Library SitePandemos Repository
Pandemos Record
 

View record information

Department of Political Science and History  

Postgraduate Theses  

 
Τίτλος:Στοιχεία για μια (μετα)δομιστικη έννοια του τρόπου παραγωγής: προς μια μια σπινοζικη κριτική της πολιτικής οικονομίας
Τίτλος:Elements of a (post)structuralist concept of mode of production: towards a spinozist critique of political economy
Κύρια Υπευθυνότητα:Κοτταρίδης, Γιώργος Δ.
Επιβλέπων:Φαράκλας, Γιώργος, 1962-
Θέματα:
Keywords:Μαρξ, Τρόπος Παραγωγής, Πρωταρχική Συσσώρευση, παραγωγή της υποκειμενικότητας, υλισμός της συνάντησης, αστάθμητο, αποδόμιση, Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας, μεταδομισμός, σπινοζισμός, κρτική θεωρία
Marx, mode of production, primitive accumulation, production of subjectivity, materialism of the encounter, aleatory, deconstruction, critique of political economy, post-structuralism, spinozism, critical theory
Ημερομηνία Έκδοσης:2022
Εκδότης:Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:Σύμφωνα με τον Althusser το έργο του Μαρξ διέπεται από δύο διαφορετικά υλιστικά ρεύματα. Έναν υλισμό που παραμένει υποτελής στον ιδεαλισμό, εγκλωβισμένο στη δυτική μεταφυσική παράδοση, και έναν υλισμό που εκ των έσω την υποσκάπτει και τείνει να της διαφύγει. Υπό αυτό το πρίσμα, η έννοια του τρόπου παραγωγής, στη βάση της οποίας ο Μαρξ ασκεί κριτική στην κλασική Πολιτική Οικονομία και ανακατασκευάζει την «εσωτερική οργάνωση» του κεφαλαιοκρατικού κόσμου «στον ιδανικό του μέσο όρο», διέπεται από δύο ριζικά ετερογενείς λογικές. Μία ουσιοκρατική και τελεολογική λογική, όπου εντοπίζεται «στα εκτενή χωρία του Κεφαλαίου, σχετικά με την ουσία της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας», αλλά και μία αντι-μεταφυσική και ιστορικο-αστάθμητη λογική που βρίσκεται σε υποκαθορισμένη θέση στο σύνολο του έργου του και εκφράζεται κατά βάση σε κάποια τμήματα των χειρογράφων του 1857-1858 (Grundrisse), αλλά και στα ιστορικά κεφάλαια του Κεφαλαίου για την πρωταρχική συσσώρευση, την εργάσιμη μέρα κ.λπ. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι ο εντοπισμός κάποιων στοιχείων αυτής της ελάσσονος και αντι-μεταφυσικής έννοιας του τρόπου παραγωγής, μέσα από την ανασυγκρότηση μιας οντολογίας της πρωταρχικής συσσώρευσης. Tο επιχείρημά μας αρθρώνεται ως εξής: Στο πρώτο κεφάλαιο, θα σκιαγραφήσουμε τις δύο «πρώτες στιγμές» της συγκυρίας της πρωταρχικής συσσώρευσης που αντιστοιχούν στα διάφορα συμβάντα, τα οποία σχετίζονται με την απαλλοτρίωση των μαζών και τη λεγόμενη «αιματηρή νομοθεσία». Στόχος μας είναι να δείξουμε ότι αυτά τα «φαινόμενα» είναι αδύνατον να αναχθούν σε ένα αφηρημένο διαλεκτικό σχήμα παραγωγής και αναπαραγωγής της κεφαλαιοκρατικής «εξουσίας» και ότι η ίδια η «συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης» που ακολουθεί ο Μαρξ, μας οδηγεί σε μία διαφορετικού τύπου «διαλεκτική». Εδώ, προκύπτει ότι η πρωταρχική συσσώρευση αδυνατεί να εξηγήσει την ιστορική «γένεση» της κεφαλαιακής σχέσης καθώς προϋποθέτει μία έννοια που καλούμαστε να εξαγάγουμε στο δεύτερο κεφάλαιο. Στο τρίτο κεφάλαιο θα ανακατασκευάσουμε κριτικά κάποια σημεία της προβληματικής της συνέχειας των διαδικασιών πρωταρχικής συσσώρευσης˙ θα δείξουμε ότι η σχέση κεφαλαίου είναι στη ρίζα της συγκρουσιακή και ανταγωνιστική. Τέλος, στο παράρτημα που ακολουθεί, θα υποστηρίξουμε ότι η φυσικοποίηση και νομιμοποίηση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής αποτελεί και την «τρίτη στιγμή» της πρωταρχικής συσσώρευσης και σχετίζεται με την παραγωγή της υποκειμενικότητας. Ο μετασχηματισμός των μορφών βίας και σχέσεων εξουσίας που έχει ως αφετηρία τις διαδικασίες πρωταρχικής συσσώρευσης συνεπάγεται την εσωτερίκευση των τελευταίων στις σφαίρες της παραγωγής και ανταλλαγής εμπορευμάτων, συνεπάγεται την είσοδο στο καθεστώς της πειθαρχικής εξουσίας. Σε αυτή τη βάση προτείνεται η συνάντηση του Μαρξ και του μεταδομισμού, με στόχο την ανασυγκρότηση μιας αντι-μεταφυσικής υλιστικής αντίληψης του τρόπου παραγωγής.
Abstract:According to Althusser, Marx's mature work is governed by two different materialist currents. A materialism that remains subordinate to idealism, trapped in the Western metaphysical tradition, and a materialism that undermines from within that very tradition and tends to escape it. In this regard, the concept of the mode of production, on the basis of which Marx criticizes classical Political Economy and reconstructs the "internal organization" of the capitalist world "in its ideal average", is governed by two radically different logics. An essentialist and teleological logic, that is found "in the extensive passages of Capital, concerning the essence of capitalist society", but also an anti-metaphysical and historical–aleatory logic that is in an underdetermined position in the whole of his work and is basically expressed in some parts of the manuscripts of 1857-1858 (Grundrisse), but also the historical chapters of the Capital on the primitive accumulation, the working day, etc. This study aims to identify some elements of this minor and anti-metaphysical concept of the mode of production, through the reconstruction of an ontology of primary accumulation. The argument is articulated as follows: The first chapter addresses the two "first moments" of the conjuncture of primitive accumulation corresponding to the various events which are related to the expropriation of the masses and the so-called "bloody legislation". This section aims to show that these "phenomena" cannot be reduced to an abstract dialectical scheme of production and reproduction of capitalist "power" and that the very "concrete analysis of the concrete situation" pursued by Marx leads us to a different type of "dialectic". It seems that primitive accumulation fails to explain the historical "genesis" of the capital relation as it presupposes a concept that we are asked to extract in the second chapter. In the third chapter, we will critically reconstruct some points of the problematic of continuity of the processes of primitive accumulation; we will show that the capital relation is at its ground conflictual and antagonistic. Finally, in the appendix that follows, we will argue that the naturalization and legalization of the capitalist mode of production is also the "third moment" of primitive accumulation and is related to the production of subjectivity. The transformation of the forms of violence and power relations that has as its starting point the processes of primitive accumulation implies the internalization of the latter in the spheres of production and commodity exchange, implying the entry into the regime of disciplinary power. On this basis, the encounter of Marx and post-structuralism is proposed, to reconstruct an anti-metaphysical materialist conception of the mode of production.
Περιγραφή:Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτική Επιστήμη, 2022
Περιγραφή:Βιβλιογραφία: σ. 63-67
 
 
Archives to this Item
Archive Type
11PMS_KottaridisGe_1120M025.pdf application/pdf
 
FedoraCommons OAI Library - Information Services, Panteion University