Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Το παρόν κείμενο αφορά την έννοια του συν-αισθήματος, όπως αυτή αντλείται από το τρίτο βιβλίο της Ηθικής (Σπινόζα), το οποίο φέρει τον τίτλο, “Περί των Συναισθηματικών Επηρειών”. Επιχειρώ να αναγνώσω το εν λόγω μέρος της Ηθικής στη θεωρητική βάση που θέτει η μελέτη των δύο πιο σημαντικών σχολιαστών του Σπινόζα, του Π. Μασερέ και του Ζ. Ντελέζ. Συγκεκριμένα, παρουσιάζω το συν-αίσθημα στο παρόν σπινοζικό έργο με τους όρους μιας ιδιότυπης γεωμετρίας και επιχειρώ να αναδείξω τον δομικό καθορισμό της φαντασίας σε αυτό, καθώς και τη πολωμένη έκφανση του, ανάμεσα στη χαρά και τη λύπη, που αυτή συνεπάγεται. Επιχειρώ να δείξω πως το συν-αίσθημα του τρίτου βιβλίου της Ηθικής δε μπορεί παρά να λέγεται στη γλώσσα της φαντασίας, δηλαδή, της ‘κανονικής’ αισθητηριακής αντίληψης, της παραγνώρισης των ιδεών ως παρουσίας των πραγμάτων. Το παρόν κείμενο δεν επιχειρεί να οδηγηθεί σε συμπεράσματα αλλά να θέσει ερωτήματα σχετικά με την έννοια του συναισθήματος στη σύγχρονη θεωρία. Το συν-αίσθημα αποτελεί ένα προνόμιο του ανθρώπου; Είναι το συν-αίσθημα η ουσία του; ή καλύτερα αρκεί να πούμε ότι το συν-αίσθημα είναι η ουσία του ανθρώπου για μιλήσουμε για αυτό; Ποιες αναπόδραστες παραγνωρίσεις, ποιες μιμήσεις το κάνουν να εκφέρεται σε ένα πολωμένο σχήμα ανάμεσα σε χαρά και λύπη; Στη περίπτωση των ανθρώπων μπορούμε να σκεφτούμε το συν-αίσθημα πέρα, εκτός από την εξουσία; μπορούμε να το αρθρώσουμε σε κάποια άλλη γλώσσα από αυτή της εξουσίας;
Abstract:
This dissertation examines the concept of affect, as thematized in the third book of Ethics (Spinoza), which is entitled, "Of the Nature and Origin of Affects". I attempt to read this part of Ethics on the theoretical basis set by the studies of Spinoza's two most important commentators, P. Macherey and G. Deleuze. Specifically, I present affect in geometrical terms and attempt to highlight the structural determination of the imagination in it, as well as its polarized expression, between joy and sorrow, that it entails. I aspire to show that the affect evoked in the third book of Ethics can only be articulated in the language of imagination, of ‘norma’ sensory perception. And this is where we can locate a trace of the metaphysics of presence critique (Derrida) in Ethics. The present text does not attempt to draw conclusions but rather raise questions about the notion of affect in contemporary theory. Can we think of affect, not as a human privilege? Is affect the essence of beings? Is it sufficient to describe it as the essence of human being? Inescapable misrecognitions and imitations play a central role in the polarized way we are emotionally affected. Can we think of affect beyond and apart from power? Can we articulate it in any language other than the one of power?
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτική Επιστήμη, 2022
