Κρίση και κοινωνική πολιτική στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου: μια συγκριτική ανάλυση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας
Τίτλος:
Crisis and social policy in Interwar Europe: a comparative analysis of the United Kingdom and Germany
Κύρια Υπευθυνότητα:
Ρόδης, Κωνσταντίνος Δ.
Επιβλέπων:
Κωτσονόπουλος, Λουδοβίκος
Θέματα:
Keywords:
Πόλεμος, ανεργία, κοινωνικές ασφαλίσεις, πολιτικές υγείας War, unemployment, social insurances, health policies
Ημερομηνία Έκδοσης:
2022
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρεί να μελετήσει την ιστορική πορεία της κοινωνικής πολιτικής στην Ευρώπη κατά την περίοδο που εκτείνεται από τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου έως το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ειδικότερα η μελέτη μας διεξάγεται μέσα από τα παραδείγματα του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας τα οποία προσεγγίζουμε συγκριτικά. Η κεντρική υπόθεση εργασίας από την οποία εκκινούμε τη μελέτη μας είναι πως η εξέλιξη της κοινωνικής πολιτικής του κράτους στα δύο προαναφερθέντα ιστορικά παραδείγματα κατά την υπό εξέταση περίοδο υπήρξε προϊόν αλληλεπίδρασης του ιδεολογικού και πολιτικού υποβάθρου των τότε κυβερνήσεων, του ρόλου που διαδραμάτισαν οι γραφειοκρατικοί μηχανισμοί του κράτους και τέλος των έκτακτων συγκυριών της υπό εξέταση περιόδου. Η διερεύνηση της παραπάνω υπόθεσης επιχειρείται μέσω των ερευνητικών ερωτημάτων που ακολουθούν. Ποιο ήταν το εύρος της κοινωνικής πολιτικής που ασκήθηκε στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο κατά τις περιόδους του Μεσοπολέμου και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου; Τι πολιτικές ασκήθηκαν στο πεδίο της υγείας; Τι πολιτικές ασκήθηκαν στο πεδίο των κοινωνικών ασφαλίσεων και στην προσπάθεια αντιμετώπισης της ανεργίας; Το ιδεολογικό υπόβαθρο των τότε κυβερνήσεων επηρέασε την εξέλιξη των κοινωνικών πολιτικών στα υπό εξέταση πεδία; Οι δομές και οι γραφειοκρατικοί μηχανισμοί των δύο κρατών διευκόλυναν την υλοποίηση των εκάστοτε κυβερνητικών προθέσεων ως προς την κοινωνική πολιτική; Οι δύο έκτακτες συγκυρίες της υπό εξέταση περιόδου, δηλαδή η μεγάλη ύφεση του 1929 και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, επηρέασαν την άσκηση της κοινωνικής πολιτικής στις δύο χώρες; Διευκρινίζεται ότι, δεδομένης της περιόδου αναφοράς, στο παράδειγμα της Γερμανίας εξετάζεται η κοινωνική πολιτική τόσο επί της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης όσο και επί του Χιτλερικού καθεστώτος μεταξύ του 1933 και του 1945. Στα παραπάνω ερευνητικά ερωτήματα επιχειρούμε να απαντήσουμε ως ακολούθως. Το κείμενο της εργασίας χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος αφιερώνεται στη διερεύνηση της κοινωνικής πολιτικής στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία πριν τη μεγάλη οικονομική κρίση του 1929 και περιλαμβάνει τρία κεφάλαια, εκ των οποίων το πρώτο επικεντρώνεται στην κοινωνική πολιτική που ασκήθηκε στο ΗΒ κατά τη δεκαετία του 1920, το δεύτερο στη Γερμανική κοινωνική πολιτική κατά την ίδια δεκαετία και το τρίτο αφιερώνεται στη συγκυρία της διεθνούς ύφεσης του 1929. Στο δεύτερο μέρος μελετούμε την κοινωνική πολιτική στα υπό διερεύνηση ιστορικά παραδείγματα τόσο κατά τη δεκαετία του 1930 όσο και κατά το πρώτο ήμισυ της δεκαετίας του 1940. Το τέταρτο κεφάλαιο αφιερώνεται στις κοινωνικού περιεχομένου πολιτικές στις δύο χώρες κατά τη δεκαετία του 1930. Κατ’ επέκταση, το πέμπτο κεφάλαιο εξετάζει τις αντίστοιχες πολιτικές στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία στη διάρκεια της πολεμικής περιόδου μεταξύ του 1939 και του 1945. Διευκρινίζεται πως στο πόνημα μας οι κοινωνικές πολιτικές στις οποίες αναφερόμαστε αφορούν τα πεδία της υγείας και των κοινωνικών ασφαλίσεων, όπως ήδη σημειώσαμε και στα ερευνητικά μας ερωτήματα. Ύστερα, στο έκτο κεφάλαιο του πονήματος επιχειρείται μια συγκριτική ανάλυση των στοιχείων που θα συγκεντρωθούν για τις δύο χώρες αναφοράς ενώ γίνεται προσπάθεια να φωτιστεί ο ρόλος που διαδραμάτισαν το ιδεολογικό υπόβαθρο των τότε κυβερνήσεων, οι δομές της κρατικής γραφειοκρατίας και οι έκτακτες συγκυρίες της οικονομικής κρίσης και του πολέμου στις κοινωνικές πολιτικές που τελικώς εφαρμόστηκαν. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιούμε προς εκπόνηση της εργασίας μας είναι η βιβλιογραφική επισκόπηση. Κύριο συμπέρασμα μας είναι πως η αλληλεπίδραση και των τριών παραγόντων επίδρασης επηρέασε την εξέλιξη της κοινωνικής πολιτικής στις δύο χώρες διερεύνησης.
Abstract:
This master’s thesis attempts to study the historical course of social policy in Europe during the period that begins with the end of the First World War and lasts until the end of the Second World War. More specifically, our study is conducted through the examples of the UK and Germany which are approached comparatively. The central hypothesis from which our study begins is that the evolution of state social policy in the aforementioned historical examples during the period under examination was a product of interaction between the ideological and political background of the time’s governments, the state’s bureaucratic mechanisms’ role and finally the special circumstances of the period under study. We attempt to examine this hypothesis through the following research questions. What was the length of social policy in Germany and the United Kingdom during the Interwar and the Second World War periods? What policies were implemented in the field of health? What policies were implemented in the field of social insurance and in attempts to fight unemployment? Did the time’s governments’ ideological background affect the evolution of social policies in the fields under examination? Did the structures and bureaucratic mechanisms of the two states facilitate the materializing of each governmental intentions regarding social policy? Did the two special circumstances of the period under study, that is the great Depression of 1929 and the Second World War, affect the implementation of social policy in the two countries? It is specified that, considering the period of reference, in the German example we examine social policy both during the Weimar Republic and during Hitler’s regime between 1933 and 1945. We attempt to answer the previous research questions as follows. Our study’s text is separated in two parts. The first part is dedicated to the research of social policy in the UK and Germany before the great economic crisis of 1929 and it includes three chapters, of which the first focuses on the social policy exercised in the UK during the 1920’s, the second focuses on the German social policy during the same decade and the third one is dedicated to the circumstance of the international Depression of 1929. In our work’s second part we study social policy in the historical examples under examination both during the 1930’s and during the first half of the 1940’s. The fourth chapter is dedicated to the social policies in the two countries during the 1930’s. Consequently, the fifth chapter examines the corresponding policies in the United Kingdom and Germany during the war period between 1939 and 1945. It is specified that in our work the social policies to which we refer concern the fields of health and social insurance, as we already noted in our research questions. Later, in our work’s sixth chapter we attempt a comparative analysis of the data to be collected for the two countries under study while we try to clarify the role played by the ideological background of the time’s governments, the state bureaucracy’s structures and the special circumstances of the financial crisis and the war in the social policies finally exercised. The methodology we use to prepare our essay is bibliographical overview. Our main conclusion is that the interaction of all three effective factors affected the evolution of social policy in the two countries we research.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, ΠΜΣ, κατεύθυνση Κοινωνικά Προβλήματα και Κοινωνική Πολιτική, 2022
