Το Στρατηγικό Βάθος της Γαλάζιας Πατρίδας: η στρατηγική της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, ο τουρκικός αναθεωρητισμός και τα νέα δεδομένα για την Ελλάδα
Τίτλος:
The Strategic Depth of the Blue Homeland: Turkey's strategy in the Eastern Mediterranean, Turkish revisionism and the new chances for Greece
Κύρια Υπευθυνότητα:
Πλαστήρα, Χριστίνα Γ.
Επιβλέπων:
Υφαντής, Κώστας
Θέματα:
Keywords:
Στρατηγικό Βάθος, Γαλάζια Πατρίδα, Ανατολική Μεσόγειος, Υδρογονάνθρακες, Διεθνές Δίκαιο, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη Strategic Depth, Blue Homeland, Eastern Mediterranean, Hydrocarbons, International Law, Exclusive Economic Zone
Ημερομηνία Έκδοσης:
2021
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται τον τρόπο διαμόρφωσης της πολιτικής του τουρκικού κράτους στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου την τελευταία εικοσαετία. Κεντρικό ρόλο στην ανάλυση διαδραματίζουν οι εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σχετικά με τον ορισμό των θαλάσσιων ζωνών των δύο κρατών, μια εξέλιξη που μόνο νέα δεν είναι, ωστόσο η ανακάλυψη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αναζωπύρωσε τις φιλοδοξίες της τελευταίας και έθρεψε τα αναθεωρητικά της αισθήματα. Η σχεδόν εμμονική στάση της Τουρκίας στη διεξαγωγή ερευνών και στη διεκδίκηση των ενεργειακών πόρων της περιοχής, έχει ως αποτέλεσμα γεωπολιτικές ανακατατάξεις με άμεσες συνέπειες και για την Ελλάδα. Η τρέχουσα κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ένας εξαιρετικά ευμετάβλητος συνδυασμός γεωστρατηγικών, γεωπολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών δεδομένων, και σ’ αυτό το πλαίσιο, τα δύο κυρίαρχα δόγματα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, το Στρατηγικό Βάθος και η Γαλάζια Πατρίδα καθορίζουν εν πολλοίς τις κινήσεις της. Η Τουρκία, όντας αντιμέτωπη με εσωτερικά προβλήματα, ακολουθεί την πάγια τακτική της και στρέφει την προσοχή της κοινωνίας στην εξωτερική πολιτική. Η Γαλάζια Πατρίδα προετοιμαζόταν για μακρύ χρονικό διάστημα μέχρι να τεθεί εν τέλει σε εφαρμογή. Σ’ αυτό έπαιξαν καθοριστικό ρόλο τόσο οι διεθνείς συνθήκες, με την επικράτηση της Covid-19 να έχει σχεδόν μονοπωλήσει την προσοχή των κρατών, αλλά και οι περιφερειακές, εξαιτίας του κενού ισχύος που προέκυψε στην περιοχή, το οποίο προκλήθηκε από την αμερικανική απουσία λόγω εκλογών και της μετάβασης της Προεδρίας και της βρετανικής λόγω Brexit. H Τουρκία πέτυχε τον σκοπό της και κατάφερε να αναδιανείμει την ισχύ της περιοχής, αλλά εις βάρος της. Τα νέα δεδομένα είναι αρκετά ενθαρρυντικά για την Ελλάδα, η εξωτερική πολιτική της οποίας χαρακτηρίζεται από γρήγορα αντανακλαστικά και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη συνεργειών με γειτονικά κράτη, προωθώντας μια αξιόπιστη και ενοποιητική περιφερειακή αρχιτεκτονική.
Abstract:
This study deals with Turkey’s foreign policy in the Eastern Mediterranean region over the last twenty years. Central to the analysis are the tensions between Greece and Turkey over the maritime zones, a development which isn’t new, but the discovery of natural gas deposits in the Eastern Mediterranean rekindled the latter's ambitions. Turkey's almost persistent stance in conducting research and claiming the region's energy resources has resulted in geopolitical reshuffles with direct consequences for Greece. The current situation in the Eastern Mediterranean is a combination of high-level geostrategic, geopolitical, economic and social shares. In this context, the two dominant tenets of Turkish foreign policy, the Strategic Depth and the Blue Homeland, determine Turkey's moves into the geopolitical chessboard. Faced with internal problems, Turkey follows its established tactics and turns society's attention to foreign policy. The Blue Homeland Doctrine was being prepared for a long time until it was finally implemented. The international situation is relevant to Turkey’s behavior, Covid-19 as well as the regional matters, due to the power vacuum that arose in the region, which was caused by the American absence due to the Presidency elections and the British due to Brexit. Turkey achieved its goal and managed to redistribute the power of the region, but to its detriment. The new data are quite encouraging for Greece, whose foreign policy is characterized by flexibility and a special interest in developing deals with neighboring countries, promoting a credible and unifying regional stability.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διεθνές Δίκαιο και Διπλωματικές Σπουδές, 2021
