Από τα "Ψηλά βουνά" στα σχολεία του βουνού: ιδεολογικές οσμώσεις στα αναγνωστικά της Ελεύθερης Ελλάδας
Τίτλος:
From "Hight mountains" book to the mountain schools: ideological osmoses in the readers of Free Greece
Κύρια Υπευθυνότητα:
Κουτσώνης, Βύρων Σ.
Επιβλέπων:
Κοταρίδης, Νίκος Γ., 1957-
Θέματα:
Keywords:
Ελεύθερη Ελλάδα, Τα Αετόπουλα, Παπαμαύρος Μ., Ιμβριώτη Ρ., Γληνός Δ. Eleftheri Ellada, Ta Aetopoula, Papamavros M., Imvrioti R, Glinos D.
Ημερομηνία Έκδοσης:
2017
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παιδαγωγική σκέψη, τα παιδαγωγικά κινήματα και οι εκπαιδευτικές πολιτικές δεν είναι ανεξάρτητες από το κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο γεννιούνται. Η άνοδος των σοσιαλιστικών ιδεών και του εργατικού κινήματος στις αρχές του 20ου αιώνα είχε σαν άμεσο πρόσταγμα τη δημοκρατική παιδεία. Αυτό οδήγησε στην υιοθέτηση του Σχολείου Εργασίας, που βασίστηκε στις αρχές του κινήματος της Νέας Αγωγής, και το ζήτημα της παιδείας έγινε πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα σε σοσιαλιστικές και αστικές δυνάμεις. Στην Ελλάδα, προοδευτικοί παιδαγωγοί που είναι επηρεασμένοι από τις αρχές του Σχολείου Εργασίας, το ανερχόμενο κομμουνιστικό κίνημα καθώς και από το κίνημα του εκπαιδευτικού δημοτικισμού έρχονται σε σύγκρουση με το κατεστημένο της εποχής. Σκοπός της εργασίας είναι η μελέτη της παιδαγωγικής, εκπαιδευτικής και πολιτικής δράσης των πρωτοπόρων Ελλήνων παιδαγωγών Δημήτρη Γληνού, Μιχάλη Παπαμαύρου και Ρόζας Ιμβριώτη από τις αρχές του 20ου αιώνα έως το 1944. Το 1944 είναι η χρονιά που ο Παπαμαύρος και η Ιμβριώτη συγγράφουν με εντολή της Πανελλήνιας Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) δύο Αναγνωστικά για τις ανάγκες της εκπαίδευσης των παιδιών της Ελεύθερης Ελλάδας: Τα Αετόπουλα και την Ελεύθερη Ελλάδα. Το πρώτο μέρος της εργασίας είναι αφιερωμένο στο πολιτικό και εκπαιδευτικό πλαίσιο, από τις αρχές του 20ου αιώνα έως το 1944 που γράφονται τα Αναγνωστικά του Βουνού, όπως είναι γνωστά τα δυο αναγνωστικά. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η θεματική ανάλυση των δυο αναγνωστικών, που έχει σαν στόχο να δείξει σε ποιο βαθμό αυτά είναι επηρεασμένα από το Σχολείο Εργασίας και τις αρχές της Νέας Αγωγής, αλλά και από την ιδεολογία της ΠΕΕΑ και τις δύσκολες καταστάσεις και τα βιώματα των παιδιών της συγκεκριμένης εποχής στην Ελλάδα. Τα αναγνωστικά Ελεύθερη Ελλάδα και Τα Αετόπουλα είναι γραμμένα στην δημοτική γλώσσα και αντικατοπτρίζουν την πολύ δύσκολη καθημερινή ζωή των παιδιών της κατοχής καθώς και την αντίσταση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ ενάντια στους κατακτητές. Οι συγγραφείς των αναγνωστικών είναι επηρεασμένοι από το Σχολείο Εργασίας που τόσο πιστά είχαν ακολουθήσει στη διάρκεια του μεσοπολέμου όσο και από την προσωπικότητα και τις ιδεολογικές και εκπαιδευτικές θέσεις του Δημήτρη Γληνού. Τα αναγνωστικά αποτελούν μια ιδιαίτερη περίπτωση εγχειριδίων που γράφτηκαν κάτω από δύσκολες συνθήκες και είναι βγαλμένα μέσα από τον αγώνα, τον πόθο και τα όνειρα του ελληνικού λαού για μια Ελλάδα ελεύθερη, δημοκρατική, με σοσιαλιστική προοπτική.
Abstract:
The pedagogical thinking, pedagogical movements and educational policies are not independent of the socio-economic and political context in which they are born. The rise of socialist ideas and the labor movement in the early 20th century led to the demand for a democratic education. This led to the adoption of the Work School (Arbeitsschule), which was based on the principles of New Education Movement, and education became arena of confrontation between socialist and conservative political forces. In Greece, progressive educators who were influenced by the principles of the Work School, the rise of communist movement and by the demotic movement, come in conflict with the conservatives of the time. The aim of this master thesis is to study the pedagogical, educational and political activity of the pioneer Greek educators Dimitris Glinos, Michalis Papamavrou and Rosa Imvrioti from the early 20th century until 1944. In 1944, the Political Committee of National Liberation (PEEA) commissioned Papamavros and Imvrioti to wrote two readers for the schools in free Greece, entitled Eleftheri Ellada (Free Greece) and Ta Aetopoula (Little Eagles). The first part of the thesis is devoted to the political and educational context, from the early 20th century until 1944, when the Mountain Readers, as they are known together, were written. The second part presents the thematic analysis of two readers, which aims to reveal to what extent they were influenced by the Work School and the principles of the New Education Movement, but also the ideology of PCNL and the difficult circumstances of schoolchildren in that particular era in Greece. Both readers are written in demotic language and reflect the very difficult everyday life of schoolchildren as well as the resistance of National Liberation Front (EAM), and its military wing, the Greek People's Liberation Army (ELAS) against the occupation of Greece by the Axis Powers. The two authors of the readers were influenced by the Work School, which so consistently had followed during the interwar period, as well as by the personality and the ideological and educational stances of Dimitris Glinos. These readers constitute a unique case of textbooks written under extremely difficult conditions and they reflect the struggle, desires and dreams of the Greek people for a country that is free, democratic and with a socialist perspective.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, 2017
