Η επιφύλαξη της ενωσιακής δημόσιας τάξης στο θεσμό του Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης
Τίτλος:
The European Union's public order prejudice in the institution of the European Arrest Warrant
Κύρια Υπευθυνότητα:
Καραΐσκος, Βασίλειος Η.
Επιβλέπων:
Τσόλκα, Όλγα Β.
Θέματα:
Keywords:
Αμοιβαία αναγνώριση, άρνηση εκτέλεσης και παράδοσης, έλεγχος δύο σταδίων, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, δίκαιη δίκη, τεκμήριο ισοδύναμης προστασίας Mutual recognition, refusal to execute and surrender, two-step examination, inhuman or degrading treatment, fair trial, presumption of equivalent protection
Ημερομηνία Έκδοσης:
2024
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στην παρούσα ενδελεχή μελέτη θα αναλυθεί επιμελώς η θεμελιώδης και επικρατούσα στην ενωσιακή νομολογία τάση και θεωρητικές απόψεις περί του πώς μπορεί η αόριστη έννοια της ενωσιακής δημόσιας τάξης, με το περιεχόμενο που προσλαμβάνει από το πρωτογενές ενωσιακό δίκαιο και τα όρια που θέτει στην ενωσιακή ποινική συνεργασία, να λειτουργήσει ως επιφύλαξη προς αναβολή ή ακόμα και ματαίωση της εκτέλεσης ενός ΕΕΣ και της επακόλουθης παράδοσης του εκζητουμένου. Συγκεκριμένα, στην παρούσα διπλωματική εργασία θα εξετασθούν, κατ' αρχήν, τόσο οι νομικές βάσεις στις οποίες μπορεί να θεμελιωθεί μία τέτοια δυνατότητα, ιδίως το κρίσιμο άρθρο 1, παράγραφος 3 της Απόφασης-Πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ, στον βαθμό που λειτουργεί απλώς ως επιταγή σεβασμού των κατά το άρθρο 6 ΣΕΕ θεμελιωδών δικαιωμάτων και νομικών αρχών ή ακόμα και ως συγκεκαλυμμένος λόγος άρνησης εκτέλεσης ενός ΕΕΣ, εκτός των κατά τη νομολογία του ΔΕΕ εξαντλητικών λόγων άρνησης εκτέλεσης ενός ΕΕΣ κατ' άρθρα 3-4α της Απόφασης-Πλαίσιο, όσο και τα εννοιολογικά στοιχεία των επιμέρους θεμελιωδών δικονομικών δικαιωμάτων του εκζητουμένου που μπορούν να υπαχθούν στην έννοια της ενωσιακής δημόσιας τάξης αλλά και η βαρύτητα αυτών να επιφέρουν τις προβλεπόμενες έννομες συνέπειες, λόγω της προσβολής τους, κατά την υλοποίηση της ποινικής συνεργασίας, ενόψει της ανάγκης προστασίας του οικείου προσώπου. Ειδικότερα, η ανάλυση των εξεταζόμενων προβληματικών θα στηριχθεί στην εξέλιξη της εκτενούς νομολογίας του ΔΕΕ, με στοχευμένες αναφορές και στην σχετική νομολογία του ΕΔΔΑ, εκκινώντας από την πρώιμη προσπάθεια να εξισορροπηθούν οι αρχές της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αναγνώρισης των δικαστικών ποινικών αποφάσεων με την προστασία των δικαιωμάτων του εκζητουμένου και να μετατραπούν από αμάχητα σε ανατρέψιμα τεκμήρια, μέχρι την αρχική και τη νεότερη προσέγγισή της σχετικά με το εύρος και το περιεχόμενο του πλαισίου των προστατευόμενων από τα άρθρα 4 και 47 εδ.β ΧΘΔΕΕ θεμελιωδών δικαιωμάτων, δηλαδή της απαγόρευσης απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης και του δικαιώματος δίκαιης δίκης αντίστοιχα, τα οποία, λόγω του απόλυτου χαρακτήρα τους κρίθηκαν εξαιρετικά ως άξια μείζονος προστασίας εις βάρος των επιδιωκόμενων με την Απόφαση-Πλαίσιο σκοπιμοτήτων. Επίσης, η διπλωματική εργασία επικεντρώνεται εκτενώς στις προκρινόμενες ελεγκτικές διαδικασίες και τα στάδια που διέρχεται το ΔΕΕ για την εκτίμηση της προσβολής των ανωτέρω δικαιωμάτων ενόψει της εκτέλεσης ενός ΕΕΣ, τις προσαρμογές τους σε καθ’ εκάστη υπόθεση αναλόγως το υπό εξέταση κρινόμενο θεμελιώδες δικαίωμα αλλά και τις θεωρητικές απόψεις και πρακτικούς προβληματισμούς που διατυπώθηκαν περί της δυνατότητα τροποποίησής τους χάριν της παροχής φιλικότερης και λιγότερο επιφυλακτικής προς τα δικαιώματα του εκζητουμένου προστασίας. Τέλος, θα προσεγγιστεί συνοπτικά η εξεταζόμενη εξισορρόπηση των αντίρροπων επιδιώξεων της αποτελεσματικότητας της διακρατικής συνεργασίας και της προστασίας των δικαιωμάτων στο ποινικό υποσύστημα του ΕΕΣ υπό το πρίσμα της ταυτόχρονα παρεχόμενης δικαστικής προστασίας, διαδικαστικών κριτηρίων και τεκμηρίων, όπως το θεμελιώδες τεκμήριο ισοδύναμης προστασίας, που ρυθμίζονται στη δικαιοταξία της ΕΣΔΑ και τη συναφή θεμελιώδη νομολογία της.
Abstract:
This in-depth study will thoroughly analyse the fundamental and prevailing trend and theoretical views in EU jurisprudence on how the vague concept of EU public policy, with the content it takes over from primary EU law and the limits it places on EU criminal cooperation, can act as a prejudice to postpone or even abandon the execution of an EAW and the subsequent surrender of the requested person. In particular, this thesis will examine, in principle, both the legal bases on which such a possibility can be founded, in particular the crucial Article 1(3) of Framework Decision 2002/584/JHA, to the extent that it functions merely as a requirement to respect fundamental rights and legal principles under Article 6 TEU or even as a disguised reason for refusing to execute an EAW, apart from the refusal grounds of executing an EAW under Articles 3-4a of the Framework Decision, which, according to the case-law of the CJEU, are exhaustive, the conceptual elements of the individual fundamental procedural rights of the requested person which may be covered by the concept of European public policy and the importance of those rights in bringing about the legal consequences envisaged by their infringement during the implementation of criminal cooperation, in view of the need to protect the person concerned. In particular, the analysis of the problematic issues will be based on the development of the extensive case law of the CJEU, with targeted references to the relevant case law of the ECtHR, starting from the early attempt to balance the principles of mutual trust and recognition of judicial criminal decisions with the protection of the rights of the requested person and to transform them from irrefutable to rebuttable presumptions, to its initial and more recent approach to the range and content of the framework of the rights protected by Articles 4 and 47 para. b TFEU, namely the prohibition of inhuman and degrading treatment and fair trial respectively, which, due to their absolute nature, were considered to be extremely worthy of major protection, against the purposes pursued by the Framework Decision. Also, the thesis focuses extensively on the preliminary examination procedures and the stages that the CJEU goes through in order to assess the infringement of the above rights in view of the execution of an EAW, their adaptations in each case depending on the fundamental right under consideration, as well as the theoretical views and practical concerns that have been expressed on the possibility of their modification in order to provide more friendly and less restrictive protection to the rights of the defendant. Finally, a brief approach will be taken to balancing the conflicting objectives of the effectiveness of transnational cooperation and the protection of rights in the criminal subsystem of the ECHR in the light of the simultaneously provided judicial protection, procedural criteria and presumptions, as the fundamental presumption of equivalent protection, regulated in the legal order of the ECHR and its related fundamental jurisprudence.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Ευρωπαϊκό Ποινικό Δίκαιο και Πολιτική, 2024
