Library SitePandemos Repository
Pandemos Record
 

View record information

Department of Economic and Regional Development  

Postgraduate Theses  

 
Τίτλος:Περιβαλλοντική πολιτική της Ε.Ε. Οι στόχοι και οι παλινωδίες για την λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων: η περίπτωση της Μεγαλόπολης
Τίτλος:Environmental policy of the EU. The objectives and palinodies for the operation of lignite units: the case of Megalopolis city
Κύρια Υπευθυνότητα:Φατούρου, Θεοδώρα Χ.
Επιβλέπων:Ψυχάρης, Ιωάννης
Θέματα:
Keywords:Απολιγνιτοποίηση, ενεργειακή μετάβαση, περιβαλλοντική πολιτική , λιγνίτης, οικονομία
Lignitization, energy transition, environmental policy, lignite, economy
Ημερομηνία Έκδοσης:2024
Εκδότης:Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:Η δίκαιη μετάβαση είναι αναγκαία για τη διαδικασία απεξάρτησης από τον άνθρακα, αλλά και βασική προϋπόθεση για την επιτυχημένη υλοποίησή της. Βεβαίως, κάθε χώρα έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και αναπτυξιακές προτεραιότητες, γι’ αυτό και δεν υπάρχει ένα ενιαίο και μοναδικό μοντέλο που θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε όλες τις περιοχές όπου η εξορυκτική δραστηριότητα πλησιάζει στο τέλος της. Η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας μετάβασης εξαρτάται από τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή, τον αρχικό βαθμό εξάρτησης της τοπικής οικονομίας από τις δραστηριότητες εξόρυξης και καύσης λιγνίτη και λιθάνθρακα, την προσαρμοστικότητα των επιχειρήσεων, του εργατικού δυναμικού και της τοπικής κοινωνίας, την ποιότητα και το αποτέλεσμα του κοινωνικού διαλόγου. Κάθε περίπτωση θα πρέπει συνεπώς να αντιμετωπισθεί χωριστά μέσα από ένα σχέδιο μετάβασης που να λαμβάνει υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά και τις συνθήκες κάθε περιοχής. Παρ’ όλα αυτά, η εμπειρία από άλλες χώρες μας δίνει ορισμένα χρήσιμα στοιχεία. Η μετάβαση είναι μια μακρόχρονη διαδικασία, η οποία απαιτεί πρώτα απ’ όλα στρατηγικό σχεδιασμό και ένα πλαίσιο πολιτικής με σαφείς στόχους και χρονοδιαγράμματα εφαρμογής. Η στρατηγική μετάβασης θα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να υλοποιηθεί αν έχει τη στήριξη των άμεσα ενδιαφερομένων, οι οποίοι θα πρέπει να εμπλακούν από τα πρώτα στάδια του σχεδιασμού μέσα από έναν ουσιαστικό κοινωνικό διάλογο. Ο κοινωνικός διάλογος δεν περιορίζεται στη θεσμοθετημένη διαδικασία διαβούλευσης κατά την προετοιμασία νομοσχεδίων, δηλαδή στο τελικό στάδιο μιας ρυθμιστικής πρωτοβουλίας, αλλά είναι μια ευρύτερη διαδικασία που απαιτεί χρόνο και ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων με όλους τους εμπλεκόμενους σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Κομβικό ρόλο σε όλη αυτή τη διαδικασία αποτελεί η βούληση της κυβέρνησης να συνεργαστεί, να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας και να βοηθήσει στην ανεύρευση μιας ολιστικής προσέγγισης που να ικανοποιεί τις τοπικές κοινωνίες. Κρίσιμη είναι και η συνεργασία με περιβαλλοντικές οργανώσεις και εργατικά συνδικάτα. Η εξασφάλιση χρηματοδοτικών πόρων είναι επίσης αναγκαία για την επιτυχία της δίκαιης μετάβασης. Στη χώρα μας λειτουργεί ήδη το Εθνικό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης που χρηματοδοτείται από τα δημόσια έσοδα που προκύπτουν από τη δημοπράτηση των δικαιωμάτων εκπομπών που κατανέμονται στη χώρα, ενώ το νεοσυσταθέν Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης αναμένεται ότι θα χρηματοδοτήσει με 17,5 δισ. ευρώ τη δίκαιη μετάβαση στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., αξιοποιώντας πόρους του νέου ευρωπαϊκού προϋπολογισμού της περιόδου 2021-2027 (7,5 δισ. ευρώ) και του πακέτου ανάκαμψης από τον κορωνοϊό (10 δισ. ευρώ). Η κατανομή των πόρων ανάμεσα στα κράτη-μέλη τελεί ακόμη υπό διαπραγμάτευση, η οποία έχει εισέλθει σε ένα κρίσιμο στάδιο. Μέχρι στιγμής το μεγαλύτερο μερίδιο των πόρων προορίζεται για κράτη-μέλη που δεν έχουν αναλάβει φιλόδοξες δεσμεύσεις, όπως η Ελλάδα, πράγμα που οφείλεται στην επιλογή προβληματικών κριτηρίων κατανομής των πόρων του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης τα οποία δεν λαμβάνουν υπόψη ούτε την ταχύτητα με την οποία έχουν δεσμευθεί τα κράτη-μέλη ότι θα αποδεσμευθούν από τον λιγνίτη και τον λιθάνθρακα, ούτε τον βαθμό εξάρτησης των τοπικών οικονομιών από τις δραστηριότητες εξόρυξης και καύσης λιγνίτη και λιθάνθρακα. Εν κατακλείδι, η επιτυχία της δίκαιης μετάβασης προϋποθέτει μια ολιστική προσέγγιση και, κυρίως, συνεργασία και ενεργό συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερομένων και των τοπικών κοινωνιών, οι οποίες θα επηρεαστούν περισσότερο από τις επερχόμενες αλλαγές. Μόνο αν υπάρξει κοινωνική και πολιτική συναίνεση, η δίκαιη μετάβαση θα έχει ελπίδες για μια επιτυχημένη υλοποίηση.
Abstract:A fair transition is essential to the process of de-addiction from restraint, but also a basic condition for the safety of its use. Of course, each country has its own particularities and development priorities, which is why there is no single and unique model that could be applied to all areas where mining activity is ending. The effectiveness of the transition process depends on the conditions prevailing in each region, the initial degree of dependence of the local economy on the acquisition and burning of lignite and hard coal, the adaptability of the special products, the labor force and the local society, the quality and result of social dialogue. Each case should be addressed separately through a transition plan that takes into account the specific characteristics and conditions of each region. Nevertheless, the experience of other countries gives us some useful information. The transition is a long-term process, which first of all requires strategic planning and a policy framework with clear objectives and implementation timetables. The transition strategy will have a greater chance of being implemented if it has the support of the directly interested parties, who should be involved from the first stages of planning through a meaningful social dialogue. Social dialogue is not limited to the statutory consultation process during the preparation of bills, i.e. the final stage of a regulatory initiative, but is a wider process that requires time and a meaningful exchange of views with all stakeholders at local and national level. Central to this whole process is the government's willingness to cooperate, open channels of communication and help find a holistic approach that satisfies local communities. Collaboration with environmental organizations and labor unions is also critical. Securing financial resources is also necessary for the success of the just transition. In our country, the National Just Transition Fund is already operating, financed by the public revenues resulting from the auction of emissions rights distributed in the country, while the newly established European Just Transition Fund is expected to finance the just transition with 17.5 billion euros in the EU member states, using resources from the new European budget for the period 2021-2027 (7.5 billion euros) and the recovery package from the coronavirus (10 billion euros). The allocation of resources between the member states is still under negotiation, which has entered a critical stage. So far the largest share of resources is intended for member states that have not made ambitious commitments, such as Greece, which is due to the choice of problematic criteria for the allocation of Just Transition Fund resources that do not even take into account the speed with which they have committed the member states that they will disengage from lignite and hard coal, nor the degree of dependence of local economies on lignite and hard coal mining and burning activities. In conclusion, the success of the just transition requires a holistic approach and, above all, the cooperation and active participation of the stakeholders and local communities, who will be most affected by the upcoming changes. Only if there is social and political consensus will the just transition have any hope of a successful implementation.
Περιγραφή:Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, 2024
Περιγραφή:Βιβλιογραφία: σ. 76-79
 
 
Archives to this Item
Archive Type
8PMS_FatourouTh_0820M026.pdf application/pdf
 
FedoraCommons OAI Library - Information Services, Panteion University