Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η κοινωνικο-οικονομική κρίση των τελευταίων ετών έφερε στο φώς μια από της σημαντικότερες παθογένειες του σύγχρονου ελληνικού κράτους, τη διαφθορά. Οι συνέπειες της τελευταίας δικαιολογούν την ολοένα εντεινόμενη απαίτηση της κοινωνίας των πολιτών για διαφάνεια. H πίεση αυτή σε συνδυασμό με την ανάγκη μείωσης των δαπανών του Κράτους οδήγησαν στην αναζήτηση μεθόδων και εργαλείων για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Με επίκεντρο την ατομική ευθύνη και την ενεργή συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, αναπτύχθηκε διεθνώς ο θεσμός του whistleblower, ο οποίος μεταφέρθηκε στην Ελλάδα ως «μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος» (Ν.4254/2014), με αντικείμενο την προστασία από τυχόν αντίποινα του καταγγέλλοντα πράξεις διαφθοράς στον δημόσιο τομέα και την πρόληψη κινδύνων κατά της ζωής, της τιμής και της ασφάλειάς του. Η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο να θέσει υπόψιν του αναγνώστη τον εν πολλοίς άγνωστο θεσμό του «μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος» και να αναδείξει τις βασικές παραμέτρους του ως μέσου για την καταπολέμηση της διαφθοράς στον δημόσιο τομέα. Αρχικά γίνεται μια ιστορική αναδρομή του whistleblowing και παρατίθενται διεθνή παραδείγματα εφαρμογής του. Στη συνέχεια αναλύεται η ελληνική νομοθεσία και γίνεται μια αποτίμηση της λειτουργίας του θεσμού στην Ελλάδα. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα συνταγματικά αγαθά τα οποία φιλοδοξεί να εξυπηρετήσει ο θεσμός, ενώ παρατίθεται και μια σειρά συνταγματικών προβληματισμών που αυτός έχει ήδη εγείρει. Έμφαση δίνεται στο θέμα της ανωνυμίας του καταγγέλλοντος και εν γένει στο ζήτημα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων υπό το φως και του Κανονισμού 679/2016. Τέλος, επιχειρείται η εξαγωγή συμπερασμάτων αναφορικά με τη δυναμική που μπορεί να αναπτύξει ο θεσμός αυτός εντασσόμενος σε ένα ενιαίο, αποτελεσματικό και αξιόπιστο σύστημα αξιολόγησης καταγγελιών στον δημόσιο τομέα.
Abstract:
Whistleblowing is a key tool in fighting corruption. By promising that their rights will be protected, employees and others who are familiar with the inner workings of an organisation and are in position to see when corruption occurs, will feel more willing to expose those problems to those who are in a position to remedy it, or more generally to the public. Whistleblowers often face severe repercussions for their actions. They lose their jobs or are ostracized for their activities. Some are charged with crimes for violating laws or employment agreements. In extreme cases, they face physical danger. Over 30 countries around the world have adopted legal regimes to encourage these important disclosures and protect the whistleblowers from retribution. Many international agreements and treaties on anti-corruption including the Council of Europe and UN Convention Against Corruption now include requirements that nations adopt these laws. Many organisations are also adopting internal rules to facilitate disclosures. This paper reviews whistleblower legislation from around the world and proposes standards that should be adopted by nations in their own legislation.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Δίκαιο, Τεχνολογία και Οικονομία, 2017
