Η σύγκρουση ΕΛΑΣ-ΕΑΟ στην ανατολική Μακεδονία και Θράκη την περίοδο της απελευθέρωσης (1944): η Λαϊκή Αυτοδιοίκηση του ΕΑΜ στην Καβάλα (Σεπτέμβριος 1944-Μάρτιος 1945)
Τίτλος:
The ELAS-EAO confict in eastern Macedonia and Thrace during the liberation period (1944): the people's self-government of EAM in Kavala (September 1944-March 1945)
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία επιχειρεί να εξετάσει τις συνθήκες υπό τις οποίες αλληλοεπίδρασαν οι δύο αντιστασιακές οργανώσεις (ΕΛΑΣ και Εθνικές Ανταρτικές Ομάδες), που πρωταγωνίστησαν την περίοδο της Κατοχής στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και το πως τελικά έφτασαν στη σύγκρουση μεταξύ τους. Αναλύονται διεξοδικά τα συστατικά στοιχεία συγκρότησης τους, οι γεωγραφικές περιοχές δράσης τους, η προσπάθεια προσεταιρισμού των ανεξάρτητων αντιστασιακών ομάδων της περιοχής από τον ΕΛΑΣ και τέλος τα γεγονότα που οδήγησαν στις αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ τους, οι οποίες έβλαψαν τον κοινό τους στόχο, της αντίστασης κατά του Βούλγαρου κατακτητή. Παρακολουθούμε τις προσπάθειες και των δύο πλευρών, να προσεγγίσουν τη βουλγαρική αντίσταση και να δημιουργήσουν καλές σχέσεις μαζί της, οι οποίες επιδιώκεται να διατηρηθούν και στη μεταπολεμική εποχή. Στη συνέχεια εξετάζεται ο τρόπος ενίσχυσης των δύο αντιστασιακών οργανώσεων με δικές τους πρωτοβουλίες, αλλά και με μέριμνα των συμμάχων τους. Η μέριμνα αυτή είναι αποτέλεσμα αιτημάτων των ίδιων των αντιστασιακών οργανώσεων, αλλά και ενέργειες που αποφασίζεται η εκτέλεση τους, γιατί εξυπηρετούν τα συμφέροντα των συμμάχων τους. Ακολουθεί η περιγραφή των δύο φάσεων εμπόλεμης διαμάχης των δύο αντιστασιακών ομάδων στη μεταπολεμική πραγματικότητα, τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο του 1944 και τον Δεκέμβριο του 1944, με έπαθλο την εξασφάλιση της τοπικής πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας. Έπειτα αναλύουμε τη στάση της Αγγλίας, Βουλγαρίας, Η.Π.Α, Σοβιετικής Ένωσης και Ελλάδας, στο κρίσιμο ζήτημα της αποχώρησης των βουλγαρικών στρατευμάτων από το ελληνικό έδαφος. Τέλος, εξετάζουμε διεξοδικά τον σύντομο βίο της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης Καβάλας του ΕΑΜ από τον Σεπτέμβριο του 1944 μέχρι τον Μάρτιο του 1945. Πέρα από τα στοιχεία που αφορούν τις Λαϊκές Αυτοδιοικήσεις των γειτονικών πόλεων, η έρευνα αναδεικνύει τις πολυδιάστατες πτυχές της Αυτοδιοίκησης Καβάλας. Επικεντρώνεται στις φιλότιμες προσπάθειες της να λύσει μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες, τα προβλήματα που ταλανίζουν τον τοπικό πληθυσμό και τις καινοτόμες εισηγήσεις και μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζει, αφήνοντας έντονο το στίγμα της δράσης της, παρά τη βραχυβιότητα της ύπαρξης της. Όλα αυτά αναλύονται με τη βοήθεια της βιβλιογραφίας, αρχείων προερχόμενων από τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους- Νομού Καβάλας, εφημερίδες και περιοδικά από το επιμορφωτικό κέντρο «Χαρίλαος Φλωράκης» και το ψηφιακό αποθετήριο των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας.
Abstract:
This paper attempts to examine the conditions under which the two resistance organizations (ELAS and National Resistance Groups), which played a leading role during the Occupation period in Eastern Macedonia and Thrace, interacted with each other and how they eventually came into conflict. Their constituent elements, their geographic areas of operation, the attempt to unite the independent resistance groups of the region by ELAS, and finally the events that led to the bloody clashes between them, which harmed their common goal of resistance against the Bulgarian conqueror, are thoroughly analyzed. We have monitored the efforts of both sides approach to the Bulgarian resistance and the creation of good relations with it, which they sought to maintain in the post-war period. Then we examined the ways in which these two resistance organizations gained strength through their own initiatives, and also through the support of their allies. This support is the result of requests from the resistance organizations themselves, however, there were actions that were decided upon and implemented because they also served the interests of their allies. This paper also contains a description of the two phases of the armed conflict between the two resistance groups in the post-war period, from September to October 1944 and in December 1944, with the prize of this conflict being the securing of local political and military power. Later in the paper we analyze the positions of England, Bulgaria, the USA, the Soviet Union, and Greece on the critical issue of the withdrawal of Bulgarian troops from Greek soil. Then we thoroughly examine the brief life of the People’s Self-Government of Kavala under the EAM from September 1944 to March 1945. Beyond the data concerning the Self-Governments of neighboring cities, research highlights the multifaceted aspects of the Self-Government of Kavala. We also focus on its ambitious efforts to solve, under very difficult conditions, the problems that afflicted the local population, as well as the innovative proposals and reforms that were implemented, leaving a strong impact from the Self-Government of Kavala’s actions, despite the brevity of its existence. All of this is analyzed with the help of source material, as stated in the bibliography, archives from the Archives of Contemporary Social History, the General Archives of the State-Prefecture of Kavala, newspapers and magazines from the educational center "Charilaos Florakis" and the digital repository of the Archives of Contemporary Social History.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, 2023
