Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία προσεγγίζει τις queer φεμινιστικές πολιτικές μέσα από έργα σύγχρονης τέχνης. Αμφισβητώντας τους κανονιστικούς περιορισμούς της έννοιας του πολιτικού και τους άκριτους διαχωρισμούς του από αυτό που χαρακτηρίζεται υποτιμητικά ως «απλώς πολιτισμικό», επιχειρεί να ανιχνεύσει δυνατότητες πολιτικής δράσης εκεί ακριβώς που θεωρείται ότι δεν υπάρχουν. Η μουσική Disco ως παράδειγμα και αφετηρία των εννοιολογικών συνδέσεων που επιχειρούνται, έχει χαρακτηριστεί μαζική, απολιτική διασκέδαση, ενώ η αντίδραση στη δημοφιλία της εικονοποιήθηκε με το κίνημα Disco Sucks. Η βίαιη αντίδραση στη Disco δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από τη σημασία της για τις γυναίκες και τους/τις ομοφυλόφιλους/ες, γεγονός που οδηγεί στην υπεράσπισή της με πολιτικούς όρους από τον Richard Dyer (1979). Από την υπεράσπιση της Disco του Dyer περνάμε στην υπεράσπιση των πολιτικών δυνατοτήτων της queer φεμινιστικής επιθυμίας όπως εκφράζεται σε εικαστικά έργα. Τα έργα για τα οποία γίνεται λόγος, φέρνουν στο προσκήνιο τις πολιτικές της επιθυμίας και της απόλαυσης. Η εργασία, απομακρύνεται από εορτασμούς μιας queer φεμινιστικής επιτυχίας στο παρόν και αναγνωρίζει τα προβλήματα αλλά και τις δυνατότητες της απόκτησης ευρύτερης ορατότητας των queer φεμινιστικών πολιτικών (και στον κόσμο της τέχνης). Δίνοντας έμφαση στο πρόβλημα της οικονομοποίησης των μουσείων και της κεφαλαιοποίησης της τέχνης σε ένα νεοφιλελεύθερο πλαίσιο, προσεγγίζει την queer φεμινιστική τέχνη ως θεσμική κριτική, ως μέρος αλλά και αποσταθεροποιητική δυναμική για τους θεσμούς. Αναγνωρίζοντας τις γειωμένες συνθήκες καταπίεσης αναφέρεται στον queer φεμινισμό μέσα από έργα που οι ταυτίσεις τους είναι ολισθηρές, που επιμένουν στις δυνατότητες συμμαχιών πέρα από οριοθετημένες ταυτότητες, που προτείνουν να σταθούμε στις πολιτικές δυνατότητες του ενδιάμεσου των ταυτοτήτων, στις διαδικασίες «ανώμαλων» ταυτίσεων και αποταυτίσεων.
Abstract:
This paper approaches the broad subject of queer feminist politics in contemporary art. Challenging the regulatory constraints of the conceptualization of the “political”, and its uncritical segregation from what is considered "merely cultural", it seeks to detect political possibilities exactly where politics are deemed non-existent. Disco music, as the example and the starting point of the attempted conceptual connections, has been described as massive and apolitical entertainment, while the reaction towards its popularity was reified with the “Disco Sucks” movement. The violent reaction towards Disco cannot be dissociated from its significance for women and homosexuals. This connection was the basis for the “defense of Disco” in political terms by Richard Dyer (1979). From this starting point, the essay unfolds in defense of the political possibilities of queer feminist desire as expressed in contemporary artworks. The projects referred to, bring to the fore the politics of desire and pleasure. The paper takes its distance from the celebration of queer feminist “success” and recognizes the problems but also the possibilities of queer feminist political visibility acquired in the present time. Emphasizing the problems of museum financialisation and art capitalization in the neoliberal context, it approaches “queer feminism” as an institutional critique; as part of the institution but also a destabilizing dynamic. Recognizing the grounded oppression, it refers to queer feminism through projects the identifications of which are slippery, insisting on alliances beyond demarcated identities that put forward the political possibilities of in-between identities, “perverse” identifications and disidentifications.