Τα προσωπικά δεδομένα στην ευρωενωσιακή αστυνομική και δικαστική συνεργασία
Τίτλος:
Personal data in the EU police and judicial cooperation
Κύρια Υπευθυνότητα:
Γιαννέας, Χρήστος Α.
Επιβλέπων:
Λίβος, Νίκος
Θέματα:
Keywords:
Προσωπικά δεδομένα, Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (ΧΕΑΔ), Αστυνομική και δικαστική συνεργασία, Σουηδική Πρωτοβουλία, Απόφαση Prüm Personal Data, Area of Freedom, Security and Justice (AFSJ), Police and Judicial Cooperation, Swedish Initiative, Prüm Decision
Ημερομηνία Έκδοσης:
2021
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας (2007), η ύπαρξη ενός Χώρου Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (ΧΕΑΔ), ως αναγκαίο αντιστάθμισμα στην ελεύθερη κυκλοφορία όλων των Ευρωπαίων πολιτών, αποτελεί πρωταρχικό στόχο. Για να επιτευχθεί ένας τέτοιος Χώρος, θα πρέπει να εξασφαλίζεται η ύπαρξη υψηλού επιπέδου ασφαλείας με την καταπολέμηση της εγκληματικότητας, μέσω της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις, βάσει των αρχών της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αμοιβαίας αναγνώρισης που διέπουν τον ΧΕΑΔ στο σύνολό του, χωρίς ωστόσο να θίγονται υπέρμετρα τα θεμελιώδη δικαιώματα. Ένα από τα δικαιώματα αυτά είναι τα προσωπικά δεδομένα που προστατεύονται με το άρθρο 8 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στα πλαίσια αυτά, αποτελεί στόχο της Ένωσης η επίτευξη της κατάλληλης ισορροπίας, εντός ενός Χώρου που θα πρέπει να υφίστανται ταυτόχρονα ελευθερία και ασφάλεια. Θα πρέπει να γίνεται προσπάθεια να καταπολεμάται το έγκλημα, ιδίως το οργανωμένο και διασυνοριακό και ταυτόχρονα, να μην θίγονται υπέρμετρα τα θεμελιώδη δικαιώματα, μεταξύ των οποίων η προστασία των προσωπικών δεδομένων. Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας εξετάζεται το νομικό πλαίσιο ελεύθερης κυκλοφορίας και προστασίας δεδομένων κατά την ευρωενωσιακή αστυνομική και δικαστική συνεργασία, ιδίως δε της Οδηγίας 2016/680. Η εν λόγω Οδηγία περιλαμβάνει τις ρυθμίσεις για την επεξεργασία δεδομένων για τους σκοπούς της διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων, και την προστασία των υποκειμένων των δεδομένων, από αρμόδιες αρχές εντός του ΧΕΑΔ. Αφού εξετασθεί το γενικό νομικό πλαίσιο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ακολουθεί η εξέταση του νομικού πλαισίου επεξεργασίας και προστασίας δεδομένων από ενωσιακούς θεσμούς αστυνομικής και δικαστικής δράσης και συνεργασίας. Ακολουθεί η περιγραφή του νομικού πλαισίου ανταλλαγής πληροφοριών και συγκεκριμένα δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για τους σκοπούς της διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων, και την προστασία των υποκειμένων των δεδομένων. Εν προκειμένω θα ασχοληθούμε με το νομικό πλαίσιο της ανταλλαγής πληροφοριών και ιδίως προσωπικών δεδομένων, στα πλαίσια της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας στην Ένωση, όπως αποτυπώνεται στην λεγόμενη «Σουηδική Πρωτοβουλία», ήτοι την Απόφαση-Πλαίσιο 2006/960/ΔΕΥ αλλά και στην Απόφαση Prüm, ήτοι την Απόφαση 2008/615/ΔΕΥ. Στόχος της ανάπτυξης του νομικού πλαισίου είναι η ανάδειξη συγκεκριμένων ζητημάτων, σε σχέση με τη γενικότερη απαίτηση για εξισορρόπηση της ανάγκης προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και εν προκειμένω των προσωπικών δεδομένων του φυσικού προσώπου και αφ’ ετέρου της ανάγκης για αποτελεσματική αστυνομική και δικαστική συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών, μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών, ούτως ώστε να εξεταστεί το σχετικό νομικό πλαίσιο ως προς την επάρκεια και τη σαφήνεια του, καθώς και την πραγματική παρεχόμενη προς τον πολίτη προστασία, σε μία χρονική περίοδο που οι προκλήσεις είναι περισσότερες από ποτέ.
Abstract:
In the European Union after the Lisbon Treaty (2007), the existence of an Area of Freedom, Security and Justice (AFSJ), is considered as a primary objective, as a necessary counterbalance to the free movement of all European citizens. In order to achieve an AFSJ, a high level of security must be ensured by combating crime through police and judicial cooperation in criminal matters, based on the principles of mutual trust and mutual recognition that features the AFSJ, without excessively affecting fundamental rights. Among those rights is the protection of personal data, according to Article 8 of the European Union Charter of Fundamental Rights. In this context, it is an objective of the Union to find the right balance within an area where freedom and security must coexist. Efforts should be made to combat crime, in particular organised and cross-border crime, while at the same time not excessively affect fundamental rights, including the protection of personal data. This paper examines the legal framework of free data transfer and data protection in the context of EU police and judicial cooperation, in particular Directive 2016/680. This Directive includes the rules on the processing of data for the purposes of the investigation, detection or prosecution of criminal offences or the execution of criminal penalties, and the protection of data subjects, by competent authorities within the European Union Area of Freedom, Security and Justice. After examining the general legal framework for the protection of personal data in the European Union, we will examine the legal framework for data processing and protection by institutions of police and judicial action and cooperation of the Union. Then, we will examine the legal framework for the exchange of information and specifically personal data for the purposes of investigation, detection or prosecution of criminal offences or the execution of criminal penalties, and the protection of data subjects. In this context, we will deal with the legal framework for the exchange of information, and in particular personal data, in the context of police and judicial cooperation in the Union, as reflected in the so-called 'Swedish Initiative', i.e. Framework Decision 2006/960/JHA and the Prüm Decision, i.e. Decision 2008/615/JHA. The aim of developing the legal framework is to highlight specific issues in relation to the general requirement to balance the need to protect fundamental rights, and in this case the personal data of the individual, with the need for effective police and judicial cooperation between Member States through the exchange of information, in order to examine the relevant legal framework in terms of its adequacy and clarity, as well as the actual protection afforded to the citizen, at a time when the challenges for the protection of the individual's personal data, are greater than ever.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Ευρωπαϊκό Ποινικό Δίκαιο και Πολιτική, 2021
