Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Τίτλος:
Social and solidarity economy in Greece and in the European Union
Κύρια Υπευθυνότητα:
Κοτσίκη, Ασημίνα Γ.
Επιβλέπων:
Παπάζογλου-Μητροπούλου, Αιμιλία Ι.
Θέματα:
Keywords:
Αλληλεγγύη, αυτοδιαχείριση, δημοκρατική διοίκηση, Κοινωνική Επιχείρηση, Κοινωνική Επιχειρηματικότητα, Τρίτος τομέας Solidarity, Self-management, Democratic Administration, Social Enterprise, Social Entrepreneurship, Third Sector
Ημερομηνία Έκδοσης:
2019
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Αποτελεί πλέον κοινή αντίληψη ότι η οικονομική βιωσιμότητα συνδέεται άμεσα με την κοινωνική βιωσιμότητα, δηλαδή με την ένταξη των πολιτών στην κοινωνία μέσω της εργασίας. Για το λόγο αυτό τόσο η αγορά εργασίας όσο και το κεφάλαιο θα πρέπει να λειτουργούν σε συνθήκες κοινωνικά καθορισμένες. Αντικειμενικός στόχος της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας είναι η ισότητα στην πρόσβαση εργασίας, η κοινωνική συνοχή και η ένταξη των κοινωνικών δυνάμεων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Ο όρος της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας προέκυψε από μια ιστορική πολυμορφία, εξαιτίας του διαφορετικού τρόπου που διαμορφώθηκε σε κάθε χώρα, δηλαδή ανάλογα με τη μορφή της οικονομικής ανάπτυξης, τη θέση της εκκλησίας, τη ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών, τις ταξικές σχέσεις και τις κρατικές πολιτικές. Το περιεχόμενό της δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη με σαφήνεια από την διεθνή βιβλιογραφία. Ωστόσο, όλοι συγκλίνουν στο ότι αποτελεί το χώρο που δεν υπάγεται στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Ενώ οι οντότητες που την αποτελούν λειτουργούν με βάση τις αρχές της αλληλεγγύης, της δημοκρατικής οργάνωσης, της αυτόνομης διαχείρισης και της προώθησης του κοινωνικού συμφέροντος έναντι της συσσώρευσης κέρδους. Μετά την οικονομική κρίση του 2008 εξαιτίας του μεγέθους, της έκτασης και της αδυναμίας αντιμετώπισης των συνεπειών της προέκυψε ακόμη εντονότερη η πεποίθηση ότι το πεδίο της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας θα ήταν το πιο ενδεδειγμένο για να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις (αυξημένα ποσοστά ανεργίας νέων, κοινωνικός αποκλεισμός ευάλωτων ομάδων κ.ά.). Στα πλαίσια μιας κοινωνίας που αποτελείται από ανομοιογενή στοιχεία με ποικίλα συμφέροντα, καθίσταται αδύνατο από την πλευρά των κυβερνήσεων η ταυτόχρονη ικανοποίησή τους. Μέσω όμως της συσπείρωσής τους σε ομάδες μπορούν να ισχυροποιήσουν τη θέση τους και να επιδιώξουν αποτελεσματικότερα τις διεκδικήσεις τους. Έτσι λοιπόν οι συλλογικές προσπάθειες των ατόμων που υπάγονται στην Κοινωνική Οικονομία επιδιώκουν είτε να ικανοποιήσουν ανάγκες κυρίως αδύναμων κοινωνικών ομάδων είτε να ασκήσουν πίεση προς την κατεύθυνση που υποστηρίζουν. Από την πλευρά της Ελλάδας, η Κ.ΑΛ.Ο. αντιμετωπίζεται ως αναγκαιότητα για την ενίσχυση του συνόλου της οικονομίας και της αναπτυξιακής της ανασυγκρότησης, αφού αποκομίζει οικονομικούς και κοινωνικούς πόρους με μεγάλη αποδοτικότητα στον τομέα της δημιουργίας θέσεων εργασίας και στην ανάπτυξη του παραγωγικού ιστού. Έτσι θεσμοθετήθηκε σχετικό νομοθετικό πλαίσιο για την κοινωνική οικονομία και την κοινωνική επιχειρηματικότητα, με τους νόμους 4019/2011 και 4430/2016 αντίστοιχα. Καθώς επίσης αναπτύχθηκαν πρωτοβουλίες, μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την ενίσχυση του τομέα της Κ.ΑΛ.Ο., είτε με την μορφή παροχής συμβουλευτικής και εκπαιδευτικής στήριξης, είτε με τη μορφή χρηματοδοτικών εργαλείων για την βιωσιμότητα του τομέα. Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης η κοινωνική οικονομία και η κοινωνική καινοτομία αποτελούν το επίκεντρο των πολιτικών της για την προώθηση της περιφερειακής συνοχής και την εύρεση λύσεων για την φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Στα πλαίσια αυτά έχει αναπτυχθεί το σχέδιο στρατηγικής «Ευρώπη 2020», το Πρόγραμμα Κοινωνική Αλλαγή και Καινοτομία, Τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, διάφορες πολιτικές για την ανάπτυξη των συμπράξεων, με σκοπό τη βιώσιμη αντιμετώπιση της υφιστάμενης οικονομικής κατάστασης, μέσω της ανάπτυξης της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και της ενίσχυσης όλων των τομέων δραστηριοποίησης της κοινωνικής καινοτομίας.
Abstract:
It is well known that economic viability is directly linked to social sustainability, to wit the integration of citizens into society through work. For this reason, both the labour market and capital should now operate in socially defined conditions. The objective of the Social and Solidarity Economy is equality in access to work and the cohesion and integration of social forces at local and national level. The term Social and Solidarity Economy has emerged from a historical diversity, due to the different way in each country, according to the form of economic development, the position of the church, the development of civil society, the class relations and the state policies. Its content has not yet been clearly identified by international literature. However, they all converge on the fact that it is the area outside the public and private sectors. While the entities that form it operate on the principles of solidarity, democratic organization, autonomous management, promotion of social interest against the accumulation of profit. Following the 2008 crisis, due to its size, extent and inability to cope with its consequences, the belief that the social and solidarity economy would be most appropriate to respond to new challenges (increased youth unemployment rates, social exclusion vulnerable groups, etc.). In the context of a society that consists of heterogeneous elements with various interests, it is impossible for their government to satisfy them at the same time. But by grouping together they can strengthen their position and pursue their claims more effectively. Thus, the collective efforts of the people in the Social Economy seek to either satisfy the needs of mainly weak social groups, or to exert pressure in the direction they support. On the one hand in Greece, SSE is seen as a necessity to strengthen the whole of the economy and its developmental reconstruction, as it harnesses economic and social resources with great efficiency in the field of job creation and the development of the productive structure. A legal framework for the social economy and social entrepreneurship has been set up with Laws 4019/2011 and 4430/2016 respectively, while initiatives have been developed through European programs to strengthen the SSE sector in the form of advisory and educational support as well as financial tools for the sustainability of the sector. On the other hand for the European Union, the social economy and social innovation are at the center of its policies to promote regional cohesion and find solutions to poverty and social exclusion. In this context, the Europe 2020 strategy plan, the Social Change and Innovation Program, the European Social Entrepreneurship Funds, various policies for the development of partnerships have been developed in order to address the current economic situation in a sustainable manner, aiming both at developing social entrepreneurship and strengthening all areas of social innovation activity.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διοικητική Επιστήμη και Δημόσιο Μάνατζμεντ, 2019
