Μετασχηματίζοντας τον μηχανισμό είσπραξης των δημοσίων εσόδων: η λειτουργία της Α.Α.Δ.Ε. και ο ρόλος της στη δημοσιονομική εξυγίανση της χώρας
Τίτλος:
Transforming the public revenue collection mechanism: thevIndependent Authority for Public Revenue and its contribution to the fiscal consolidation of the state
Κύρια Υπευθυνότητα:
Δεληγιαννάκη, Δέσποινα Ι.
Επιβλέπων:
Μπάλτα, Ευαγγελία Γ.
Θέματα:
Keywords:
Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ανεξάρτητες αρχές, δημόσια έσοδα, φορολογική διοίκηση, δημόσια διοίκηση Independent Authority for Public Revenue, independent authorities, public revenues, tax administration, public administration
Ημερομηνία Έκδοσης:
2020
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η μελέτη πραγματεύεται τον μετασχηματισμό του μηχανισμού είσπραξης δημοσίων εσόδων ο οποίος έλαβε χώρα υπό τις δημοσιονομικές πιέσεις της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα αλλά και εξαιτίας των διεθνών δεσμεύσεων της χώρας κατά την εν λόγω περίοδο. Κρίσιμο στοιχείο για την ανάλυση, αποτελεί η αυτονόμηση της φορολογικής διοίκησης με την εκχώρηση των αρμοδιοτήτων της στην νέα ιδιότυπη Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.). Η διερεύνηση του βαθμού στον οποίο έχει συμβάλλει η Α.Α.Δ.Ε. στη δημοσιονομική εξυγίανση του κράτους αποτελεί το έτερο βασικό ζητούμενο της παρούσας. Για τον σκοπό αυτό, δομείται σε τέσσερα διακριτά μέρη. Για τη βέλτιστη κατανόηση της λειτουργίας της Α.Α.Δ.Ε., στο πρώτο εισαγωγικό μέρος της παρούσας εξετάζεται συγκριτικά η οργάνωση της φορολογικής διοίκησης προ της ανεξαρτητοποίησής της αλλά και παρουσιάζεται η πορεία προς την πλήρη αυτονόμησή της με την αποκοπή της από το Υπουργείο Οικονομικών και την μετονομασία της σε Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Με τον τρόπο αυτό συντελέστηκε η αποσύνδεση της επιχειρησιακής λειτουργίας στον φορολογικό τομέα από τον σχεδιασμό της φορολογικής πολιτικής. Επιπλέον, καθώς η επιλογή για την αποκοπή από τη δραστηριότητα της πολιτικής εξουσίας κρίσιμης ύλης του σκληρού πυρήνα του κράτους και την ανάθεση αυτής σε μια ad hoc ανεξάρτητη αρχή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, στο δεύτερο κεφάλαιο επιδιώκεται μια σφαιρική θεώρηση των ανεξάρτητων αρχών εν γένει, αναλύοντας τους λόγους γένεσης του θεσμού, τα βασικά γνωρίσματα και τη συνήθη τυπολογία τους αλλά και διερευνώντας περαιτέρω τον ρόλο που αυτές επιτελούν. Αντικείμενο ανάλυσης του δεύτερου μέρους αποτελεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Συνεπώς, στο τρίτο κεφάλαιο με το οποίο εκκινεί η εν λόγω θεματική ενότητα επιχειρείται η ένταξη της Α.Α.Δ.Ε. στο γενικότερο πλαίσιο λειτουργίας των ανεξάρτητων αρχών εντοπίζοντας ομοιότητες και διαφορές ενώ παράλληλα εξετάζονται το όραμα, η αποστολή, οι στόχοι και οι αρμοδιότητες της νέας Αρχής, Το τέταρτο και το πέμπτο κεφάλαιο αναλύουν την οργανωτική δομή της Α.Α.Δ.Ε., τα όργανα διοίκησης και παραθέτουν ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία για το προσωπικό της Αρχής. Αναγνωρίζοντας τον κομβικό ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα για την επίτευξη του σκοπού της Α.Α.Δ.Ε. στο πεδίο των δημοσίων εσόδων, το τρίτο μέρος αναλύει το νέο, προωθημένο σύστημα διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού της Αρχής το οποίο στηρίζεται στις αρχές του Νέου Δημόσιου Μανατζμεντ. Η εν λόγω προσέγγιση μεταφέρει διοικητικές πρακτικές του ιδιωτικού τομέα στους κόλπους του Δημοσίου. Περαιτέρω, αναλύονται σε ιδιαίτερη ενότητα η κουλτούρα και οι στάσεις του προσωπικού της Αρχής ενάντια στην εφαρμογή του νέου συστήματος οι οποίες δύνανται να υπονομεύσουν την επιτυχία της. Προκειμένου να αναδειχθεί η συμβολή της Α.Α.Δ.Ε. στη δημοσιονομική εξυγίανση του κράτους, το τέταρτο μέρος είναι αφιερωμένο στην στρατηγική που ακολουθεί με απώτερο σκοπό την μεγιστοποίηση των δημοσίων εσόδων. Συνεπώς, αναλύονται οι τρεις βασικοί στρατηγικοί της στόχοι, ήτοι η ενδυνάμωση της φορολογικής συμμόρφωσης, η δίωξη της φοροδιαφυγής και η περιστολή του λαθρεμπορίου καθώς και οι εμπλεκόμενες οργανικές μονάδες, η στρατηγική και τα μέσα τα οποία χρησιμοποιεί. Τέλος, αντί επιλόγου, επιχειρείται μια συνολική αξιολόγηση της λειτουργίας νέου θεσμού με έμφαση στα πλεονεκτήματα αλλά και τις βασικές αδυναμίες του όπως αυτά προκύπτουν από την τριετή πορεία της Α.Α.Δ.Ε.
Abstract:
This study discusses the transformation of the public revenue collection mechanism that took place under the fiscal pressures of the economic crisis in Greece but also due to the country's international commitments during this period. A critical element for the analysis is the autonomy of the tax administration and the assignment of its responsibilities to the new Independent Public Revenue Authority (IAPR). The investigation of the degree to which IAPR has contributed to the fiscal consolidation of the state is the other main issue of the present study. For this purpose, the study is structured in four parts. For the optimal understanding of the mode of operation of the IAPR, in the first introductory part of the present study, the organization of the tax administration before its independence is comparatively examined, as well as the course towards its complete autonomy with its separation from the Ministry of Finance and its renaming to Independent Public Revenue Authority. In this way, the decoupling of the executive function in the tax sector from the planning of the tax policy took place. In addition, as the cut off a critical part of the state's hardcore political activity and its assignment to an ad hoc independent authority is of particular interest, the second chapter seeks a comprehensive view of the independent authorities in general, analyzing the reasons for the genesis of the institution, their basic features and their usual typology but also further exploring the role they play. The subject of analysis of the second part is the Independent Public Revenue Authority. Therefore, in the third chapter with which this thematic unit starts, the IAPR is examined into the general context of the operation of the independent authorities trying to identify their similarities and differences, while presenting at the same time the vision, mission, goals and responsibilities of the new Authority. The fourth and fifth chapters analyze the organizational structure of IAPR, the administrative bodies and provide qualitative and quantitative data on the staff of the Authority. Recognizing the key role of the human factor in achieving the purpose of IAPR in the field of public revenue, the third part analyzes the new, advanced HRMS of the IAPR, which is based on the principles of the New Public Management. This approach transfers administrative practices of the private sector to the public sector. Furthermore, the culture and attitudes of the IAPR's staff against the implementation of the new system, which may undermine its success, are analyzed in more detail. In order to highlight the contribution of IAPR in the fiscal consolidation of the state, the fourth part is devoted to the strategy pursued with the ultimate goal of maximizing public revenues. Therefore, three main strategic objectives are analyzed, namely the strengthening of tax compliance, the prosecution of tax evasion and the suppression of smuggling, as well as the organic units involved, the strategy and the means IAPR uses. Finally, instead of an epilogue, an overall evaluation of the operation of the new institution is attempted with an emphasis on its advantages but also its main weaknesses as they arise from its three-year course.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διοικητική Επιστήμη και Δημόσιο Μάνατζμεντ, 2020
