Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Είναι ο κυβερνοχώρος η μεγαλύτερη πρόκληση του Διεθνούς Δικαίου στη σύγχρονη εποχή; Διαθέτει το Διεθνές Δίκαιο το απαραίτητο δικαιϊκό και θεσμικό οπλοστάσιο, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει μία από τις μεγαλύτερες, κατά γενική ομολογία, σύγχρονες, ασύμμετρες απειλές που εξελίσσεται ραγδαία στο εν λόγω πεδίο, διασφαλίζοντας τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια στο παγκόσμιο γεωπολιτικό περιβάλλον; Η παρούσα εργασία επιχειρεί να προσεγγίσει τις νέες αυτές προκλήσεις που αφορούν στην εφαρμογή των κανόνων εθιμικού και συμβατικού Διεθνούς Δικαίου στις περιπτώσεις εκδήλωσης επιθέσεων στο πεδίο του κυβερνοχώρου. Για τον σκοπό αυτό εξετάζονται οι υφιστάμενοι διεθνοδικαιϊκοί κανόνες που πλαισιώνουν το θεσμικό πλαίσιο της γενικότερης έννοιας της επίθεσης, της νόμιμης άμυνας και της συλλογικής ασφάλειας, τόσο σε διακρατικό επίπεδο, όσο και στο επίπεδο των κυριότερων Διεθνών Οργανισμών που δραστηριοποιούνται στον ευρω-ατλαντικό χώρο. Συναφώς, εξετάζονται ζητήματα κρατικής ευθύνης στον Κυβερνοχώρο, τόσο από κρατικούς, όσο και από μη κρατικούς δρώντες, σε περιοχές υπό σαφή κρατικό έλεγχο, αλλά και σε «ακυβέρνητες περιοχές». Επίσης, διερευνώνται οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες δύναται να αποδοθεί διεθνής ποινική ευθύνη για παράνομες πράξεις που λαμβάνουν χώρα στον Κυβερνοχώρο, αξιοποιώντας χρήσιμα διεθνοδικαιϊκά εργαλεία, όπως η ευθύνη ανωτέρου και το κριτήριο της άσκησης αποτελεσματικού ελέγχου. Δυσχέρειες εντοπίζονται, όπως για παράδειγμα η απουσία προηγούμενου στη νομολογία των διεθνών δικαστηρίων, η ύπαρξη του οποίου θα μπορούσε να δώσει επαρκείς και σαφείς απαντήσεις σε ερωτήματα και προβληματισμούς που ανακύπτουν κατά την εκδήλωση μίας κυβερνοεπίθεσης. Το Διεθνές Δίκαιο, στην παρούσα φάση, φαίνεται να καλείται να επικρατήσει σε μία διελκυστίνδα μεταξύ της εκ νέου ερμηνείας των ήδη υπαρχόντων κανόνων του και της κωδικοποίησης και δημιουργίας νέων. Αν και το πρόβλημα φαίνεται να εξελίσσεται πιο γρήγορα από το ρυθμό θεσμικής διαχείρισής του από τα κράτη, δε θα πρέπει να λησμονηθεί το ενδιαφέρον και η σημασία που τα λεγόμενα «ισχυρά κράτη» αποδίδουν στο εν λόγω ζήτημα.
Abstract:
Is Cyberspace the biggest challenge for international law in the modern era? Does International Law feature the necessary law and institutional tools to be able to deal with one of the largest, admittedly, modern, asymmetrical threats, which evolve rapidly in this field, ensuring international peace and security in the global geopolitical environment?The present thesis attempts to approach these new challenges relating to the application of rules of customary and conventional international law in the event of cyberattacks. For this purpose, existing international law rules, relating to acts of aggression, self-defense and collective security, both at transnational level and at the level of major international organizations operating in the Euro-Atlantic area are hereby examined. In the same context, state responsibility issues in Cyberspace, both by state and by non-state actors, in areas not only under clear government control, but also in "ungoverned territories" are scrutinized, too. Moreover, my thesis deals with circumstances and conditions under which, international criminal responsibility for illegal acts that take place in Cyberspace may be attributed, utilizing useful international law tools, such as commanders’superiors’ responsibility and the criterion of effective control. Therefore, particular problems have been identified, such as the lack of any related precedent in the jurisprudence of international tribunals, the existence of which could give sufficient and clear answers to questions and concerns that arise in the event of cyberattacks. Presently, International Law seems to be called to prevail in a “tug of war” between the re-interpretation of existing rules and the coding and creating of new ones. Although the problem seems to evolve faster than it is institutionally addressed by States, we should not disregard the interest and the importance that the so-called "Great Powers" give to this issue.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διεθνές Δίκαιο και Διπλωματικές Σπουδές, 2017
