Η συμμετοχή των Δήμων της Ελλάδας στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ: εμπειρική ανάλυση και προκλήσεις πολιτικής τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2021-2027
Τίτλος:
How do Municipalities in Greece participate in the Cohesion Policy of the EU: empirical analysis and future challenges within the framework of the new Programming Period of 2021-2027
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών ΕπιστημώνΟ περιορισμός των περιφερειακών ανισοτήτων σε υπερεθνικό και εθνικό επίπεδο αποτελούν μείζον ζήτημα από πολύ νωρίς. Το ζήτημα της σύγκλισης των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών με τις ανεπτυγμένες αποτέλεσε αντικείμενο πολλών θεωριών και πολιτικών ανάλογα με τις εκάστοτε κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες που επικρατούν. Έτσι ο χώρος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες που είτε συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη είτε εντείνει τις ανισότητες. Στην ΕΕ από την αρχή της δημιουργίας της έγιναν προσπάθειες περιορισμού των ανισοτήτων. Από το 1975 που ιδρύθηκε το ΕΤΠΑ και πλέον το 1986 με την ΕΕΠ καθιερώνεται η Περιφερειακή Πολιτική ως πολιτική της ΕΕ. Σημείο σταθμό αποτελεί η ίδρυση της ΕτΠ που αποτελεί τη φωνή των τοπικών παραγόντων και την επίσημη εκπροσώπηση των τοπικών αρχών στην ΕΕ. Τα τελευταία χρόνια, έχει επικρατήσει η άποψη ότι οι τοπικές αρχές πρέπει να ενεργοποιηθούν περισσότερο και να αυξηθεί η συμμετοχικότητα τους στη λήψη αποφάσεων αλλά και την άσκηση πολιτικής αφού σε τοπικό επίπεδο τα προβλήματα λύνονται πιο αποτελεσματικά. Έτσι η άποψη της τοπικής προσέγγισης και η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση κερδίζουν έδαφος στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα, σημείο σταθμό για την ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελεί ο Ν. 1622/1986 για τον Δημοκρατικό Προγραμματισμό και ο Ν. 3852/2010 (Πρόγραμμα Καλλικράτη) μέσω του οποίου ρυθμίζεται η εφαρμογή της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης στα πλαίσια της τοπικής προσέγγισης. Ωστόσο η εφαρμογή της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης χρειάζεται ακόμα πολλές προσπάθειες καθώς η συμμετοχή της ΤΑ στην εφαρμογή και άσκηση πολιτικών δεν έχει πραγματοποιηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό. Οι ΤΑ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την Κεντρική Διοίκηση κυρίως οικονομικά. Στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 2014-2020, το οποίο αποτελεί το μέσο για την ενίσχυση και την αποτελεσματικότητα της ΤΑ, οι Δήμοι έχουν τη δυνατότητα ως τελικοί δικαιούχοι σε έργα και δράσεις να τα διαχειριστούν και να τα υλοποιήσουν για τον περιορισμό των περιφερειακών ανισοτήτων. Τα νέα εργαλεία Χωρικής Ανάπτυξης είναι το σημαντικότερο μέσο για την εφαρμογή της τοπικής προσέγγισης στη χώρα μας ωστόσο και εδώ οι Δήμοι δεν είχαν μέχρι τώρα ικανοποιητικές επιδόσεις ως προς τη συμμετοχή τους και απορρόφηση αυτών. Σημαντικοί ανασταλτικοί παράγοντες είναι η χαμηλή διοικητική και επιχειρησιακή ικανότητα των Δήμων γεγονός που καθιστά δύσκολη την έγκριση των προτάσεων για έργα και δράσεις από το ΕΣΠΑ ενώ σε μεταγενέστερο στάδιο, κατά την υλοποίηση των έργων ή δράσεων, τροχοπέδη αποτελούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και η έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού. Οι συνέργειες, η μελέτη καλών πρακτικών και οι προγραμματικές συμβάσεις καθώς και ο περιορισμός του διοικητικού φόρτου θα αποτελούσαν λύσεις για να αποκατασταθεί σταδιακά η θέση των Δήμων ως προς την διαχείριση των χρηματοδοτήσεων. Έτσι για τη νέα Προγραμματική περίοδο, η προηγούμενη εμπειρία, η συνεργασία μεταξύ μικρότερων Δήμων και Δήμων με εμπειρία και ο νέος Νόμος για τις Δημόσιες Συμβάσεις θα μπορούσαν να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη για την βελτίωση των επιδόσεων των Δήμων που αποτελούν τη βάση για την τοπική ανάπτυξη και τον περιορισμό των περιφερειακών ανισοτήτων.
Abstract:
The most important concern for both national and European authorities is reducing regional inequalities. Regional convergence among developing and developed regions is the topic discussed in most theories and political parties throughout the years. Space, plays a major role on regional development. It can either lead a region to lag behind or to be developed. Within the framework of the EU policies, regional development and convergence concentrate the most important strategic targets. Since 1975, when the European Regional Development Fund has constituted and in 1986 when Regional Policy introduced as one of the key policies in the EU, regional disparities elimination was implementing as a target of policies throughout the Member States. Moreover, since 1994, local government agents are represented on the Commission of the Regions. Recently, the implementation of Multilevel Governance and the place- based approach, give local authorities and agents the opportunity to play the key role on decision making and policy implementing whereas policy effectiveness increases on local level. In Greece, the implementation of Multilevel Governance and the place- based approach, took place at first in 1986 with the Law 1622/1986 and in 2010 with the Kallikratis Programme (Law 3852/2010). However, many steps should be done in order to implement effectively those reforms because local governments performance is lacking in the decentralization of duties and financial efficiency. Within the framework of 2014-2020 Programming Period, local governments had many opportunities to conduct EU’s funding. Apart from the traditional means of funding, new means for local territorial development introduced within the period of 2014-2020. However local government factors didn’t manage to conduct those means effectively. Bureaucracy and lack of human capital efficiency has led to negative performance for local governments. Starting up the new programming period 2021-2027, local government should try to change those negative factors through cooperation and collaboration. The new Law for Public Conventions (Law 4782/2021) could play an important role on the effectiveness of conducting EU funding.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, 2021
