Μετανάστευση, κοινωνική πολιτική και ιδιότητα του Έλληνα πολίτη: πολιτικές ένταξης μεταναστών από τα Βαλκάνια
Τίτλος:
Ιmmigration, social policy and greek citizenship: inclusion policies for the Balkan immigrants
Κύρια Υπευθυνότητα:
Δήμα, Δήμητρα Π.
Επιβλέπων:
Κωστόπουλος, Τρύφωνας Ι.
Θέματα:
Keywords:
Κοινωνική ένταξη, μετανάστευση, κοινωνική πολιτική, ιδιότητα Έλληνα πολίτης, κοινωνικός αποκλεισμός Social inclusion, migration, social policy, Greek citizenship, social exclusion
Ημερομηνία Έκδοσης:
2021
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η ανά χείρας εργασία πραγματεύεται το φαινόμενο των μεταναστευτικών εισροών από την Βαλκανική χερσόνησο από την δεκαετία του 1990 έως σήμερα και την εξέταση του εγγενούς διπόλου των πολιτικών ένταξης και ενσωμάτωσης των μεταναστών εντός της ελληνικής επικράτειας. Ειδικότερα, ξετυλίγοντας την ιστορική πορεία της μετανάστευσης αφενός σε εθνικό και αφετέρου σε υπερεθνικό επίπεδο, επιχειρείται να διερευνηθεί το φαινόμενο της μετανάστευσης, ένα πολυδιάστατο παγκόσμιο φαινόμενο που άμεσα ή έμμεσα επηρεάζει ολοένα και βαθύτερα βασικές πτυχές του σύγχρονου κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού γίγνεσθαι και απαιτεί ποικίλες μορφές κοινωνικής παρέμβασης μέσω της άσκησης μέτρων κοινωνικής πολιτικής σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Μέρος της μελέτης αφορά την σκιαγράφηση της διαδικασίας κοινωνικής ένταξης των μεταναστών και την αποτύπωση, δια μέσω της μεικτής μεθόδου (επιτόπιας ποιοτικής και δευτερογενούς ποσοτικής έρευνας) των εμπειριών των μεταναστών, θέτοντας ως έρευνα πεδίου την Αττική. Οι τάσεις και προοπτικές άσκησης των κοινωνικών τους δικαιωμάτων με την ιδιότητα του Έλληνα πολίτη τείνουν προς ένα σταυροδρόμι κοινωνικής ενσωμάτωσης και κοινωνικής ευπάθειας με προεκτάσεις που αγγίζουν την δεύτερη γενιά μεταναστών. Σκοπός της εργασίας και έρευνας είναι η μελέτη των προκλήσεων που συνάντησαν και συνεχίζουν να αντιμετωπίσουν οι μετανάστες των Βαλκανίων, η χάραξη και εφαρμογή κοινωνικών πολιτικών στην ομαλή κοινωνική ένταξη σε εθνικό επίπεδο, οι τάσεις αιχμής που διαρρηγνύουν τον κοινωνικό δεσμό, μετατρέποντας συχνά τους μετανάστες ως τον αποδιοπομπαίο τράγο παρά την παρουσία τους, τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, στην Ελλάδα καθώς και διερευνάται εάν το «αίσθημα του ανήκειν» διοχετεύεται από τους μετανάστες, στρέφοντας το βλέμμα τους στον μέλλον ή στο παρελθόν. Αξιοσημείωτο καθίσταται το γεγονός ότι οι μετανάστες στην Ελλάδα αποτελούν τουλάχιστον το 1/10 του συνολικού πληθυσμού, προκαλώντας αναμενόμενες και μη αναταράξεις που απαιτούν ρυθμίσεις ενώ παραμένουν έντονα εκτεθειμένοι σε κοινωνικό αποκλεισμό. Η κεντρική προβληματική που διαγράφει το συνεκτικό άξονα της εργασίας αυτής πλέκεται γύρω από την μελέτη των πολιτικών πρακτικών ένταξης και ενεργής συμμετοχής των Βαλκάνιων μεταναστών στην ελληνική κοινωνία και τις συνέπειές της, παρουσιάζοντας την πραγματικότητα που συνεπάγεται αυτή η εγκατάσταση του μετανάστη, τόσο από την πλευρά του Έλληνα πολίτη όσο και από την πλευρά του μετανάστη αλλά και του υποκειμένου που εκφράζει αυτήν την μείξη των δύο διαφορετικών κοινωνιών και πολιτισμών και εκφράζεται σε αυτόν τον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ εθνικής και «εξωτικής» πραγματικότητας.
Abstract:
This paper majorly concentrates on the phenomenon of migratory inflows from the Balkan peninsula since the 1990s up to the present day and the examination of the inherent dipole of the policies of inclusion and integration of immigrants within the Greek territory. Furthermore, by unraveling the historical course of migration both at national and supranational level, an attempt is being made to expand the phenomenon of migration, a multi-dimensional global phenomenon that directly or indirectly affects increasingly basic aspects of modern social, economic and political life and requires various forms of social intervention through the exercise of social policy measures at national and supranational level. Part of the study outlines of the process of social integration of the immigrants and the mapping, through the mixed method (field qualitative and secondary quantitative research) of the experiences of immigrants, setting Attica as the main focus field for the current research. The trends and prospects of exercising their social rights as Greek citizens tend towards a crossroads of social integration and social vulnerability with implications that touch the second generation of immigrants. Subsequently, the aim of this particular study and research focuses on the challenges which the Βalkan immigrants have encompassed, the formulation and implementation of social policies for enhancing the process of social integration at national level, the cutting-edge trends that break the social bond, which are often turning immigrants as the scapegoat despite their presence over the last three decades, in Greece as well as investigating whether the "sense of belonging" is channeled by immigrants, laying their eyes on the upcoming future or the past. Νotwithstanding, it consists an undeniable fact that immigrants in Greece constitute at least 1/10 of the total population, causing the expected and non-expected turbulence that require regulations while they become the subject who continues to remain strongly exposed to social exclusion. The central issue that erases the cohesive axis of this work is intertwined around the study of political practices of integration and active participation of the Balkan immigrants in Greek society and its consequences, presenting the reality that this integration of the immigrant entails, both from the spectrum of the Greek citizenry and the immigrants; the subject who expresses this mixture of two different societies and cultures and expresses himself by being entangled in this intermediate space between national and "exotic" reality.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνιολογίας, ΠΜΣ "Κοινωνιολογία", κατεύθυνση Κοινωνικός Αποκλεισμός και Ανθρώπινα Δικαιώματα, 2021
