Οι έννοιες του πολιτικού και του κράτους στη σκέψη των Carl Schmitt και V.I. Lenin: αντιφάσεις και εσωτερικά όρια
Τίτλος:
The concepts of the political and of the state in the thought of Carl Schmitt and V.I. Lenin: contradictions and internal limits
Κύρια Υπευθυνότητα:
Νικολακόπουλος, Νικόλαος Π.
Επιβλέπων:
Ανανιάδης, Γρηγόρης
Θέματα:
Keywords:
πολιτικό, κράτος, κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, δικτατορία του προλεταριάτου, Σμιτ, Λένιν political, state, state of emergency, dictatorship of the proletariat, Schmitt, Lenin
Ημερομηνία Έκδοσης:
2023
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να εντοπίσει και να επεξεργαστεί τον τρόπο που η έννοια του πολιτικού συνυφαίνεται με την έννοια και την ιστορική μορφή του νεωτερικού κράτους, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο η πρώτη τίθεται ως όρος για τη θεωρητική και εννοιολογική υπέρβαση της δεύτερης, εντός του θεωρητικού οικοδομήματος του Carl Schmitt της περιόδου της Βαϊμάρης (1918-1933) και του V.I. Lenin. Στο πρώτο μέρος της εργασίας, μέσω μιας απόπειρας ανασυγκρότησης των βασικών αρμών της σκέψης του Schmitt, όπως αυτή αποτυπώνεται στα μείζονα γραπτά του της περιόδου του μεσοπολέμου, θα επιχειρήσω να αναδείξω την εσωτερική ένταση που θεωρώ πως ενυπάρχει στη μορφή του εσωτερικού εχθρού, ως το στοιχείο εκείνο που προσδιορίζει την ιδιαίτερη επαφή ανάμεσα στους δύο στοχαστές και μας επιτρέπει να την αντιληφθούμε καθαρά ως μια ιδιότυπη σχέση εχθρότητας. Εν συνεχεία, θα επιχειρήσω να οριοθετήσω τον τρόπο που η σκέψη των Schmitt και Lenin αποκτά ένα ουσιαστικό σημείο θεωρητικής επαφής στην έννοια του πολιτικού, με τα θεωρητικά χαρακτηριστικά που αυτή συγκεντρώνει μέσω της σμιτιανής εννοιολόγησης. Το δεύτερο μέρος της εργασίας επικεντρώνεται στον τρόπο που οι δύο στοχαστές πραγματεύονται και αντιμετωπίζουν το ζήτημα του κράτους, όπου θα επιχειρήσω να εντοπίσω και να αναδείξω τις θεωρητικές αντιφάσεις, στις οποίες κρίνω ότι προσκρούουν. Η κοινή πρόσληψη και εννοιολόγηση του πολιτικού στοιχείου στη σκέψη των Schmitt και Lenin αποτελεί το νοηματικό κέντρο της παρούσας εργασίας, καθώς είναι υπό το πρίσμα της έννοιας του πολιτικού που οι θεωρητικές ασυνέχειες εντός της συνάφειας του ζητήματος του κράτους δύνανται να προσδιοριστούν ως τέτοιες. Τελικά, η παρούσα εργασία επιχειρεί να προτείνει ότι η έννοια του πολιτικού, ως όρος δυνατότητας και ταυτόχρονα α-δυνατότητας του κράτους, καταδεικνύει τα εσωτερικά όρια των διανοητικών προταγμάτων των Schmitt και Lenin και διαγράφει το θεωρητικό περίγραμμα εντός του οποίου οφείλει να τίθεται το ερώτημα: μπορούμε να σκεφτούμε πολιτικά πέρα από την κατηγορία του κράτους;
Abstract:
This master thesis aims to identify and analyze how the concept of the political is intertwined with the concept and the historical form of the modern state, examining how the former is posed as a term for the theoretical and conceptual overcoming of the latter within the theoretical framework of Carl Schmitt during the Weimar period (1918-1933) and V.I. Lenin. In the first part of the essay, I will attempt to reconstruct the basic elements of Schmitt's thought, as reflected in his most significant writings of the interwar period. Further, I will highlight the internal tension that is inherent in the form of the internal enemy, as I argue, and I will trace this tension as the element that defines the particular connection between the two thinkers and that allows its clear perception as a peculiar relationship of hostility. Next, I will attempt to delineate how Schmitt's and Lenin's thought acquire an essential point of theoretical contact with the concept of the political, through the theoretical features that the latter accumulates within the Schmittian conceptualization. The second part of the essay focuses on the way the two thinkers address and deal with the question of the state, and I will therefore attempt to identify and highlight the theoretical contradictions that, as I argue, they encounter. Their common perception and conceptualization of the political element constitute the conceptual center of this paper, as it is through the theoretical lens of the concept of the political that the conceptual inconsistencies within the relevance of the question of the state can be identified as such. Ultimately, this essay attempts to suggest that the concept of the political, as a condition of the possibility and at the same time the impossibility of the state, demonstrates the internal limits of the intellectual propositions of Schmitt and Lenin and outlines the theoretical framework within which the question ought to be posed: can we think politically beyond the category of the state?
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτική Επιστήμη, 2023
