Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η εξάπλωση και η συνεχώς αυξανόμενη χρήση των μη επανδρωμένων αερο-σκαφών (ΜΕΑ), ή πιο απλά drones, τόσο από τις ένοπλες δυνάμεις των χωρών όσο και από άλλες υπηρεσίες ασφαλείας, είναι ένα γεγονός που δεν επιδέχεται αμ-φισβήτηση. Η αγορά ΜΕΑ επεκτείνεται επίσης. Ήδη μέχρι το έτος 2020, υπήρχαν περισσότερα από 20.000 στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε χρήση. Πριν λίγα χρόνια, η χρήση τους αποτελούσε «προνόμιο» μόνο στρατών υψηλής τεχνο-λογίας όπως των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Στην εποχή μας, drones κατασκευάζονται στη Κίνα, τη Ρωσία, την Τουρκία, το Ιράν και σε μικρότερες χώρες όπως η Ταϊβάν. Με βάση εκτιμήσεις του 2021, υπολογιζόταν ότι κατά τη δεκαετία 2019 – 2029 θα δαπανηθούν 96 δισεκατομμύρια δολάρια για στρατιωτικά μη επανδρωμένα αερο-σκάφη. Οι ένοπλες δυνάμεις των χωρών, ενδέχεται σύντομα να δαπανούν περισ-σότερα σε drones παρά σε άρματα μάχης, κάτι ανάλογο με τα Πολεμικά Ναυτικά ανά τον κόσμο που απομακρύνθηκαν από τα γιγάντια και ευάλωτα θωρηκτά προς μικρότερα και πιο ευέλικτα πλοία. Οι τρομοκρατικές οργανώσεις τα χρησιμοποιούν επίσης, αγοράζοντάς τα με αυξανόμενη τάση και εξοπλίζοντάς τα κατά βούληση. Τα παραπάνω, συνιστούν ένα σημείο καμπής στη στρατιωτική ιστορία, παρόμοιο – σε μικρό ή μεγάλο βαθμό – με αυτό των στρατιωτικών «επαναστάσεων» που επέφε-ραν οι κινητήρες jet, ή παλαιότερα, τα αυτόματα πυροβόλα όπλα. Η ανάπτυξη των drones ήταν μια αργή διαδικασία, αλλά πλέον η χρήση τους έχει αυξηθεί εκθετικά. Τα τελευταία χρόνια, η χρήση ΜΕΑ από αντιμαχόμενες πλευ-ρές και η ανάπτυξη αεράμυνας για την κατάρριψή τους ήταν ραγδαία. Το όπλα λέι-ζερ κάνουν συχνότερη την εμφάνισή τους όσο οι δυνατότητες των drones εξελίσσο-νται. Ταυτόχρονα, πολλοί σύγχρονοι στρατοί συνεχίζουν να αγωνίζονται να βρουν μια θέση στο νέο αυτό γίγνεσθαι. Τα ΜΕΑ βέβαια, δεν έχουν φτάσει ακόμα το μέγι-στο των δυνατοτήτων τους και είναι δύσκολο να προβλεφθεί αν θα υπάρξει σύντο-μα μια εποχή χωρίς πιλότους της πολεμικής αεροπορίας. Παράλληλα, η «επανά-σταση» των μη επανδρωμένων συστημάτων μετατοπίζεται στην Κίνα, την Τουρκία και άλλες χώρες και αυτό συμβαίνει με ρυθμούς γρήγορους. Υπό αυτή την έννοια, οι «πόλεμοι των drones» δεν αφορούν μόνο στην τεχνολογία, αλλά και στην αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ των ΗΠΑ, που ήταν η μία παγκόσμια υπερδύνα-μη μετά το 1990, και των νέων ανερχόμενων δυνάμεων όπως η Κίνα και η Ινδία. Ο στρατηγικός ρόλος των μη επανδρωμένων αεροσκαφών διαπιστώνεται στο πλαίσιο της εκάστοτε επιχείρησης. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι στον Πόλεμο του Κόλπου στις αρχές της δεκαετίας του 1990, τον πόλεμο της Αμερικής κατά της τρο-μοκρατίας στις αρχές του 21ου αιώνα, μέχρι και τον διεξαγόμενο στις μέρες μας πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας, ο ρόλος των ΜΕΑ έχει αυξηθεί σαφώς ως προς τη σημασία του και ως προς το βαθμό που επηρεάζουν το αποτέλεσμα του αγώνα. Όσο σημαντικός όμως και αν έχει αναδειχθεί ο ρόλος αυτός, σε καμία περίπτωση δεν θα ήταν πλήρως τεκμηριωμένη μια ερευνητική θέση που θα υποστήριζε ότι ο παράγοντας «drones» καθορίζει από μόνος του το αποτέλεσμα μιας πολεμικής α-ναμέτρησης. Τα πυρηνικά όπλα, τα σύγχρονα πλοία των Πολεμικών Ναυτικών, τα επανδρωμένα αεροσκάφη των Πολεμικών Αεροποριών, το πυραυλικό Πυροβολικό και το Πυροβολικό Μάχης, τα άρματα μάχης, τα αντιαεροπορικά συστήματα και τα αντιαρματικά όπλα, όλα αυτά αποτελούν ακόμα παράγοντες που διατηρούν υψηλή αξία ως προς την έκβαση των αναμετρήσεων. Ωστόσο, δεν αμφισβητείται ο στρατηγικός ρόλος και η επίδραση των σύγχρο-νων μη επανδρωμένων αεροσκαφών και μάλιστα σε όλα επίπεδα του πολέμου. Η σημερινή πραγματικότητα, επιτάσσει ότι μία χώρα που επιθυμεί να διατηρήσει ή να βελτιώσει τη θέση ισχύος της, οφείλει να υιοθετήσει τη χρήση των ΜΕΑ σε όλο το φάσμα της Στρατηγικής, από το τακτικό επίπεδο έως και το στρατηγικό επίπεδο, ενίοτε ακόμα και έως αυτό της Υψηλής Στρατηγικής και της Πολιτικής.
Abstract:
The spread and ever-increasing use of unmanned aerial vehicles (UAVs), or more simply “drones”, both by the armed forces of countries and by other security services, is a fact that cannot be disputed. The drone market is also expanding. Al-ready by the year 2020, there were more than 20.000 military drones in use. A few years ago, their use was a "privilege" only of high-tech armies such as those of US and Israel. Nowadays, drones are manufactured in China, Russia, Turkey, Iran and smaller countries like Taiwan. Based on 2021 estimates, it was estimated that during the decade 2019 – 2029, $96 billion will be spent on military drones. Countries' armed forces may soon be spending more on drones than tanks, akin to navies around the world moving away from giant and vulnerable battleships to smaller, more maneuverable ships. Terrorist organizations are also using them, buying them with increasing propensity and use them at will. The above constitutes a turning point in military history, similar – to a greater or lesser extent – to that of the military "revolutions" brought about by jet engines, or earlier, automatic firearms. The development of drones has been a slow process, but now their use has grown exponentially. In recent years, the use of UAVs by warring sides and the deployment of air defenses to shoot them down has been rapid. Laser weapons are making more frequent appearances as the capabilities of drones evolve. At the same time, many modern armies continue to struggle to find a place in this new reality. UAVs, of course, have not yet reached their maximum potential and it is difficult to predict whether there will soon be an era without air force pilots. At the same time, the "revolution" of unmanned systems is shifting to China, Turkey and other countries and this is happening at a rapid pace. In this sense, the "drone wars" are not only about technology, but also about changing the balance of power between the US, which has been the world's only superpower since 1990, and new emerging powers such as China and India. The strategic role of drones is determined in the context of each operation. There is no doubt that in the Gulf War in the early 1990s, America's war on terror in the early 21st century, and even the current Russia-Ukraine war, the role of UAVs has clearly increased in terms of its importance and the extent to which they affect the outcome of battles. But no matter how important this role has emerged, in no case would a research position that would support that the "drones" factor alone determine the outcome of a military encounter be fully substantiated. Nuclear weapons, modern ships of the Navy, manned aircraft of the Air Forces, artillery, tanks, anti-aircraft systems and anti-tank weapons are all still factors that they retain a high value in terms of fighting power. However, the strategic role and impact of modern unmanned aerial vehicles is certain, and indeed across all levels of war. Today's reality dictates that a country that wishes to maintain or improve its position of power must adopt the use of UAVs in the entire spectrum of the Strategy, from the tactical level to the strategic one, sometimes even and up to that of High Strategy and Politics.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ Στρατηγικές Σπουδές Ασφάλειας, 2024
