Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Σε αυτή τη διπλωματική εργασία εξετάσαμε την επίδραση δύο συλλογικών συναισθημάτων, του φόβου και του θυμού, στην πολιτικοποιημένη συμπεριφορά των πολιτών και τον ρόλο της ιδεολογίας στην παραπάνω σχέση. Η κεντρική υπόθεση της έρευνας ήταν ότι όταν τα άτομα βιώνουν το συναίσθημα του φόβου θα τείνουν να προτιμούν την ανάληψη δράσεων ατομικιστικού χαρακτήρα ενώ όταν βιώνουν το συναίσθημα του θυμού θα δείχνουν προτίμηση σε πιο συλλογικού τύπου δράσεις. Προβλέψαμε δηλαδή την ύπαρξη μιας αλληλεπίδρασης του συναισθήματος με το είδος δράσης. Για τον έλεγχο των ερευνητικών μας υποθέσεων διεξαγάγαμε πείραμα με μικτό σχεδιασμό 3x3. Εξαρτημένη μεταβλητή, εντός υποκειμένων, ήταν οι δράσεις και είχε τρία επίπεδα (συλλογικές, ατομικιστικές-λαϊκιστικές και αμιγώς ατομικιστικές). Ανεξάρτητη μεταβλητή, μεταξύ υποκειμένων, ήταν το συναίσθημα επίσης με 3 επίπεδα (φόβος, θυμός, συνθήκη ελέγχου). Ο χειρισμός της ανεξάρτητης μεταβλητής έγινε με την τεχνική της ανάκλησης. Ανάλογα την συνθήκη κάθε συμμετέχοντας/ουσα κλήθηκε να ανακαλέσει στη μνήμη του/της μία είδηση από την πρόσφατη επικαιρότητα που του/της προκάλεσε θυμό ή φόβο. Τα αποτελέσματα των στατιστικών αναλύσεων σε πρώτο επίπεδο δεν επιβεβαίωσαν την υπόθεσή μας για την ύπαρξη αλληλεπίδρασης. Σε ένα δεύτερο επίπεδο πραγματοποιήσαμε σειρά αναλύσεων για να ελεγχθεί η επίδραση της πειραματικής συνθήκης ξεχωριστά για κάθε είδος δράσης. Όπως φάνηκε σε αυτές τις αναλύσεις η υπόθεσή μας για το συναίσθημα του φόβου επιβεβαιώθηκε. Ο φόβος προέβλεπε με στατιστική σημαντικότητα τις ατομικιστικές δράσεις και όχι τις λαϊκιστικές ή τις συλλογικές. Όσον αφορά το συναίσθημα του θυμού, δεν φάνηκε στα αποτελέσματα καμία προβλεπτική ισχύς του ως προς το είδος δράσεων. Διαπιστώθηκε ότι κάθε είδος δράσης προβλεπόταν εν μέρη από το δικό του τύπο ιδεολογικής ταυτότητας. Ιδεολογικές μεταβλητές όπως η διάψευση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κλειστά όρια ανέλιξης, η ανελιξιακή πλάνη και ο πολιτικός κυνισμός δρουν καθοριστικά στο είδος δράσεις που τα υποκείμενα επιλέγουν να αναλάβουν.
Abstract:
With this master thesis we investigated the impact of two collective emotions, fear and anger, on politicized behavior of citizens and how ideology affects the dynamics of these two variables. The main hypothesis of our research was that when a person is experiencing the emotion of fear he/she will be inclined to participate in actions of a rather individualistic character while in contrast when a person is experiencing anger he/she will tend to prefer more collective actions. Namely we predicted an interaction between emotion and type of action. To test this hypothesis we conducted an experiment with a mixed design 3x3. The dependent variable, within subjects, was “actions” and had three categories (collective, individualistic, populist-individualistic). The independent variable, between subjects, was “emotion” with three categories (fear, anger, control group). For the control of the independent variable we used the technique of affect induction. Depending on the experimental condition, each participant was asked to induct in his/her memory a news report regarding current affects that caused him/her to experience fear or anger. The first degree statistical analysis’s results showed no interaction and therefore did not confirm our hypothesis. We then proceed to a second degree of statistical analyses to test the interaction of experiment condition separately for each type of action. These analyses confirmed our hypothesis specifically regarding the emotion of fear. What we found was that fear predicted with statistical significance only the individualistic actions and not the collective or populist-individualistic ones. For the emotion of anger, the results showed it had no predictive power over action type. We discovered that each of the three categories of action was partly predicted by each own type of ideological identity. Ideology variables such as disenchantment of the EU promises, closed boundaries of social advancement, tokenism and political cynicism were found to significantly affect the type of actions individuals choose to carry out.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Ψυχολογίας, ΠΜΣ "Κοινωνική Ψυχολογία των Συγκρούσεων", 2021
