Προκαταρκτικά στοιχεία για μια σύγχρονη θεώρηση του εμφυλίου πολέμου
Τίτλος:
Preliminary elements for a contemporary theory of civil war
Κύρια Υπευθυνότητα:
Χαραλαμπόπουλος, Νικόλαος Π.
Επιβλέπων:
Φουρτούνης, Γιώργος
Θέματα:
Keywords:
Bιοπολιτική, σχιζοανάλυση, νομαδική πολεμική μηχανή, κατάσταση εξαίρεσης, εκστροφή Biopolitics, schizoanalysis, nomadic war machine, state of exception, implosion
Ημερομηνία Έκδοσης:
2019
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στόχος της παρούσας εργασίας είναι μια διαφορετική προσέγγιση της σύγχρονης θεωρίας του πολέμου. Κρίσιμη έννοια, εδώ, αναδεικνύεται αυτή του εμφυλίου πολέμου, ο οποίος εξοβελίστηκε στο περιθώριο της πολιτικής ερμηνείας του πολέμου εν γένει, καθ’ όλη τη νεωτερικότητα. Μπορούμε να πούμε ότι κάτι τέτοιο κατέστη δυνατό μέσω μιας τριπλής εντυπωσιακής επιχείρησης αναπαραστάσεων: (1) στο θεολογικο-πολιτικό πεδίο, από τον Hobbes ως το φάντασμα της επιστροφής στη βαρβαρότητα της φυσικής κατάστασης· (2) στο τεχνο-πολιτικό, από τον Clausewitz σαν συμπληρωματικό ή/και εξαιρετικό επιχειρησιακό σκέλος της επίσημης σχέσης πολεμικών επιχειρήσεων-πολιτικής διαμεσολάβησης· (3) και τέλος στο δικαιϊκο-πολιτικό, από τον Schmitt σαν παρεμβολή του πολιτικού. Δεν θα μπορούσαμε να επιχειρήσουμε εδώ μια πλήρη και συνολική αντιστροφή αυτής της κραταιάς μεθόδου, που έλκει την μεθοδολογική καταγωγή της από τη διαλεκτική του Hegel. Ένα σύνολο τέτοιων αντιστροφών χρειάζεται να κάνει χρήση του τρόπου με τον οποίο ο Marx πέτυχε την αναστροφή της εγελειανής διαλεκτικής· όχι όμως «με τα πόδια πάνω και το κεφάλι κάτω», ούτε τόσο με τη μετακίνηση «από το θεμέλιο της Ιδέας στην υλική αντιστροφή του», όπως έχει επικρατήσει, αλλά με την ανάδειξη του κοινωνικού πολέμου σαν αποτέλεσμα της αδυνατότητας του συμπεριληπτικού αποκλεισμού του «όχλου» (το υπόλειμμα της διαλεκτικής συγκρότησης οικογένειας-κοινωνίας πολιτών-κράτους) στην κοινωνική συνθήκη. Έτσι, επιχειρούμε επιμέρους σημειωτικές μεθοδολογικές αντιστροφές: (1) από τη θεολογικο-πολιτική κυριαρχία στην βιοπολιτική αδυνατότητα του κράτους (Foucault)· (2) από την τεχνο-πολιτική επέλαση της στρατιωτικής μηχανής στην διάσπαση των νομαδικών ροών της αντάρτικής μηχανής (Deleuze-Guattari)· (3) από τον δικαιϊκο-πολιτικό ορίζοντα της κρατικής κυριαρχίας σε μια νέα υποκειμενική λογική «ηθικής στον εμφύλιο πόλεμο» (Agamben). \r\nΕπιχειρώντας να αποφύγουμε (ή να ξεπεράσουμε) το βραχυκύκλωμα του θεωρητικού στοχασμού πάνω στην σχέση εξαίρεσης-ομαλότητας, η οποία κατέληξε να εγκλωβίζει με τη σειρά της τη σχέση επανάστασης-εμφυλίου πολέμου στον κρατικό ορίζοντα, θα μεταθέσουμε το βλέμμα μας από την κυρίαρχη θεώρηση στο σώμα των ρευμάτων υποκειμενοποίησης, δηλαδή της «επιθυμητικής κοινωνικής παραγωγής», που καθιστούν δυνατή μια διαφορετική οπτική του εμφυλίου πολέμου.
Abstract:
The aim of the present paper is a different approach to a contemporary theory of war. A pivotal concept emerges here; that of civil war, which has been banished to the margins of the political interpretation of war in general throughout modernity. It can be argued that such a thing was made possible through a threefold striking operation of representations: (1) in the theological-political realm, civil war was presented by Hobbes as the spectre of a return to the barbarism of the state of nature; (2) in the techno-political, it was presented by Clausewitz as the complementary and/or exceptional operational arm of the formal warfare-political mediation relationship; and finally (3) in the juridical-political, it was presented by Schmitt as the interpolation of the political. We could not attempt here a complete and total reversal of such a solid method, which derives its methodological origin from Hegel's dialectic. A set of such reversals needs to use the way in which Marx achieved the reversal of the Hegelian dialectic; but not 'foot up and head down', neither so much by moving 'from the foundation of the Idea to its material reversal', as has prevailed, but with the emergence of social war as a result of the impossibility of the inclusive exclusion of the "mob" (the residue of the dialectic of family-society-citizen-state formation) in the social condition. Thus, we attempt partial semiotic methodological reversals: (1) a shift from the theological-political sovereignty to the biopolitical impossibility of the state (Foucault); (2) a shift from the techno-political onslaught of the military machine to the disruption of the nomadic flows of the guerrilla machine (Deleuze-Guattari); (3) a shift from the juridical-political horizon of state sovereignty to a new subjective logic of "ethical stand in civil war" (Agamben).Attempting to avoid (or overcome) the short-circuiting of theoretical reflection on the exception-normality relation, which in turn ended up immuring the revolution-civil war relation in the state horizon, we will turn our attention from the dominant view to the corpus of currents of subjectification, i.e. the “desiring-social-production”, that makes possible a different perspective on the civil war.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτική Επιστήμη, 2019
