Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Σε αυτήν την εργασία, εξετάζεται η σχέση της κοινωνίας των πολιτών με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Το βασικό ερευνητικό ερώτημα εδράζεται πάνω στη θεματική της εκπροσώπησης των συμφερόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πιο αναλυτικά προσπαθούμε να διευκρινίσουμε αν κάποιο από τα συστήματα εκπροσώπησης ξεχωρίζει. Στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται μια θεωρητική επεξεργασία της έννοιας της κοινωνίας των πολιτών, και αυτή εξετάζεται με βάση τις προσεγγίσεις του πλουραλισμού και του νεοπλουραλισμού. Καθώς η κύρια προβληματική της εργασίας αφορά την εξέταση της κοινωνίας των πολιτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνθήκες πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, στην συνέχεια η ανάλυση αφορά το πέρασμα από την υποεθνική στην υπερεθνική μορφή της και έχει ως στόχο την ανάδειξη της ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών η οποία έχει σημαντικό ρόλο στην διακυβέρνηση της Ένωσης και ακολουθεί τους ρυθμούς της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Εξετάζουμε τις σημαντικότερες ομάδες που την αποτελούν (ΜΚΟ και ομάδες συμφερόντων) με την ανάλυση να εστιάζεται στον ρόλο των οργανωμένων ομάδων συμφερόντων στην διακυβέρνηση της Ε.Ε. προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα για το ποιο σύστημα εκπροσώπησης ξεχωρίζει. Εξετάζονται 2 συστήματα: Ο πρωτόγονος πλουραλισμός και ο chameleon pluralism: Το συμπέρασμα που προκύπτει από την έρευνα είναι πως ομάδες με μεγάλη ισχύ και πολλούς πόρους έχουν σημαντική επίδραση στην διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς. Παρόλα αυτά, το σύστημα εκπροσώπησης είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο, καθώς παρατηρείται επίσης τo φαινόμενο ομάδες με ιδιαίτερο εύρος εκπροσώπησης και πολλούς πόρους να χάνουν σταδιακά την ισχύ τους λόγω διείσδυσης άλλων ομάδων με παρόμοια χαρακτηριστικά στο πολιτικό παιχνίδι. Στην συνέχεια εξετάζουμε την σχέση των συμφερόντων με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, με ιδιαίτερη εστίαση στην Επιτροπή. Παρατηρείται το φαινόμενο της συχνής επικοινωνίας της Επιτροπής με εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων αποδεικνύοντας έτσι το γεγονός πως η Επιτροπή δέχεται και επιδιώκει τον κοινωνικό διάλογο καθώς τον θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικό για την ενίσχυση της νομιμοποίησης της Ένωσης. Πέρα από τα παραπάνω, εξετάζεται η θεσμική υπόσταση της ΕΟΚΕ η οποία αποτελεί και το βασικό όργανο της κοινωνίας των πολιτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ το τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας αφορά την προβληματική του δημοκρατικού ελλείματος το οποίο αποτελεί και το βασικό πρόβλημα νομιμοποίησης της ΕΕ. Αφού στην αρχή αναλύεται η έννοια του ελλείμματος, έπειτα εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο η Ε.Ε. επιχειρεί να μειώσει το έλλειμμα μέσω των κυριότερων θεσμικών αλλαγών που έφερε η Συνθήκη της Λισαβόνας (ΜΣΛ) με εστίαση στην Λαϊκή Νομοθετική Πρωτοβουλία. Επίσης, αναλύουμε το δημοκρατικό έλλειμμα υπό το πρίσμα της ισχύος των ομάδων συμφερόντων προκειμένου να εξεταστεί αν η συμμετοχή σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μπορεί να συντελέσει στον εκδημοκρατισμό της Ε.Ε. Τέλος, επιχειρούμε μια εκτίμηση των αλλαγών που επέφερε η ΜΣΛ και εξετάζονται συνοπτικά οι μελλοντικές προκλήσεις και προοπτικές της Ε.Ε., σε συνάρτηση με την ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών.
Abstract:
In this dissertation we will examine the connection between civil society and European institutions. The main purpose of this research paper is to explore the representation of interests in the European Union and to distinguish any particular systems of interests amongst them. In the first chapter we attempt to do a theoretical processing of the term «civil society», which is examined based on the approach of pluralism and neopluralism. While the main subject area is regarding the approach of civil society in European Union in terms of multilevel governance, afterwards the analysis concerns the passage from the subnational to a supranational form, and our goal is the designation of European civil society which has an important role in EU governance and follows the rhythms of European integration. We examine the most important groups of civil society (NGO, Interests Groups) while the analysis is focused on the role of organized interests groups in EE governance. Two systems of interests are examined: Chameleon pluralism and primitive pluralism. The conclusion which emerges from the research, is that organizations with great power and many resources have a considerable effect at the negotiations with European Institutions. However, the system of interest representation is highly complicated because it is observed that groups with significant range of representation and many resources, might lose gradually their power as a result of the infiltration of other groups which similar features in the political process. In addition, we examine the connection between interests groups and EU institutions with a special focus on the role of European Commission. It is observed that many representatives of interest groups are often in communication with European Commission which points to the fact that Commission accepts and seeks the social dialogue who is extremely important for the strengthening of EU legitimization. Also, we analyze the institutional status of European Economic and Social Committee, the main advisory institution of civil society. The last chapter of this dissertation concerns the democratic deficit. Firstly, we analyze the term and then we examine how the EU attempts to decrease it through the main institutional changes of the Lisbon Treaty with special focusing on the European Citizens Initiative. In addition, we study democratic deficit from the point of view of interest groups in order to determine if the participations in civil society organizations, contributes to the democratization of EU. Considering all the above, we attempt an evaluation of the institutional changes of the Lisbon Treaty, and we examine briefly the future challenges and prospects of EU in relation to European civil society.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτική Επιστήμη, 2018
