Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Ο ρόλος των μη κρατικών, μη κυβερνητικών δρώντων στον μετασχηματισμό των διενέξεων αποτελεί ανοιχτό θέμα συζήτησης στη μελέτη των συγκρούσεων. Από τη μία μεριά, οι παραδοσιακές προσεγγίσεις παραβλέπουν τον ρόλο τους και τον θεωρούν ασήμαντο σε έναν κόσμο όπου επικρατούν οι πολιτικές των κρατών. Από την άλλη, οι σύγχρονες, ενθουσιώδεις προσεγγίσεις κλίνουν προς την κανονιστική μεροληψία και μεγαλοποιούν το ρόλο των μη κρατικών δρώντων. Στην παρούσα διατριβή, μελετώ την δυνατότητα επιρροής των ανεπίσημων διπλωματικών επαφών στην κατάρριψη των στερεοτύπων και στον μετασχηματισμό της κυπριακής διένεξης. Στην περίπτωση της Κύπρου η έντονη, μη κυβερνητική εμπλοκή διεθνών και εγχώριων δρώντων δημιουργεί ένα μωσαϊκό δραστηριοτήτων αφιερωμένο στην κατάρριψη των στερεοτύπων και στον ασαφή και υπέρμετρα προβεβλημένο στόχο της συμφιλίωσης. Στην έρευνα αυτή, εξετάζω το βαθμό επιρροής (είτε θετικό, είτε αρνητικό) τριών παραμέτρων: 1. Τη δραστηριότητα των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών και των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, 2. Την Οικονομική Αλληλεξάρτηση, αλληλεπίδραση και δραστηριότητα και 3. Την πολιτιστική και αθλητική δραστηριότητα, στην κατάρριψη των στερεοτύπων και στον μετασχηματισμό της διένεξης μεταξύ των δύο Κυπριακών κοινοτήτων. Οι θεωρητικές βάσεις της διατριβής βρίσκονται στις προσεγγίσεις των διπλωματικών οδών, την Θεωρία της Εικόνας και τις προσεγγίσεις στα στερεότυπα. Χρησιμοποιώ τα θεωρητικά εργαλεία της Αλληλεξάρτησης και των Κοινωνιολογικών Προσεγγίσεων στις Αιτίες των Συγκρούσεων. Μέσω μιας υποκειμενικής προσέγγισης των συγκρούσεων, επιχειρώ να εξάγω αποτελέσματα από την περίπτωση της Κύπρου, που θα ενέχουν τη δυνατότητα γενίκευσης σε άλλες περιπτώσεις διακοινοτικών διενέξεων. Χρησιμοποιώ ανάλυση Εμπειρικά Θεμελιωμένης Θεωρίας ώστε να εξετάσω την επιρροή της επαφής στα στερεότυπα και τον μετασχηματισμό στις διακοινοτικές διενέξεις. Γι’ αυτό το σκοπό, εξετάζω συγκεκριμένους δείκτες για τις παραμέτρους μέσα από την χρήση ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων. Αντλώ τα ποιοτικά δεδομένα από ακαδημαϊκά άρθρα, βιβλία, αναφορές Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και Διακυβερνητικών Οργανισμών, επίσημα κρατικά έγγραφα, και ηλεκτρονικά και αναλογικά δημοσιογραφικά άρθρα. Επιπλέον, συγκεντρώνω τα ποσοτικά μου δεδομένα από αναφορές Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, Διακυβερνητικών Οργανισμών και κρατικές αναφορές και βάσεις δεδομένων. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι ενώ όλες οι παράμετροι της διατριβής φέρουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν και υπάρχει μια θετική τάση κατάρριψης των στερεοτύπων απέναντι στον «άλλο», τα διακοινοτικά στερεότυπα παραμένουν και επανέρχονται στην επιφάνεια σε δύσκολες πολιτικές συγκυρίες. Αναφορικά με το μετασχηματισμό της διένεξης, η ύπαρξη θετικών τάσεων επαφής δεν αρκεί να αναστρέψει την μακρόχρονη κοινωνικοποίηση στην διαίρεση. Δομικές και λειτουργικές ανεπάρκειες των δρώντων και των δραστηριοτήτων τους επιβαρύνουν τον θετικό αντίκτυπο της μη κρατικής επαφής. Πέρα από αυτό, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η επιρροή στον μετασχηματισμό της διένεξης είναι δευτερεύουσας σημασίας στην Κύπρο καθώς η επίσημη διπλωματία και η υψηλή πολιτική που ασκείται από τους κύριους δρώντες της διένεξης, διαμορφώνουν το μέλλον της Κύπρου. Συνολικά, δεν υπάρχουν ευθείες ενδείξεις ότι η επαφή σχετίζεται ευθέως με τον μετασχηματισμό της διένεξης στην περίπτωση της Κύπρου. Τέλος, τα αποτελέσματα της διατριβής δείχνουν ότι υπάρχουν γενικεύσιμα στοιχεία που θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν μελλοντικές έρευνες: η εντατική εμπλοκή Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων σε συνθήκες διένεξης συχνά οδηγούν σε κανονιστικά συμπεράσματα σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους. Η εξωτερική εμπλοκή συχνά είναι ανεπιτυχής και η εγχώρια κυριότητα των λύσεων σημαντική για τον μετασχηματισμό των διενέξεων. Σε πολλές περιστάσεις, η παγίδα της «επαγγελματικοποίησης» μετατρέπει τις οργανώσεις από μέρος της λύσης σε μέρος του προβλήματος. Η οικονομική ευημερία δεν μπορεί να οδηγήσει από μόνη της στον μετασχηματισμό των διενέξεων και οι κοινωνικές ανάγκες και οι ανάγκες ασφαλείας των πολιτών πρέπει επίσης να υπολογίζονται. Η πολιτιστική συνεργασία μπορεί να επηρεάσει τις ταυτότητες και να μειώσει τον ανταγωνισμό καθώς η χρήση του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς εξαρτάται από τις τρέχουσες ανάγκες των ομάδων. Η ειρηνευτική ικανότητα του αθλητισμού εξαρτάται από το πως οι κρατικοί και μη κρατικοί δρώντες την χρησιμοποιούν. Η Θεωρία της Επαφής ή οποιαδήποτε άλλη θεωρία δεν αποτελεί την φιλοσοφική λίθο για τον μετασχηματισμό των διενέξεων παρά μόνο εργαλείο πλοήγησης σε μια περίπλοκη διεθνή πραγματικότητα.
Abstract:
The role of non-state, non-governmental actors in conflict transformation is an issue of debate in the study of conflict; on the one hand, traditionalist approaches disregard their role as insignificant in a world of state politics. On the other, contemporary, enthusiastic approaches tend to fall into a normative bias and exaggerate the role of non-governmental actors. In the present thesis, I study the influencing capability of unofficial diplomatic contact on stereotype-breaking and conflict transformation in Cyprus. In the case of Cyprus, heavy, non-governmental engagement by international and domestic actors creates a mosaic of activities dedicated to the breaking of stereotypes and the vague, overused aim of reconciliation. In the research, I examine the degree of influence (be it positive or negative) of three parameters; 1. CSO and NGO activity, 2. Economic interdependence, interaction and activity, and 3. Cultural and sports activity, on stereotype-breaking and conflict transformation between the two Cypriot communities. The theoretical foundations of the thesis lie in diplomatic tracks’ approaches, Image Theory and stereotypes’ approaches. I employ theoretical tools of Interdependence and sociological approaches to the causes of conflict. Through a subjectivist approach to conflict, I try to extract results on Cyprus that bear a degree of generalisability in other intercommunal conflict cases. I use Grounded Theory Analysis in order to examine the influence of contact over stereotypes and transformation in intercommunal conflict. To that end, I examine specific indicators of the parameters through qualitative and quantitative data. I draw qualitative data from academic articles, books, IGO, CSO and NGO reports, interviews, official state documents, online and print press journalistic articles. In addition, I collect quantitative data from IGO, NGO and state reports and institutions’ databases. Research results show that, while all parameters of the thesis seem to have a potential influencing capability, and there is a positive stereotype-breaking trend towards the “other”, intercommunal stereotypes are persistent and resurface in difficult political occasions. As regards conflict transformation, the existence of positive contact trends is not enough to reverse the long-established socialisation in division. Structural and functional deficiencies of the actors and their activities encumber positive impact of non-state contact. Over and above, results show that influence towards conflict transformation is of secondary significance in Cyprus, as official diplomacy and high politics, exercised by the main actors of the conflict, shape the future of Cyprus. Overall, there are no outright indications that contact directly relates to conflict transformation in the case of Cyprus. Finally, thesis results show that there are generalisable outcomes that can feed further research; Heavy CSO and NGO involvement in conflictual conditions often leads to normative conclusions about its effectiveness. External involvement is often unsuccessful and domestic ownership of solutions is very important for conflict transformation. On many occasions, the professionalization trap turns organisations from part of the solution to part of the problem. Economic prosperity cannot lead to conflict transformation on its own and safety and social needs of people should be taken into account as well. Cultural cooperation can influence identities and reduce antagonism as use of culture and heritage depends on present-day group needs. The peace-making capacity of sports depends on what state and non-state actors make of it. Contact Theory, or any other theory, is not the philosopher's stone for transforming conflict but solely a guiding tool for a complex international reality.
Περιγραφή:
Διατριβή (διδακτορική) - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, 2018
