Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο του ΠΜΣ «Κοινωνιολογία» του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης είναι η διερεύνηση του πλαισίου ένταξης των μεταναστών μαθητών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα προκειμένου να διαπιστωθεί εάν τα άτομα που διαθέτουν διαφορετικό πολιτισμικό κεφάλαιο δύνανται να ενταχθούν ομαλά στο σχολικό περιβάλλον καθώς και ευρύτερα στην κοινωνία υποδοχής. Για την επίτευξη του προαναφερθέντος σκοπού έχει χρησιμοποιηθεί διττός τρόπος προσέγγισης. Συγκεκριμένα, το πρώτο μέρος της εργασίας εστιάζει, κατά βάση, στο θεωρητικό και νομοθετικό πλαίσιο σχετικά την ένταξη των μειονοτικών ομάδων στην ελληνική εκπαίδευση καθώς και στις ευρωπαϊκές και διεθνείς πολιτικές που εφαρμόστηκαν σχετικά με την προώθηση της διαπολιτισμικότητας. Το δεύτερο μέρος αφορά την επιμέρους ερμηνεία εμπειρικών δεδομένων από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΑΤ), το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (ΥΠΑΙΘΑ), το Education Sector Woking Group (ESWG) καθώς και τους οργανισμούς United Nations International Children's Emergency Fund (UNICEF), International Organization for Migration (IOM) και United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) σχετικά με την πρόσβαση των παιδιών με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο στην εκπαίδευση αλλά και ερευνητικών στοιχείων από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) και τη Statistics Agency of the European Union (EUROSTAT) που συνδέονται με την ένταξη των μεταναστών, κυρίως, δεύτερης γενιάς, στον εργασιακό τομέα, τα οποία μας επιτρέπουν να συμπεράνουμε εάν έχει καταστεί δυνατή η κοινωνική τους ένταξη. Τα κυριότερα συμπεράσματα που απορρέουν από τη βιβλιογραφική έρευνα είναι πως το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα λειτουργεί, κατά βάση, εθνοκεντρικά και δε δίνεται έμφαση στις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των μειονοτικών ομάδων. Παρά το γεγονός πως έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πολιτικής, καταδεικνύεται ένα σημαντικό χάσμα ανάμεσα στη θεωρία και την πρακτική εφαρμογή. Συνεπώς, οι μαθητές με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο έρχονται αντιμέτωποι με κοινωνικά και γλωσσικά εμπόδια, γεγονός που δυσχεραίνει τη διαδικασία ένταξης στην εκπαιδευτική πραγματικότητα. Από την αξιολόγηση των εμπειρικών στοιχείων που συλλέχθηκαν αποδεικνύεται πως η πλειοψηφία των μειονοτικών μαθητών συγκεντρώνεται στην ηπειρωτική χώρα και ιδιαίτερα στην Αττική. Παράλληλα, δεν διαπιστώθηκαν αξιοσημείωτες διαφοροποιήσεις ως προς τη μεταβλητή του φύλου σχετικά με την πρόσβαση των μαθητών στην εκπαίδευση. Τέλος, τα ερευνητικά δεδομένα που μελετήσαμε υποδεικνύουν πως η ένταξη των μεταναστών στο τομέα της εργασίας είναι εφικτή, ωστόσο, αξίζει να επισημάνουμε πως οι μετανάστες αναλαμβάνουν, κυρίως, θέσεις χαμηλού ή μεσαίου κοινωνικού κύρους.
Abstract:
The present Master’s thesis was conducted within the framework of the Postgraduate Program 'Sociology' of the Panteion University of Social and Political Sciences. The purpose of the study is to investigate the integration framework of immigrant students in the greek educational system in order to establish whether individuals from different cultural backgrounds can be integrated smoothly into the school environment and broadly into the host society. A dual approach has been used to achieve the aforementioned purpose. More specifically, the first part of this work focuses, mainly, on the theoretical and legislative framework regarding the inclusion of minority groups in greek education as well as on the european and international policies that were implemented regarding the promotion of interculturalism. The second part concerns the interpretation of empirical data from Hellenic Statical Authority (ELSTAT), Ministry of Education, Religious Affairs and Sports, Education Sector Woking Group (ESWG), United Nations International Children\'s Emergency Fund (UNICEF), International Organization for Migration (IOM) and United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) regarding the access to education of children from different cultural backgrounds, as well as research data from the National Centre for Social Research and Statistics Agency of the European Union (EUROSTAT) related to the integration of immigrants, mainly second-generation ones, in the market sector to conclude whether their social integration has been successful. The main conclusions deriving from the bibliographic research are that the greek educational system is, basically, ethnocentric and no emphasis is given on the cultural peculiarities of minority groups. Even though significant changes have taken place in the context of educational policy, a significant gap between theory and practice is detected. Students from different cultural backgrounds are faced with social and language barriers, which makes the process of integration into the educational environment difficult. Taking account the empirical data that were collected, it can be concluded that the majority of minority students are concentrated in the mainland and especially in Attica. Alongside, no significant differences were observed in terms of the gender variable regarding the students' access to education. Finally, the inclusion of immigrants in the labor market is possible, however, it is worth pointing out that the research data prove that they are mainly employed in positions of low or medium social status.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνιολογίας, ΠΜΣ "Κοινωνιολογία", κατεύθυνση Κοινωνικός Αποκλεισμός και Ανθρώπινα Δικαιώματα, 2024
