Μια μετα-αξιολόγηση της ΚΑΠ 2014-2020 στον αγροτικό τομέα
Τίτλος:
A post evaluation of the 2014-2020 CAP in the agricultural sector
Κύρια Υπευθυνότητα:
Λυκοκάπης, Νικόλαος Ε.
Επιβλέπων:
Αυδίκος, Βασίλης
Θέματα:
Keywords:
ΚΑΠ,ΠΑΑ, επιδότηση, βασική ενίσχυση, ανισότητες, περιφερειακή πολιτική, ενίσχυση εισοδήματος, αγροτικό εισόδημα CAP, RDP, Subsidy, basic payment, inequalities, region policy, income support, agricultural income
Ημερομηνία Έκδοσης:
2023
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα διατριβή επιδιώκει μια μετα-αξιολόγηση της ΚΑΠ 2014-2020 και τον αντίκτυπό της στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας τις όποιες διαφοροποιήσεις και ανισότητες υπάρχουν. Με τις αγροτικές περιοχές να αντιπροσωπεύουν το 90% του εδάφους των 27 Κρατών Μελών, η αγροτική ανάπτυξη είναι ένας σημαντικός τομέας πολιτικής. Οι κύριοι στόχοι της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) έχουν παραμείνει σταθεροί, αλλά οι διαδοχικές μεταρρυθμίσεις(ιστορική αναδρομή) έχουν οδηγήσει σε αλλαγές στα εργαλεία που χρησιμοποιούνται ώστε να μειωθούν οι ανισότητες. Στόχος της ΚΑΠ 2014-2020 μέσω των δύο Πυλώνων αποτελεί η βελτιστοποίηση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενή τομέα και της μεταποίησης, παρέχοντας εισοδηματική στήριξη στους αγρότες, δυνατότητες στο να εντρυφήσουν σε νέες καλλιεργητικές τεχνικές, να εξυγιάνουν τις εγκαταστάσεις τους και να αναδιαρθρώσουν τις καλλιέργειες τους. Περιγράφεται η αρχιτεκτονική της εφαρμογής των άμεσων ενισχύσεων, τα όρια, η κατανομή ανά κατηγορία μεγέθους εκμετάλλευσης, o τεχνοοικονομικός προσανατολισμός, καθώς και τα κριτήρια επιλεξιμότητας των συνδεδεμένων επιδοτήσεων ανά έτος. Εξετάζεται η συνάφεια μεταξύ της Περιφερειακής Πολιτικής και της Πολιτικής Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020 καθώς και η σημασία του ΠΑΑ για την Περιφερειακή Ανάπτυξη και την εδαφική συνοχή, αξιολογώντας παράλληλα τις Κοινωνικές Ανισότητες και τις Κοινωνικές Επιπτώσεις της ΚΑΠ στην ελληνική ύπαιθρο. Σχολιάζεται η Εισοδηματική ανισότητα και η φτώχεια στα ελληνικά αγροτικά νοικοκυριά και η συμβολή της ΚΑΠ στην Ανάπτυξη και στην αύξηση των θέσεων απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές. Η διατριβή μέσω ποσοτικών αναλύσεων προσπάθησε να αναδείξει τις περιφερειακές ανισότητες και την αναπτυξιακή φυσιογνωμία της χώρας για τα έτη 2015 και 2019. Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι υπάρχει ανισοκατανομή της απασχόλησης τόσο μεταξύ των 13 Περιφερειών της χώρας όσο και μεταξύ των 10 κλάδων παραγωγής. Όσον αφορά στην κλαδική ειδίκευση των Περιφερειών, 11 Περιφέρειες είχαν ειδίκευση στον αγροτικό κλάδο. Ο κλάδος «γεωργία δασοκομία αλιεία» παρουσιάζει τον υψηλότερο συντελεστή εγκατάστασης, που σημαίνει ότι είναι εγκατεστημένος στις περιφέρειες κατά τρόπο που διαφοροποιείται περισσότερο από την εγκατάσταση της συνολικής απασχόλησης και εμφανίζεται ως εξαγωγική δραστηριότητα στις περισσότερες περιφέρειες. Ό ρυθμός μεταβολής της απασχόλησης μεταξύ των 2015 και 2019 τόσο σε κάθε κλάδο ξεχωριστά όσο και στη συνολική περιφερειακή απασχόληση, επηρεάζετε από το θετικό ρυθμό μεταβολής της απασχόλησης στο σύνολο της χώρας (αύξηση της συνολικής απασχόλησης) μεταξύ των ετών αυτών. Παρουσιάζεται η συμβολή του αγροτοδιατροφικού τομέα στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν στην Ελλάδα καθώς και η αποτίμηση του στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη αξία(ΑΠΑ). Μετρήθηκε με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS, η συμβολή των επιδοτήσεων, της Αγροτικής παραγωγής, της κτηνοτροφικής παραγωγής και της απόδοσης ανά στρέμμα στο σχηματισμό του αγροτικού επιχειρηματικού εισοδήματος. Διαπιστώθηκε ότι οι Επιδοτήσεις, η αγροτική παραγωγή, και η γεωργική απόδοση ανά στρέμμα σχετίζονται θετικά με την αύξηση του Αγροτικού Επιχειρηματικού Εισοδήματος, αντιθέτως, το κτηνοτροφικό εισόδημα είναι παθητικό ή στην καλύτερη περίπτωση εισφέρει μηδενικά στο σχηματισμό του Αγροτικού Επιχειρηματικού Εισοδήματος. Ο αγροτικός τομέας εξακολουθεί να κατέχει σημαντική θέση στη διαμόρφωση του εθνικού προϊόντος. Παραμένει περισσότερο από προφανές ότι η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας σε έναν τομέα όπως η γεωργία στη χώρα μας, μόνο οφέλη μπορεί να έχει για την ελληνική οικονομία, ειδικά όταν αυτός ο κλάδος αποδεικνύεται ότι είναι ο μόνος που αντιστέκεται σε περιόδους κρίσης.
Abstract:
This thesis seeks a post-evaluation of the CAP 2014-2020 and its copy in Greece, highlighting the contrasting differences and inequalities that exist. With rural areas not representing 90% of the territory of the 27 Member States, rural development is an important policy area. The main objectives of the Common Agricultural Policy (CAP) have remained constant, but successive reforms (historical retrospection) have changed the tools they modify to reduce inequalities. The objective of the CAP 2014-2020 through the two Pillars is to optimize the competitiveness of the primary sector and processing, providing income support to farmers, opportunities to indulge in new farming techniques, clean up their facilities and restructure their crops. The architecture of the application of direct aid is described, the limits, the distribution by farm size category, the techno-economic orientation, as well as the eligibility criteria of the linked subsidies per year. The relevance between the Regional Policy and the Rural Development Policy (RDP) 2014-2020 is examined as well as the importance of the RDP for Regional Development and territorial cohesion, while evaluating Social Inequalities and the Social Impacts of the CAP in the Greek countryside. Income inequality and poverty in Greek rural households and the contribution of the CAP to Development and the increase of employment in rural areas are commented on. The thesis through quantitative analyzes tried to highlight the regional disparities and the country's development profile for the years 2015 and 2019. The final conclusion is that there is an uneven distribution of employment both among the 13 Regions of the country and among the 10 production branches. Regarding the sectoral specialization of the Regions, 11 Regions were specialized in the agricultural sector. The sector "agriculture ... fishing" shows the highest coefficient of establishment, which means that it is established in the regions in a way that is more differentiated than the establishment of total employment and appears as an export activity in most regions. The rate of change in employment between 2015 and 2019, both in each industry separately and in total regional employment, is affected by the positive rate of change in employment in the country as a whole (increase in total employment) between these years. The contribution of the agri-food sector to the Gross Domestic Product in Greece is presented as well as its valuation in the Gross Value Added (GVA). The contribution of subsidies, agricultural production, livestock production and yield per hectare to the formation of agricultural business income was measured with the SPSS statistical program. It was found that Subsidies, agricultural production, and agricultural yield per hectare are positively related to the growth of Agricultural Business Income, on the contrary, livestock income is passive or at best contributes zero to the formation of Agricultural Business Income. The agricultural sector still occupies an important position in the formation of the national product. It remains more than obvious that the development of business in a sector like agriculture in our country, only the Greek one can have for the economy, especially when this sector turns out to be the only one that is faced in times of crisis.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, 2023
