Ιστορία και συλλογική μνήμη στον δημόσιο χώρο-Τιμώντας τη Μάχη της Ηλεκτρικής
Τίτλος:
History and collective memory in public space- Commemorating the Battle of Elektriki
Κύρια Υπευθυνότητα:
Καραμπού, Ειρήνη-Αγγελική Ε.
Επιβλέπων:
Γκαζή, Ανδρομάχη
Θέματα:
Keywords:
Μάχη της Ηλεκτρικής, Επέτειος Μνήμης, Συλλογική Μνήμη, Κερατσίνι, Πάουερ, Απελευθέρωση Battle of the Elektriki, Commemoration, Collective Memory, Keratsini city, Power, Liberation
Ημερομηνία Έκδοσης:
2023
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Οι επέτειοι μνήμης των ιστορικών γεγονότων συνιστούν ενδιαφέρουσες περιπτώσεις μελέτης σχετικά με τη διατήρηση και τη μεταβίβαση της συλλογικής μνήμης καθώς και την κατασκευή της συλλογικής ταυτότητας διαμέσου των ποικίλων κοινωνικών αναπαραστάσεων. Λαμβάνοντας υπόψη τις θεωρίες που αναφέρονται τόσο στη συγκρότηση και στην αλληλεπίδραση των διαφόρων ειδών μνήμης (ατομική, συλλογική, κοινωνική, πολιτισμική) όσο και στη σχέση τους με την ιστορία, η παρούσα εργασία επιχείρησε να μελετήσει το παράδειγμα της επετείου μνήμης της Μάχης της Ηλεκτρικής, όπως παρουσιάζεται στις αναπαραστατικές δράσεις των φορέων ενδιαφέροντος. Για τους σκοπούς της εργασίας, αξιοποιήθηκαν ποικίλα μεθοδολογικά εργαλεία, ώστε 1. ν’ αναλυθεί το περιεχόμενο των δράσεων του εκάστοτε φορέα, προκειμένου να σκιαγραφηθεί η συλλογική μνήμη της εμπλεκόμενης ομάδας που εκπροσωπεί, 2. να διερευνηθεί και η σχετική επικοινωνιακή πολιτική του εκάστοτε φορέα διαμέσου της ποιοτικής έρευνας, προκειμένου να μελετηθεί συγκριτικά ο βαθμός σύγκλισης μεταξύ των επιδιώξεών τους και 3. ν’ αποτυπωθεί ποσοτικά η πρόσληψη της μνήμης του ιστορικού γεγονότος από τη βασική ομάδα- στόχο, δηλαδή τους μαθητές που συμμετείχαν στις δράσεις, προκειμένου ν’ αξιολογηθεί η μεταβίβαση της μνήμης διαγενεακά. Σκοπό των παραπάνω αποτέλεσε η άντληση δεδομένων για την πρόταση μιας πρωτότυπης επικοινωνιακής δράσης που θα ανταποκρίνεται εξίσου στους στόχους του κάθε φορέα ενδιαφέροντος και στις ανάγκες της συγκεκριμένης ομάδας κοινού. Από τις επιμέρους διαδικασίες της έρευνας, προέκυψε ότι οι επικοινωνιακές δράσεις των τριών φορέων, του Ιστορικού Αρχείου της ΔΕΗ, της ΠΕΑΕΑ και του Δήμου Κερατσινίου- Δραπετσώνας ακολουθούν τις εν λόγω επικοινωνιακές πολιτικές για ν’ αναδείξουν τη μνήμη της Μάχη της Ηλεκτρικής ως μέρος της συλλογικής ταυτότητας των ομάδων που εκπροσωπούν. Συγκεκριμένα, το Ιστορικό Αρχείο της ΔΕΗ εντάσσει το εν λόγω γεγονός στο πλαίσιο της βιομηχανικής κληρονομιάς και του εξηλεκτρισμού, επισημαίνοντας την ιστορική σημασία του ιδιόκτητου ηλεκτροπαραγωγικού εργοστασίου όπου δόθηκε η μάχη. Ομοίως, η ΠΕΑΕΑ αναδεικνύει τον ρόλο των ΕΛΑΣιτών μαχητών στη διάσωση του εργοστασίου ως πράξη οργανωμένης αντίστασης που οδήγησε στην τελική απελευθέρωση από τους Γερμανούς. Τέλος, ο Δήμος Κερατσινίου- Δραπετσώνας αναγνωρίζει τη σημασία της Μάχης για την περιοχή και την τοπική κοινωνία. Στο πεδίο της πρόσληψης, φαίνεται πως οι μαθητές παρουσιάζουν ενδιαφέρον για συγκεκριμένες πτυχές των δράσεων, δίνοντας έμφαση στον αστικό χώρο, στους πρωταγωνιστές και στο οπτικοακουστικό υλικό. Γι’ αυτόν τον λόγο, κρίθηκε σκόπιμη η πρόταση μιας εκπαιδευτικής δράσης με στοιχεία παιγνιώδους μάθησης στον φυσικό και στον εικονικό χώρο.
Abstract:
The commemorative anniversaries of historical events constitute interesting case studies regarding the preservation and transmission of collective memory as well as the construction of collective identity through diverse social representations. Taking into account the theories that refer both to the construction and the interaction between the various types of memory (individual, collective, social, cultural) and their connection with history, this paper attempted to study the example of the anniversary of the Battle of Elektriki, as it is presented in the representational actions of the stakeholders. For this reason, a variety of methodological tools were used, in order to 1. analyze the content of the actions of each stakeholder and outline the collective memory of the involved group, 2. investigate the relevant communicative strategy of each organization through qualitative research and compare the convergence between their aims and 3. capture the reception of the memory of this historical event by examining the basic target group who participated in the actions and evaluate the transgenerational transfer of memory. These procedures aimed to collect data in order to propose a prototype action that would equally respond to the goals of each stakeholder and the needs of the target group of students. According to the results of the research, the commemorative actions of the three stakeholders respond to the designed communication strategies in order to highlight the memory of the Battle of Elektriki as part of the collective identity of the groups they represent. As for the reception it seems that the students are interested in specific aspects of the actions, emphasizing the urban space, the protagonists and the audiovisual material. For this reason, it was considered to propose an educational activity with elements of playful learning in physical and virtual space.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτιστική Διαχείριση, 2023
