Η φορολόγηση των κατοίκων εξωτερικού και το φαινόμενο της διπλής φορολόγησης
Τίτλος:
Taxing foreign tax residents: the issue of double taxation
Κύρια Υπευθυνότητα:
Δούβας, Ευάγγελος Ν.
Επιβλέπων:
Μουκίου, Χρυσούλα Π.
Θέματα:
Keywords:
Διπλή φορολογία, Συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας -Σ.Α.Δ.Φ, φορολογική κατοικία, κάτοικοι εξωτερικού, νομολογία Double taxation, double taxation treaties, tax residence, case law
Ημερομηνία Έκδοσης:
2020
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον υπάρχει πάντα η πιθανότητα δύο ή και περισσότερα κράτη να φορολογήσουν το ίδιο πρόσωπο για το ίδιο εισόδημα και για την ίδια χρονική περίοδο, όταν αυτό το πρόσωπο έχει δηλώσει φορολογική κατοικία στο ένα κράτος αλλά το εισόδημα του προέρχεται από δραστηριότητες του σε ένα άλλο. Υπό αυτό το πρίσμα, το φαινόμενο της διπλής φορολογίας αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο στην απρόσκοπτη κίνηση κεφαλαίων, αγαθών, υπηρεσιών και προσώπων μεταξύ των κρατών, με αποτέλεσμα την δημιουργία ενός συνολικά αρνητικού περιβάλλοντος για την οικονομική ανάπτυξη. Στην παρούσα εργασία, θα αναλυθεί το πρόβλημα και οι αρνητικές επιπτώσεις της διεθνούς διπλής φορολογίας, ιδιαίτερα στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, άλλα και η σχέση της με επιμέρους ζητήματα όπως αυτό της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Σε αυτό το πλαίσιο, θα παρουσιαστούν οι διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας και ειδικότερα οι σχετικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν.4172/2013), οι οποίες ορίζουν την έννοια και τα κριτήρια της φορολογικής κατοικίας, όπως και το φορολογητέο εισόδημα, την μόνιμη εγκατάσταση και την πίστωση φόρου αλλοδαπής. Οι συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ), η ερμηνεία τους, η έκταση και το πεδίο εφαρμογής τους, η σχέση τους με το εσωτερικό και το ενωσιακό δίκαιο, παράλληλα με την συμβολή τους στην δημιουργία θετικού επενδυτικού κλίματος, αλλά και οι επιπτώσεις τους σε ζητήματα προστασίας των δικαιωμάτων των φορολογουμένων, καθώς και των προσωπικών δεδομένων, είναι από τα κύρια αντικείμενα της παρούσης εργασίας. Περαιτέρω, θα εξεταστούν όλα τα επιπρόσθετα μέτρα για τη εξάλειψη της διπλής φορολόγησης, συμπεριλαμβανομένων των νέων νομοθετικών ρυθμίσεων της Ελλάδας και της ΕΕ. Ένα ζήτημα το οποίο συνδέεται άμεσα με την αποτελεσματική και δίκαιη εφαρμογή των μηχανισμών αποφυγής διπλής φορολογίας είναι αυτό της φορολογικής κατοικίας. Τα κριτήρια της φορολογικής κατοικίας σύμφωνα με το πρότυπο σύμβασης του Ο.Ο.Σ.Α, όπως και οι συνέπειες και οι διαδικασίες μεταβολής της στο πλαίσιο της ελληνικής νομοθεσίας, θα εξεταστούν λεπτομερώς. Τέλος, παρουσιάζονται, ερμηνεύονται και αξιολογούνται επιλεγμένες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), σε ζητήματα σχετικά με την διπλή φορολογία.
Abstract:
In the modern world system of economic globalization there is always a possibility two or more countries to impose comparable taxes on the same taxpayer, in respect of the same subject matter and for identical periods, when that taxpayer is a tax resident in one country but makes a taxable gain in another. In the light of the above, the phenomenon of double taxation can potentially be a significant obstacle on the unimpeded movement of capital, goods, services and persons between countries, resulting in the creation of an overall negative environment for economic growth. The problem and the negative effects of international double taxation on the economy, especially in attracting foreign investment, as well as its relationship with issues such as tax evasion and tax avoidance, will be some of the main objects of this study. In this context, the provisions of Greek legislation will be presented and in particular, the relevant provisions of the Income Tax Code which defines the meaning and the criteria of tax residence. Double taxation treaties (DTTs) are intended to eliminate double taxation and thereby increase foreign direct investment. DTTs are also meant to prevent tax evasion. The Double Taxation treaties, their interpretation, their scope, their relationship with domestic and EU law, but also their implications for issues related to the protection of taxpayers' rights as well as their personal data, will be explored in this study. In addition, other measures and remedies for the elimination of double taxation will be presented, including all the new regulations in both Greece’s and the EU tax legal systems. An issue directly related to the effective and fair implementation of double taxation mechanisms is that of tax residence. The concepts of the tax resident and the tax residence, the criteria of tax residence according to the OECD Convention Model, the consequences and the procedures of changing the tax residence under the provisions of Greek Law, will be all examined in detail. Finally, carefully selected decisions of the Council of State and the Court of Justice of the European Union (CJEU), which address some key issues related to double taxation, are presented, interpreted and evaluated.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Δίκαιο, Τεχνολογία και Οικονομία, 2020
