Διεθνείς Οικονομικοί Οργανισμοί και πανδημία: πρωτοβουλίες και δράσεις του ΔΝΤ
Τίτλος:
International Financial Institutions during Pandemic: IMF initiatives and measures
Κύρια Υπευθυνότητα:
Κορομηλάς, Νικόλαος Γ.
Επιβλέπων:
Στασινόπουλος, Γεώργιος
Θέματα:
Keywords:
Πανδημία, covid-19, Διεθνείς Οικονομικοί Οργανισμοί, ηγεσία, διακυβέρνηση, ΔΝΤ, ΠΟΥ IMF, International Institutions, pandemic, covid-19, leadership, governance
Ημερομηνία Έκδοσης:
2023
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Το 2020 ο κόσμος βίωσε ένα ξαφνικό σταμάτημα. Η πανδημία Covid-19 χτύπησε την παγκόσμια σκηνή με μια κρίση, όχι μόνο ανθρωπιστική, αλλά και οικονομική, η οποία την μετέβαλλε δραματικά σε σχέση με όσα ξέραμε. Η αντιμετώπιση της κρίσης απαιτούσε πολυμερή προσπάθεια με συνεργατικές δράσεις σε επίπεδο διεθνών οργανισμών, οι οποίοι ήρθαν στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας. Η αντίδραση των διεθνών οργανισμών δεν ήταν ίδια για όλους. Ειδικά στην αρχή, κάποιοι αιφνιδιάστηκαν με τα νέα δεδομένα κοινωνικής αποστασιοποίησης και προστασίας, αλλά αρκετοί ξεκίνησαν άμεσα να αντιδρούν με κινήσεις στήριξης των μελών τους. Για όλους όμως έγιναν αισθητές οι οργανωτικές ή διαρθρωτικές αδυναμίες που τους διακατέχουν. Ο ΠΟΥ διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην ενημέρωση και προειδοποίηση του κόσμου για την καταπολέμηση της νόσου, αλλά και στην παραγωγή και διανομή εμβολίων, τεστ και θεραπειών. Η Παγκόσμια Τράπεζα στον οικονομικό τομέα παρείχε οικονομική στήριξη με επιχορηγήσεις και χρηματοδότηση στις αναπτυσσόμενες χώρες, βεβαίως σε στενή συνεργασία με το ΔΝΤ. Ο βασικός στόχος ήταν η αντιμετώπιση της αιφνίδιας κατάστασης που βρέθηκαν πολλές χώρες, με αποτέλεσμα να προστρέξουν για βοήθεια. Το ΔΝΤ ακολούθησε μια προσέγγιση τεσσάρων σημείων, δηλαδή την στήριξη των συστημάτων υγείας, την προστασία ευάλωτων επιχειρήσεων και κοινωνικών ομάδων, τον περιορισμό του χρηματοπιστωτικού πανικού και την ανάκαμψη. Η ανταπόκριση του ταμείου αφορούσε δύο άξονες. Αφενός τη δημιουργία νέων εργαλείων έκτακτης χρηματοδότησης και αφετέρου στην ευρύτερη χρήση των υφιστάμενων εργαλείων του. Τα νέα εργαλεία χρηματοδότησης που δημιουργήθηκαν ήταν η Ταχεία Διευκόλυνση Πίστωσης (RCF), το Γρήγορο Εργαλείο Χρηματοδότησης (RFI) και η Γραμμή Βραχυπρόθεσμης Ρευστότητας (SLL). Τα δύο πρώτα αφορούν κυρίως ασθενείς χώρες με προβλήματα ισοζυγίου πληρωμών, ενώ το τρίτο σε ισχυρότερες χώρες που αντιμετωπίζουν βραχυπρόθεσμες ελλείψεις ρευστότητας. Το 2021 εγκρίθηκε η διανομή στα μέλη του ΔΝΤ 650 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε SDR. Κύριος στόχος της προσπάθειας του ταμείου ήταν η επιβράδυνση της κάμψης της παγκόσμιας οικονομίας. Βέβαια, αποτελεί κοινή διαπίστωση, ότι λόγω της μεγάλης διάρκειας και της σφοδρότητας της κρίσης, η παροχή ελάφρυνσης χρέους στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι αναγκαία, καθώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτές οι οικονομίες είναι διαρθρωτικά. Στην κρίση αυτή, όπως και σε κάθε κρίση, το θέμα της ηγεσίας γενικότερα, αλλά και της διακυβέρνησης, έχουν ιδιαίτερη σημασία. Η ηγεσία αναφέρεται τόσο στους Διεθνείς Οργανισμούς όσο και τα κράτη. Οι ηγέτες κλήθηκαν να λάβουν δύσκολες αποφάσεις στην αντιμετώπιση της πανδημίας λόγω της αβεβαιότητας, της έλλειψης πληροφοριών και βέβαια της αντιδημοφιλίας των αναγκαίων επιλογών τους. Ωστόσο, η αμεσότητα στη λήψη αποφάσεων ήταν κρίσιμης σημασίας, καθώς κάθε καθυστέρηση είχε οδυνηρές συνέπειες. Η διακυβέρνηση πρέπει να είναι χρηστή, ώστε να είναι αποδοτική, ενώ παράλληλα στη διάρκεια της πανδημίας κλήθηκε να μετασχηματιστεί ψηφιακά, τόσο στα τεχνικά διοικητικά ζητήματα, όσο και σε ζητήματα αντιπροσώπευσης, υιοθετώντας τη λεγόμενη υβριδική διπλωματία. Προκύπτει λοιπόν συμπερασματικά ότι το ΔΝΤ λειτούργησε καταλυτικά στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Η δανειοδοτική του ικανότητα εξασφαλίζεται από την αναπλήρωση και ορθή χρήση των πόρων του, ενώ η χρηματοδοτική του εργαλειοθήκη είναι σημαντική αλλά ίσως σημαντικότερη αποδεικνύεται η δυνατότητα προσαρμοστικότητάς του. Ο οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας δεν είναι δεδομένο πότε και εάν θα επανέλθει την πρότερη κατάσταση. Πάντως, ίσως το σημαντικότερο μάθημα αυτής της κρίσης είναι η εκμετάλλευσή της ως ευκαιρία αναδιοργάνωσης και διόρθωσης των δυσχερειών που διαπιστώθηκαν.
Abstract:
In 2020 the world experienced a sudden stop. The Covid-19 pandemic hit the world stage with a crisis, not only humanitarian, but also economic and dramatically altered it from what was known before. Addressing the crisis required a multilateral effort with collaborative efforts at the level of international organizations, which became the core of this effort. The response of international institutions has not been the same for everyone. Especially at the beginning, some were taken by surprise by the new social distancing and protection measures but several started progressively supporting their members. Despite these efforts, their structural and organizational weaknesses became apparent. WHO played a central role in raising awareness and alerting people to the fight against the disease, but also in the production and distribution of vaccines, tests and treatments. The World Bank on the economic front provided financial support through grants and funding to developing countries, in close collaboration with the IMF. The main objective was to address the unexpected emergency that many countries found themselves in, leading them to reach out for aid. The IMF followed a four-point approach, namely supporting health systems, protecting vulnerable businesses and social groups, limiting financial shocks and recovery. The Fund's response was based on two pillars. One was the creation of new emergency financing tools and the other was the wider use of its existing ones. The new financing tools created were the Rapid Credit Facility (RCF), the Rapid Financing Instrument (RFI) and the Short-Term Liquidity Line (SLL). The first two were mainly for fragile economies with balance of payments difficulties, while the third was tailored for stronger economies facing short-term liquidity shortages. A distribution to IMF members of $650 billion in SDRs was approved in 2021. The main objective of the Fund's effort was to delay the slowdown in the global economy. Of course, due to the long duration and severity of the crisis, providing debt relief to developing countries was necessary, as the problems facing these economies are structural. During this crisis, as in any crisis, leadership and governance are of particular importance. The term leadership refers to both international institution and state level. Leaders were called upon to take difficult decisions in response to the pandemic due to uncertainty, lack of information and of course the unpopular choices they needed to make. However, promptness in decision-making was critical, as any delay would have had severe consequences. Governance had to be efficient in order to be effective, while at the same time during the pandemic digital transformation was necessary, both in technical administrative matters as well as in matters of representation, adopting the so-called hybrid diplomacy. In conclusion, the IMF acted as a catalyst in the response to the pandemic. Its lending capacity supported by the replenishment and proper use of its resources and its lending toolbox were important, but perhaps the most important factor was its adaptability. The full economic impact of the pandemic is unknown and it is unclear if or when economies will return to their former levels. Perhaps the most crucial lesson of this crisis, is to use it as an opportunity to restructure and rectify the shortcomings identified.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ Στρατηγικές Σπουδές Ασφάλειας, 2023
