι στη συνάρθρωσή τους με την οικογενειακότητα/ συγγενειακότητα γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης και επαναπροσδιορισμού, όταν αφγανικές και ιρανικές οικογένειες αναγκάζονται να έρθουν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα και να παραμένουν για παρατεταμένο χρονικό διάστημα σε δομές φιλοξενίας προσφύγων. Στην προσπάθεια να κατανοήσω τις αντιλήψεις του υπό έρευνα πληθυσμού αναδεικνύεται ότι η συγγένεια, η οικογένεια αλλά και η μητρότητα πρακτικά κατασκευάζονται με υβριδικό τρόπο και συνδυάζοντας στοιχεία που θολώνουν τα όρια μεταξύ βιολογικού και πολιτισμικού. Συγκεκριμένα, για τις Αφγανές και Ιρανές μητέρες, η συγγένεια και η μητρότητα είναι μία διαδικασία του γίγνεσθαι. Με την άφιξή τους στην Ελλάδα, έρχονται αντιμέτωπες με τις δυτικές πολιτισμικές εννοιολογήσεις και αντιλήψεις για την οικογενειακή οργάνωση και τους έμφυλους ρόλους. Οι δυτικοκεντρικές αντιλήψεις επιβάλλονται ρητά ή/και υπόρρητα στους πρόσφυγες μέσα από τους Ευρωπαϊκούς μηχανισμούς του ασύλου και της οικογενειακής επανένωσης, αλλά και τις διαμεσολαβητικές πρακτικές των επίσημων και μη θεσμών προκαλώντας μετατοπίσεις και αναδιαρθρώσεις. Οι οικογένειες των Αφγανών και Ιρανών προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στην κινητικότητα προσαρμόζονται στους δυτικοκεντρικούς ορισμούς της συγγενικότητας και της γονεϊκότητας με αποτέλεσμα τη δημιουργία διεθνικών οικογενειών.Τεκμήριο «Α.γάπη Έ.ρωτας Κ.αψούρα»: ανδρικές οπαδικές κοινότητες, πολιτικές συναισθημάτων, βίας και μνημόνευσηςΠαπαμιχαήλ, Λυκούργος Ι.; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Αθανασίου, Αθηνά; Μακρής, Γεράσιμος; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2022)Η διατριβή ασχολείται με την ανδρική συναισθηματική επιτελεστικότητα των οπαδών της ποδοσφαιρικής ομάδας της Α.Ε.Κ. Θεωρητικά, εντάσσεται στις «Σπουδές Ανδρισμού» και στον πυρήνα της είναι τα Συναισθήματα και οι «Πολιτικές των Συναισθημάτων». Προβληματοποιούνται η αγάπη, ο έρωτας, η καψούρα, η πίστη, η αφοσίωση, η τρέλα, το πάθος, η χαρά, η περηφάνια, η προσκόλληση, η γοήτευση, η απο-γοήτευση, η ματαίωση, η λύπη, η θλίψη, το βάσανο, η πίκρα, η έχθρα, το μίσος, και κυρίως εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο τα συναισθήματα κυκλοφορούν ανάμεσα στους οπαδούς, συγκροτώντας μια «συναισθηματική κοινότητα». Η Α.Ε.Κ., ως Αθλητική Ένωση Κωνσταντινουπόλεως, αποτελεί προσφυγικό σωματείο και στο πέρασμα του χρόνου έγινε σύμβολο και σημείο αναφοράς των προσφύγων και προσφυγισσών που μετακινήθηκαν στον ελλαδικό χώρο μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης. Η μνήμη, τόσο ως ενεργητική διαδικασία, βρίσκεται στο επίκεντρο της κοινότητας των οπαδών, όσο ως συγκολλητικός αρμός όσο και ως πεδίο όπου λαμβάνουν χώρα πολιτικές ταυτοτήτων στο εσωτερικό της. Το καθήκον του αεκτζή να θυμάται (remember) είναι ουσιαστικά καθήκον να ανα-συγκροτεί και να ανα-συστήνει (re-member) ό,τι καταστράφηκε (dis-member). Οι αεκτζήδες, ως συν-θύματα, όσο περνούν τα χρόνια μετατρέπουν αυτή την Απώλεια σε σύνθημα τοποθετώντας την στο επί-κέντρο της ταυτότητας. Το ποδοσφαιρικό παρελθόν της ομάδας περιγράφεται και βιώνεται ως μια συνέχεια και τομή «κρίσιμων συμβάντων» από «βαθιές εικόνες», ανδρικών προσώπων (παραγόντων, αθλητών και προπονητών), αλλά και συμβάντων στις οποίες οι μνήμες και οι αφηγήσεις των οπαδών συγκροτούν ιδιαίτερες συναισθηματικές οικονομίες και συναισθηματικές προσκολλήσεις που τελικά χαρακτηρίζουν την ομάδα. Ο ρόλος της μνήμης και της «μετα-μνήμης» αναδεικνύεται ως κεντρικός. Η νοσταλγία του παλιού γηπέδου της ομάδας, οι δράσεις των οπαδών για είκοσι σχεδόν χρόνια στα ερείπιά του, αλλά και το «καινούριο γήπεδο» με το όνομα Αγια-Σοφιά, αποτελούν όλα τους πεδία όπου επιτελούνται πολιτικές μνημόνευσης οι οποίες εφάπτονται σε πολιτικές ταυτοτήτων και διαδικασιών «ελληνικότητας». Συμπληρωματικά, αναλύεται ο τρόπος που έχει γίνει η καταγραφή της ιστορία της ομάδας και η συγκρότησή της ως αρχείο. Διακρίνονται δύο διαφορετικοί τρόποι καταγραφής με διαφορετικό συναισθηματικό φορτίο και ένταση. Οι πιο παλιές καταγραφές βασίζονται σε μια συναισθηματική ένταση μεταξύ βασάνων και υπερηφάνειας και αναδεικνύουν μια αντι-μνήμη και μια μνήμη του ελάσσονος. Οι καταγραφές αυτές παραθέτουν ένα ποδοσφαιρικό παράλληλα σ’ ένα κοινωνικό υποφέρειν. Αντίθετα, οι πιο πρόσφατες καταγραφές αφήνουν το κοινωνικό και ιστορικό κομμάτι εκτός της αφήγησης, κηρύσσουν το Τέλος ενός Πένθους, ρίχνουν το βάρος σε μια συναισθηματική θετικότητα και φωτίζουν κυρίως τις μεγάλες επιτυχίες της ομάδας. Τα πεδία και οι τόποι επιτέλεσης της οπαδικής ταυτότητας (κερκίδες γηπέδων, κλαμπ οργανωμένων οπαδών, καφενεία και προποτζίδικα) αποτελούν ταυτόχρονα τα εθνογραφικά πεδία επιτέλεσης της ανδρικής ταυτότητας. Εκεί συναντάμε «θλιμμένους», «εκφραστικούς» και «κτητικούς» ανδρισμούς, αλλά και «τοξικές» και «ηγεμονικές» αρρενωπότητες. Εξετάζεται ο σεξιστικός λόγος και η οπαδική βία, αλλά και ένα παιχνίδι ορατότητας που αποτυπώνεται στους τοίχους της πόλης μέσα από γκράφιτι και συνθήματα. Παράλληλα, μια αγωνία για το ποιος θα κάνει κουμάντο στους δρόμους, τις πλατείες και τις γειτονιές. Σχολιάζεται η επιτέλεση ενός φαύλου κύκλου μνησικακίας. Οι ποδοσφαιρικοί αγώνες μετατρέπονται σε δημόσιες τελετές μνήμης μιας στερεοτυπικής, τοξικής και «δηλητηριώδους γνώσης», η οποία εκβάλλει τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια σε συγκρούσεις χωρίς όρια ή κάποιους «άγραφους κανόνες». Ο Άλλος οπαδός υποβαθμίζεται ολοκληρωτικά και καθίσταται εξαφανίσιμος και εξολοθρεύσιμος. Τέλος, η διατριβή ασχολείται με το πρόταγμα γνωστό ως «Νο politica» που προωθούν διεθνώς όλοι οι φορείς και θεσμικοί παράγοντες του ποδοσφαίρου. Οι οπαδοί της Α.Ε.Κ., προερχόμενοι από μια γενεαλογία καχυποψίας, δυσφορίας και εχθρότητας απέναντι στο ελληνικό κράτος, αλλά και μια γενεαλογία οικειοποίησης μιας ‘αριστερής’ πολιτικής ταυτότητας, θέλουν να πολιτικοποιούν τους ποδοσφαιρικούς αγώνες, ενώ και εκτός γηπέδου συμμετέχουν σε κινηματικές διαδικασίες. Oι «αδελφοποιήσεις» που έχουν πραγματοποιήσει με οπαδούς της γαλλικής Μαρσέιγ και της ιταλικής Λιβόρνο έχουν πολιτικό πρόσημο και δημιουργούν δίκτυα αντιφασιστικών και αντιρατσιστικών δράσεων.Τεκμήριο Do Erasmus baby! Τo Ευρωπαϊκό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Erasmus+ και η αδιάκοπη παραγωγή επιθυμίας για κινητικότητα και διασύνδεσηΤίγκα, Χριστίνα Γ.; Παπαγαρουφάλη, Ελένη; Αγγελίδου, Αλίκη; Παπαηλία, Πηνελόπη; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2022)Αντικείμενο της παρούσας διατριβής αποτελεί το ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό πρόγραμμα ERASMUS+ και η μέσω αυτού προώθηση της κινητικότητας των νέων Ευρωπαίων και της μεταξύ τους διασύνδεσης ως αναπόσπαστες αξίες του σύγχρονου «ευρωπαϊκού τρόπου ζωής». Η έρευνα διεξήχθει στα έτη 2016 με 2020 και τοποθετείται χρονικά στο απόγειο της αναγνώρισής του ως «το πιο επιτυχημένο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης», αναγνώρισης η οποία εκφράστηκε εμφατικά μέσα από την καμπάνια εορτασμού των τριάντα του χρόνων το 2017. Έκτοτε, η ενίσχυση του ERASMUS+ εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ιδιαίτερα από την στιγμή που θεωρήθηκε ότι συμβάλλει δραστικά στις σύγχρονες ευρωπαϊκές προκλήσεις ως ένα εργαλείο ευρείας συναίνεσης στην υπηρεσία του αδιάκοπου έργου της ευρωπαϊκής οικοδόμησης. Αποδεχόμενη την άποψη ότι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα αποτελεί, πράγματι, ένα από τα πιο επιτυχημένα μέσα άσκησης ευρωπαϊκής πολιτικής, απομακρύνομαι από τα επικρατέστερα ερευνητικά ερωτήματα που αμφιταλαντεύονται για αυτήν του την επιτυχία. Αντίθετα, θέτω στο επίκεντρο το ευρύ φάσμα των εμπλεκόμενων που αναλαμβάνουν ευχαρίστως ένα μέρος της διακυβέρνησης του προγράμματος, μέσα από πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην προβολή, την αναβάθμιση, την υπεράσπιση, την βιωσιμότητα και την υποστήριξή του. Συνεπώς, η σημαντικότερη συμβολή της παρούσας διατριβής είναι η ανάδειξη και μελέτη τόσο των εθελούσια οργανωμένων όσο και των άτυπων «εταίρων» που εμπλέκονται στην «ήπια διακυβέρνηση» του προγράμματος και κρατούν άσβεστη την επιθυμία για «περισσότερο και μεγαλύτερο ERASMUS+». Πιο συγκεκριμένα, είναι η ανάδειξη της διάχυτης θετικότητας με την οποία παρουσιάζεται και προωθείται το ERASMUS+ από ένα μεγάλο μέρος ακαδημαϊκών, φορέων της ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών, συντονιστών εράσμους, επιχειρηματιών, εθελοντών, ακτιβιστών, vloggers και influensers ερασμιτών που καταφέρνουν να ενεργοποιούν και να επικαιροποιούν το ενδιαφέρον γύρω από το πρόγραμμα. Το πρόγραμμα σπάνια παρουσιάζεται ως μια «πολιτική πρωτοβουλία», ακόμα και μέσα στους κύκλους των Ευρωπαίων Αξιωματούχων. Αντίθετα, παρουσιάζεται ως εάν αποτελεί ένα «κοινό αγαθό», μια «μεταμορφωτική ευκαιρία», ένα «σύμβολο» της νέας γενιάς, ακόμα και ως ένα νέο «lifestyle» που προσδιορίζεται από την επιθυμία για διαρκή «προσωπική ανάπτυξη» ή τουλάχιστον ως μια «στρατηγική επιβίωσης» και προσωπικής «ανθεκτικότητας». Συνεπώς, στην παρούσα διατριβή το ERASMUS+ εξετάζεται ως ένα παράδειγμα μελέτης της στόχευσης των πολιτικών της Ε.Ε. προς μια «ηθική επιμέλειας» του ιδανικού Ευρωπαίου πολίτη. Επιπλέον, αναδεικνύεται η αντίληψη που επικρατεί στους κόλπους όλων όσων «εξειδικεύονται» στην «εμπειρία εράσμους», συμπεριλαμβανομένων των ερασμιτών ότι «πρακτικά τα πάντα» στην «εμπειρία εράσμους», θετικά ή αρνητικά, αξιολογούνται ως πιθανά οφέλη. Υποστηρίζω λοιπόν ότι η «εμπειρία εράσμους» εξακολουθεί να βιώνεται ως μια «ευκαιρία» απόκτησης «ήπιων» δεξιοτήτων ακόμα και άνευ κινητικότητας, μέσα από πρωτοβουλίες που επικαλούνται τον εκσυγχρονισμό του προγράμματος μέσω της ψηφιακής του μετάβασης, μέσα από προγράμματα «εικονικών ανταλλαγών» ή «μικτής» κινητικότητας (blended mobility) και μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία αντιμετωπίζω ως ένα «ζωντανό» και ανατροφοδοτούμενο «πεδίο» θετικών αποτυπωμάτων και εντυπώσεων για το πρόγραμμα. Επιπλέον, υποστηρίζω ότι ακόμα και αν η «εμπειρία εράσμους» βιώνεται πρωτίστως ως μια εξατομικευμένη εμπειρία, το ERASMUS+ καταφέρνει να λειτουργεί ως ένα δυνατό «χαρτί διαπραγμάτευσης», αφού η Επιτροπή, τα πανεπιστήμια, η «ερασμίτικη» κοινωνία των πολιτών αλλά και οι ίδιοι οι ερασμίτες παρουσιάζονται να μάχονται από κοινού για ένα ERASMUS+ «για όλους».Τεκμήριο Ιχνηλατώντας την ομόφυλη πατρότητα»: ανθρωπολογικές προσεγγίσεις της ανδρικής ομόφυλης συγγενειακότητας στην ΕλλάδαΤριανταφυλλίδης, Σάββας Ι.; Τουντασάκη, Ειρήνη; Γιαννακόπουλος, Κώστας; Δαλκαβούκης, Βασίλης; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2021)Η παρούσα διδακτορική διατριβή μελετά την ομόφυλη πατρότητα και την ομόφυλη συγγενειακότητα στην Ελλάδα. Η ερευνητική διαδικασία, η οποία αποτελεί μία «πολύ-τοπική/πολύ-εστιακή εθνογραφία», στηρίχθηκε στη διενέργεια συνομιλιών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη κυρίως με ομοφυλόφιλους άνδρες και -σε περιορισμένο αριθμό- με ομοφυλόφιλες γυναίκες, ετεροφυλόφιλους άνδρες και ετεροφυλόφιλες γυναίκες. Παράλληλα, μελετήθηκαν οι λόγοι των ελλήνων Βουλευτών κατά τη διάρκεια της ψήφισης της προέκτασης του Συμφώνου Ελεύθερης Συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια και τα σχόλια που κατατέθηκαν στη Δημόσια Διαβούλευση που προηγήθηκε της παραπάνω διαδικασίας και της αντίστοιχης που αφορούσε την αναδοχή. Τέλος, μέρος της ερευνητικής διαδικασίας αφορούσε και τη μελέτη δημοσιευμάτων του Τύπου σχετικών με αυτές τις θεματικές. Αντλώντας από τις σύγχρονες ανθρωπολογικές προσεγγίσεις της συγγένειας, σύμφωνα με τις οποίες η συγγένεια αποτελεί μία διαδικασία η οποία υπόκειται σε στρατηγικές σκοπιμότητας στις οποίες εμπλέκονται τα κοινωνικά υποκείμενα, προσεγγίζονται ερμηνευτικά οι τρόποι με τους οποίους εννοιολογείται η ομόφυλη συγγενειακότητα από τα ίδια τα ομοφυλόφιλα κοινωνικά υποκείμενα αλλά και από την ελληνική κοινωνία, καθώς, και οι τρόποι με τους οποίους αυτές οι εννοιολογήσεις κατασκευάζουν και συντηρούν κοινωνικές ιεραρχήσεις και συνδέονται με την έννοια της «ιδιότητας του πολίτη». Οι ομοφυλόφιλοι άνδρες, από τη στιγμή που εν-σωματώνουν και ανακοινώνουν τη σεξουαλικότητά τους στις οικογένειες καταγωγής τους, διαπραγματεύονται την ανάγκη τους για ορατότητα και κοινωνική αποδοχή, ενώ, παράλληλα, θεωρούν εξαιρετικά απίθανο να δημιουργήσουν τις δικές τους οικογένειες καθώς οικογένεια και ομοφυλοφιλία θεωρούνται αμοιβαία αλληλοαποκλειόμενες έννοιες. Μία σειρά από νέες συνθήκες, όπως το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης, αρχίζουν, όμως, να ανοίγουν τη συζήτηση γύρω από την ομογονεϊκότητα και να δίνουν ορατότητα στις ομόφυλες μορφές οικογενειακής οργάνωσης. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο φύλο και συγγένεια γίνονται αντιληπτά στην ελληνική κοινωνία, μέσα από τον ελληνικό οικογενειακό ιδεότυπο ο οποίος εκφράζεται από το τρίπτυχο «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια», συντελεί στην αδυναμία πρόσβασης των ομοφυλόφιλων ανδρών στη γονεϊκότητα, στην «ετεροποίησή» τους και στη συνειδητοποίηση πως αποτελούν «πολίτες β’ κατηγορίας». Οι ομοφυλόφιλοι άνδρες, όμως, επιθυμούν έντονα να γίνουν γονείς και, από τη στιγμή που δεν μπορούν ως ζευγάρια να αποκτήσουν βιολογικούς απογόνους, ακολουθώντας την κυρίαρχη στο ετεροκανονικό παράδειγμα εννοιολόγηση περί συγγένειας στην οποία οι βιολογικοί δεσμοί θεωρούνται ανώτεροι όλων των άλλων, όπως, επίσης, και την αντίληψη πως μόνο η γονεϊκότητα μπορεί να οδηγήσει σε μία κοινωνική καταξίωση, τοποθετούν τις φαινοτυπικές ομοιότητες που θεωρούνται η ορατή απόδειξη μίας βιολογικής σχέσης ως το κεντρικό διακύβευμα για τις οικογένειες που θέλουν να αποκτήσουν. Επιδίωξη τους είναι, δημιουργώντας οικογένειες οι οποίες θα μοιάζουν να έχουν αποκτηθεί «φυσικά», όπως εκείνες των ετεροφυλόφιλων, να μπορέσουν να αποδείξουν πως δεν διαφέρουν από τους ετεροφυλόφιλους και να αποκτήσουν κοινωνική αναγνώριση και πλήρη πρόσβαση στην «ιδιότητα του πολίτη». Μολαταύτα, οι εμπειρίες των ομογονεϊκών οικογενειών που ήδη υπάρχουν στην Ελλάδα υποδεικνύουν πως, ακόμη κι ως γονείς, οι ομοφυλόφιλοι συνεχίζουν να μην αντιμετωπίζονται ισότιμα από το ελληνικό κράτος και να βρίσκονται σε μία διαρκή διαλεκτική σχέση με την έννοια της «ιδιότητας του πολίτη» σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα οικογενειακής ζωής.Τεκμήριο Η νοσηλευτική πράξη στη μονάδα εντατικής θεραπείας: λήψη κλινικών αποφάσεων και σχέσεις εξουσίαςΠαρισσόπουλος, Στυλιανός Α.; Παπαγαρουφάλη, Ελένη; Αθανασίου, Αθηνά; Μακρυνιώτη, Δήμητρα; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2021)Στην παρούσα διδακτορική διατριβή μελετώ εκ των έσω τον κοινωνικό κόσμο της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) σε γενικό νοσοκομείο της Αθήνας, και διερευνώ το είδος νοσηλευτικής πράξης που παράγεται από τους νοσηλευτές και τις νοσηλεύτριες μέσα σε αυτόν τον «μεταβατικό» και «μετέωρο» για τους βαρέως πάσχοντες ασθενείς κόσμο. Η έρευνά μου εστιάζει στους τελετουργικούς ή άλλους τρόπους με τους οποίους οι νοσηλευτές/τριες ΜΕΘ επιχειρούν να συμμετέχουν, έστω άτυπα, στη λήψη κλινικών αποφάσεων που αποτελεί επί το πλείστον τομέα ευθύνης των ιατρών, καθότι θεωρούνται οι κατεξοχήν φορείς επιστημονικής γνώσης. Πιο συγκεκριμένα, συζητώ κριτικά τις σχέσεις εξουσίας στις οποίες οι συμμετέχοντες/ουσες στη μελέτη συγκροτούνται ως υποκείμενα, καθώς και το είδος των σημασιών, νοημάτων και ταυτοτήτων που ανακύπτουν στο πολιτισμικό έθος της Εντατικής. Πρόκειται για εθνογραφική έρευνα, η οποία εμπίπτει στο πεδίο της κριτικής ιατρικής ανθρωπολογίας και της φαινομενολογίας. Η συλλογή και ερμηνεία των δεδομένων έγινε μέσω μακροχρόνιας συμμετοχικής παρατήρησης στη ΜΕΘ και μέσω ημι-δομημένων εις βάθος συνεντεύξεων με είκοσι (20) πληροφορητές/ριες. Οι συνεντεύξεις διεξήχθησαν επί το πλείστον με έμπειρους/ες νοσηλευτές/ριες εντός και εκτός εθνογραφικού παραδείγματος. Υποστηρίζω ότι αν και η «ρουτίνα», δηλαδή ο αυστηρός χρονικός προγραμματισμός εργασιών και φροντίδας στη ΜΕΘ, συνιστά τεχνολογία πειθαρχίας και μηχανισμό (αυτο-)ελέγχου και (αυτο-)επιτήρησης του προσωπικού, το «ξεχωριστό» από το υπόλοιπο νοσοκομείο επιστημονικό και πολιτισμικό έθος της Εντατικής ενεργοποιεί στο μέγιστο έναν λόγο φροντίδας και γνώσεων εκ μέρους των έμπειρων νοσηλευτών/ριών, που με τη σειρά του παράγει νοσηλευτική πράξη επιστημονικά και πολιτισμικά κατάλληλη για τους ασθενείς της. Για παράδειγμα, εξετάζω την αυστηρώς χορογραφημένη πρακτική του πρωινού «στρωσίματος» των αρρώστων και υποστηρίζω ότι η παρεξηγημένη «λάτρα» του σώματος του ασθενούς παρουσιάζει τρία χαρακτηριστικά ή ιδιότητες: φέρνει το/τη νοσηλευτή/ρια πιο κοντά στον ασθενή του και σε απόλυτη εναρμόνιση με τις κλινικές του ανάγκες και κατάσταση υγείας· δημιουργεί μια «ζώνη» ιδιωτικότητας όπου οι συμμετέχοντες/ουσες μοιράζονται μεταξύ τους και με τους ασθενείς τους βιώματα και συναισθήματα σε συνθήκες ασφάλειας· και επιβεβαιώνει, τελετουργικά, την κυριαρχία της ιατρικής επιστήμης μέσω της τεχνικής της «απολύμανσης» και της απομάκρυνσης της μιαρότητας. Η ανάλυση των συνεντεύξεων έδειξε ότι οι συμμετέχοντες/ουσες αναπτύσσουν πολυαισθητηριακή σωματική σχέση φροντίδας με τους ασθενείς τους η οποία χαρακτηρίζεται από σχέσεις «εγγύτητας» με τον ασθενή, υψηλό αίσθημα ευθύνης προς τον ασθενή και ενσυναίσθησης του πόνου του, αλλά και από ικανότητα αξιοποίησης των όποιων εργαλείων φροντίδας και θεραπείας διαθέτουν. Η επιτόπια έρευνα έδειξε ότι οι νοσηλευτές/ριες ΜΕΘ συγκροτούνται ως δια-σωματικοί φορείς Εντατικής θεραπείας και νοσηλευτικής πράξης, ως τα «αυτιά» και τα «μάτια» των γιατρών και των ασθενών στις πτέρυγες, ως διαμεσολαβητές/ριες μεταξύ του ασθενούς και της τεχνολογίας ΜΕΘ που τον καθιστά «κρυστάλλινο», ως οι «παλιοί/ές» κατά την ετεροτοπία της μεταξύ τους προφορικής «παράδοσης» των περιστατικών, ως ορατοί/ές διαπραγματευτές/ριες φροντίδας και θεραπείας στο επείγον και κρίσιμο περιστατικό. Παρ’ όλα αυτά, συγκροτούνται και ως αόρατοι/ες, ή ορατοί/ές απόντες/απούσες από την επίσκεψη των γιατρών όπου λαμβάνονται οι κλινικές αποφάσεις. Συμπερασματικά, οι νοσηλευτές/ριες ΜΕΘ με τον δικό τους σωματικό τρόπο διαχειρίζονται τις σχέσεις εξουσίας στην Εντατική και, κάνοντας χρήση της ειδικής γνώσης που κατέχουν, ενισχύουν λιγότερο ή περισσότερο επιτυχημένα τη διαπραγματευτική τους δύναμη στις σχέσεις τους με τους/τις γιατρούς. Όμως, ενώ καθίστανται όλο και περισσότερο «ορατοί» και «ορατές», μέσα από τη σχέση φροντίδας που εδραιώνουν με τους ασθενείς τους, οι ίδιοι/ες, ως φορείς κλινικών αποφάσεων που λαμβάνονται άτυπα και στο περιθώριο, συνεχίζουν να είναι αόρατοι και αόρατες, να απουσιάζουν από τον επίσημο λόγο και τα «επίσημα» κέντρα λήψης αποφάσεων που αφορούν στη διαχείριση των περιστατικών τους στο Ελληνικό εθνογραφικό παράδειγμα. Το τελευταίο εύρημα συνιστά και σημαντική διαφοροποίηση από τις αντίστοιχες μελέτες σε ΜΕΘ του εξωτερικού.Τεκμήριο Η "ελληνική" Αίγυπτος ως τόπος ιστορίας και μνήμηςΣουγιουλτζόγλου, Ηράκλειτος Π.; Μακρής, Γεράσιμος; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Τσιμουρής, Γεώργιος; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2017)Η διατριβή επιδιώκει να αναδείξει τις ιδεολογικές διαστάσεις της «ελληνικότητας» στη διασπορά, εστιάζοντας στον όρο «ελληνική» Αίγυπτος και στο κοινωνικό/πολιτικό πλαίσιο χρήσης του στον λόγο των θεσμικών παραγόντων της ελληνικής παροικίας στην Αίγυπτο και, μεταγενέστερα, στις αφηγήσεις των Αιγυπτιωτών. Τα επιμέρους κεφάλαια αναλύουν τις σύνθετες σχέσεις που διαμορφώθηκαν μέσα και γύρω από τον μικρόκοσμο της παροικίας και το αποτύπωμά τους στο σχήμα της «ελληνικής» Αιγύπτου, με σημείο αναφοράς έννοιες και χαρακτηρισμούς που οι Αιγυπτιώτες χρησιμοποίησαν για να επενδύσουν νοηματικά την παρουσία τους στη χώρα, τη σχέση τους με τους Αιγύπτιους, αλλά και τους δεσμούς με την Ελλάδα.Τεκμήριο Νέα ζωή, επιστρέφοντας στην Αλβανία: μια εθνογραφική προσέγγισηΚαπετανάκη, Ελένη Χ.; Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα; Αγγελίδου, Αλίκη; Χριστόπουλος, Δημήτρης, 1969-; Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2017)Η παρούσα διδακτορική διατριβή έχει ως κεντρικό στόχο την ανάλυση της αίσθησης του εαυτού κατά τη μετακίνηση από την Ελλάδα προς την Αλβανία, έτσι όπως αυτή εννοιολογείται και παράγεται από τους πρωταγωνιστές της εν λόγω μελέτης σε σχέση με τον βιούμενο χώρο και χρόνο. Το βασικό ερώτημα που θέτει η διατριβή σχετίζεται με τις πολλαπλές υποκειμενικότητες που συνθέτουν τον εαυτό των πρωταγωνιστών της έρευνας, μέσα από τις εμπειρίες, τα συναισθήματα, τη δράση και τις πρακτικές τους κατά τη μετακίνησή τους από την Ελλάδα προς την Αλβανία. Επίσης, αναδεικνύεται ως κεντρικής σημασίας η ζωή που πλάθεται συνεχώς από τα δρώντα υποκείμενα και κάποτε μορφοποιείται ως νέα ζωή. Η διατριβή συνομιλεί στενά με την ανθρωπολογία της μετακίνησης. Πρόκειται για το είδος της κίνησης στο χώρο και το χρόνο που δεν επιδέχεται τους περιορισμούς μιας πορείας με αρχή, μέση και τέλος, παρά το γεγονός ότι ίδιοι οι μετακινούμενοι μπορεί να έχουν μία ή και περισσότερες καθοριστικές για τη ζωή τους τοπικότητες ή εντοπιότητες. Μεθοδολογικά η έρευνα υλοποιήθηκε με την εφαρμογή της πολυτοπικής και κινητικής εθνογραφικής έρευνας με συμμετοχική παρατήρηση, ενώ δευτερευόντως χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος των προφορικών συνεντεύξεων βάθους. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στα Τίρανα, τη Θεσσαλονίκη, το Κούκες, την Κορυτσά, αλλά και σε πόλεις και χωριά της Αλβανίας και της Ελλάδας που οι συνομιλητές μου κατά τις μετακινήσεις τους επισκέπτονταν ή ανά διαστήματα διαβιούσαν. Στη διάρκεια αυτών των μετακινήσεών η σχέση που διαμορφώσαν οι μετακινούμενοι πρωταγωνιστές της έρευνας με το χώρο και το χρόνο παρήγαγε μια χρονοτοπική συνθήκη με σημασία. Τότε, ο εαυτός των μετακινούμενων νοείται, παράγεται και επιτελείται συνεχώς μέσα από τη χρονοτοπική αυτή συνθήκη. Ταυτοχρόνως, νοείται και παράγεται ένα σύνολο διαφορετικών προσλήψεων σχετικά με το περιεχόμενο της έννοιας της νέας ζωής. Έτσι, η νέα ζωή εμφανίζεται άλλοτε ως συνεχές διακύβευμα, ως εκείνο που «δεν έρχεται» ή που «ήρθε κάποτε», ως αντιφατική σύμφυση του παρελθόντος με το παρόν ή ακόμη ως μια συνεχώς ελευσόμενη διαδικασία που δύναται να δυναμιτίζει το παρόν και να προσανατολίζεται στο μέλλον.