Η ευρωπαϊκή αντεγκληματική πολιτική για την αντιμετώπιση του θρησκευτικού φονταμελισμού και το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης
Τίτλος:
The European criminal policy for the tackling of the religious fundamentalism and the right to freedom of expression
Κύρια Υπευθυνότητα:
Φούκας, Βασίλειος Γ.
Επιβλέπων:
Νικολόπουλος, Γεώργιος Χ.
Θέματα:
Keywords:
Μεταναστευτικές κοινότητες, αφομοίωση, ενσωμάτωση, ισλαμική μαντίλα, «ύποπτες κοινότητες» («suspect communities»), θρησκευτικός εξτρεμισμός, ελευθερία της έκφρασης, ριζοσπαστικοποίηση, αντεγκληματική πολιτική Migrant communities, assimilation, integration, islamic headscarf, suspect communities, religious extremism, freedom of speech, radicalization, criminal policy
Ημερομηνία Έκδοσης:
2016
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Αντικείμενο μελέτης της παρούσας μελέτης αποτελεί το φαινόμενο του θρησκευτικού φονταμενταλισμού. Οι πρόσφατες επιθέσεις ισλαμιστών φονταμενταλιστών στη Γαλλία, αλλά και οι τρομοκρατικές επιθέσεις της δεκαετίας 2000-2010 σε Αμερική, Ισπανία και Μεγάλη Βρετανία έχουν αναδείξει τον θρησκευτικό εξτρεμισμό και φονταμενταλισμό σε κυρίαρχο ζήτημα των ημερών μας, τόσο σε ερευνητικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο αντεγκληματικής πολιτικής. Επιπλέον, η παρούσα μελέτη φιλοδοξεί να παρουσιάσει τα μέτρα αντεγκληματικής πολιτικής που έλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τις πρόσφατες επιθέσεις στη Γαλλία σε συσχετισμό, ωστόσο, με τις επιπτώσεις των μέτρων αυτών στο δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης των πολιτών της ευρωπαϊκής ηπείρου. Στο πρώτο μέρος της μελέτης θα παρουσιάσουμε τις έννοιες που θα μας απασχολήσουν, όπως τη μετανάστευση και το έθνος. Στη συνέχεια, θα εστιάσουμε στις θεωρίες της αφομοίωσης, όρου που καθιερώθηκε από την Κοινωνιολογική Σχολή του Σικάγου φτάνοντας μέχρι τους σύγχρονους μελετητές της έννοιας. Ακολούθως, θα παρουσιάσουμε τους παράγοντες και τα ζητήματα της κοινωνικής ένταξης και ενσωμάτωσης των μεταναστών. Επίσης, θα μελετήσουμε τα προβλήματα των μοντέλων ενσωμάτωσης και τις ταραχές σε Μ. Βρετανία και Γαλλία. Στο δεύτερο μέρος, θα αναφερθούμε αρχικά στην έννοια των «υπόπτων κοινοτήτων», όπως χαρακτηρίστηκαν οι μουσουλμανικές κοινότητες στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρουσιάζοντας τις μελέτες των Hillyard, Greer και Pantazis-Pemberton. Ακολούθως, θα αναλύσουμε το θρησκευτικό ή βίαιο εξτρεμισμό, τη διαμάχη θρησκείας και κοσμικού κράτους, το ρόλο της θρησκείας καθώς και τη σχέση της με τη βία. Το ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας και ευρύτερα της ελευθερίας της έκφρασης θα εξεταστεί στο τελευταίο κεφάλαιο του μέρους αυτού. Στο τρίτο μέρος θα αναλύσουμε αρχικά την έννοια της ριζοσπαστικοποίησης, ενός όρου ο οποίος έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια για την περιγραφή και ερμηνεία της διαδικασίας μέσω της οποίας ένα άτομο γίνεται τρομοκράτης. Στη συνέχεια, θα παρουσιαστούν τα μέτρα που έλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αντιμετώπιση του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, με ιδιαίτερη μνεία στο «Δίκτυο Ευαισθητοποίησης για τη Ριζοσπαστικοποίηση» (RAN), αλλά και ενδεικτικά παραδείγματα ευρωπαϊκών πόλεων που εφαρμόζουν ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 συγκεκριμένες πολιτικές για το θρησκευτικό εξτρεμισμό και την αποριζοσπαστικοποίηση. Στο τέταρτο και τελευταίο μέρος θα καταγραφούν τα συμπεράσματα που θα προκύψουν από την ανάλυση του υπάρχοντος υλικού αλλά και ορισμένες προτάσεις για μία αποτελεσματική ευρωπαϊκή αντεγκληματική πολιτική χωρίς την προσβολή του δικαιώματος της ελεύθερης έκφρασης (θρησκευτικής κλπ.).
Abstract:
The object of this study is the phenomenon of religious fundamentalism. The recent attacks by Islamic fundamentalists in France, and the terrorist attacks of the decade of 2000 in America, Spain and Great Britain have highlighted religious extremism and fundamentalism in the primary issue of our time, both at the research level and at the criminal policy’s level. Furthermore, this study aims to present the criminal policy measures taken by the European Union after the recent attacks in France in connection, however, with the impact of these measures on the right of freedom of expression among the citizens of Europe. In the first part of the study we will introduce the concepts to be dealt with, such as immigration and the nation. Then we will focus on theories of assimilation, a term which had been established by the Sociological School of Chicago, moving to the modern scholars of the concept. Next, we will present the factors and issues of social inclusion and integration of immigrants. We will also study the problems of integration models and the riots in G. Britain and France. In the second part we will refer to the concept of "suspect communities", as Muslim communities featured in the UK, presenting the studies of Hillyard, Greer and Pantazis-Pemberton. Next, we will analyze the religious or violent extremism, religious conflict and secularism, the role of religion and its relationship to violence. The issue of religious freedom and wider freedom of expression will be considered in the final chapter of this part. In the third part we will first analyze the concept of radicalization, a term which has prevailed in recent years for the description and explanation of the process by which a person becomes a terrorist. We will then present the measures taken by the European Union for the treatment of religious fundamentalism, with particular reference to Radicalisation Awareness Network (RAN), and examples of european cities which applied since the early 2000s specific policies for religious extremism and de-radicalization. In the fourth and final part we will record the conclusions drawn from the analysis of existing material, but also some suggestions for an effective european criminal policy without infringement of the right to freedom of expression (religious etc.).
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνιολογίας, ΠΜΣ “Η Σύγχρονη Εγκληματικότητα και η Αντιμετώπισή της”, 2016