Τυφλοί -- Ελλάδα Blinds -- Greece Κέντρο Εκπαιδεύσεως και Αποκαταστάσεως Τυφλών
Keywords:
τυφλοί, φιλανθρωπία, ευεργετισμός, κοινωνικά κινήματα, κρατική πρόνοια blind, charity, benefaction, social movements, state welfare
Ημερομηνία Έκδοσης:
2015
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στην εργασία θα παρουσιαστεί η ιστορία του φιλανθρωπικού ιδρύματος Οίκος τυφλών, που ιδρύθηκε το 1907, από φιλάνθρωπους αστούς και ευεργέτες, με στόχο τη φροντίδα, τη μέριμνα, την εκπαίδευση παιδιών με προβλήματα όρασης. Ο Οίκος τυφλών είναι το πρώτο ίδρυμα που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα για άτομα με αναπηρίες, εντασσόμενο στην έντονη φιλανθρωπική κίνηση των αρχών του 20ου αιώνα, η οποία υποκατέστησε την αδυναμία ή την έλλειψη κρατικής φροντίδας για ορισμένες ομάδες πληθυσμού, ανάμεσα στις οποίες και οι τυφλοί. Όλη αυτή η δραστηριότητα αποτέλεσε μια προσπάθεια προσαρμογής του αντίστοιχου δυτικού φιλανθρωπικού προτύπου στην καθ’ ημάς ελληνική πραγματικότητα. Ωστόσο παρόλο που η δημιουργία του Οίκου τυφλών εναρμονίζεται με τα ιστορικά συμφραζόμενα της εποχής ίδρυσης τους, η ιστορία της λειτουργίας του στη διάρκεια του 20ου αιώνα έχει δύο ιδιομορφίες: αφενός παραμένει ο κύριος προνοιακός φορέας για τυφλούς μέχρι το 1976, ελλείψη οποιασδήποτε κρατικής πρόνοιας, και παρά το γεγονός ότι η έννοια του «κοινωνικού κράτους» έχει ήδη αναδυθεί στην Ευρώπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αφετέρου το τέλος της πορείας του ως φιλανθρωπικό ίδρυμα, το 1976, και η κατοπινή κρατικοποίηση του, συντελέστηκαν μετά από την ανάπτυξη ενός κοινωνικού κινήματος. Στο πλαίσιο των προταγμάτων της Μεταπολίτευσης, οι ίδιοι οι τυφλοί «εξεγέρθηκαν», πραγματοποιώνατς μια πολύμηνη κατάληψη του ιδρύματος, διεκδικώντας «Μόρφωση, Δουλειά και όχι Ζητιανιά», παραφράζοντας το σύνθημα του Πολυτεχνείου «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία». Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει την ιστορία αυτού του ιδρύματος (τρόπος, λειτουργία, διοίκηση, παρεχόμενη εκπαίδευση κ.λπ.) μέχρι και τα συμβάντα της κατάληψής του από τους τυφλούς, που οδήγησαν στην κρατικοποίηση του και την ανάληψη κρατικών πρωτοβουλιών για την απόδοση προνομιακών παροχών στους ανθρώπους με προβλήματα όρασης. Η εργασία αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια: στο πρώτο παρουσιάζεται το φαινόμενο της αστικής φιλανθρωπίας στην Ελλάδα των αρχών του 20ου αιώνα και οι δράσεις που αναλήφθηκαν σχετικά με τα άτομα με αναπηρίες. Στο δεύτερο καταγράφεται η ιστορία της εκπαίδευσης των τυφλών από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα στην Ευρώπη και τον κόσμο, και πως αυτή επηρέασε τις αντιλήψεις για την εκπαίδευση των τυφλών στην Ελλάδα. Οι ιδέες περί ευγονικής, οι αναπαραστάσεις των τυφλών στον Τύπο και οι ελάχιστες κρατικές παροχές σε αυτή την κοινωνική ομάδα, που ακολουθούν, σκιαγραφούν την εικόνα του τυφλού που είχε δομηθεί από τη ελληνική πολιτεία και κοινωνία. Στο τρίτο κεφάλαιο, το ερευνητικό μέρος θα παρουσιαστεί η ιστορία τού Οίκου Τυφλών Ελλάδος (ίδρυση, δομή των οργάνων διοίκησης, προφίλ μελών, λειτουργία) όπως προκύπτει από τις ετήσιες λογοδοσίες (1907-1948), τον Τύπο της εποχής και την περιορισμένη βιβλιογραφία. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η «εξέγερση» των τυφλών το 1976 και η κρατικοποίηση του φιλανθρωπικού ιδρύματος.
Abstract:
This paper presents the history of the charitable organization known as “Home for the Blind”, which was founded in 1907 by bourgeois philanthropists and benefactors, aiming at providing protection, care and education to children with visual impairments. The “Home for the Blind” is the first institution for disabled people that was founded in Greece and it is part of the intense charity movement of the early 20th century, which replaced the weakness or lack of state care for certain population groups, the blind being one of them. All this activity was in fact an effort to adapt the corresponding western philanthropic model to the specific Greek reality. But although the establishment of the Home for the Blind was in harmony with the historical context of its founding era, the history of its operation during the 20th century has two peculiarities: first of all, it constituted the main welfare institution for the blind until 1976, as there wasn’t any kind of public welfare, despite the fact that the concept of "social state" had already emerged in Europe after the Second World War. Secondly, the end of its operation course as a charity organization in 1976 and its subsequent nationalization took place after the development of a social movement. Under the imperatives of the new regime, the blind "revolted", occupying the institution’s facilities, claiming "Education, Work and Not Begging" paraphrasing the slogan of the Polytechnic uprising 'Bread, Education, Freedom ". The objective of this paper is to present the history of this institution (mode, operation, administration, education provided, etc.) up to the events of the occupation by the blinds which eventually led to its nationalization and to certain public initiatives for preferential benefits to people with vision problems. The paper consists of four chapters: the first chapter presents the bourgeois philanthropy phenomenon in Greece of the early 20th century and all actions taken for the benefit of people with disabilities. The second chapter records the history of education of the blind from the 18th to the 20th century in Europe and worldwide, focusing on how this education shaped perceptions of education for the blind people in Greece. The ideas of eugenics, the representations of the blind in the press and the minimum state benefits for this social group outline the image of the blind created by the Greek state and society. In the third chapter, the research part will present the history of the Home for the Blind of Greece (establishment, structure of governing bodies, member profiles, operation) as evidenced by the annual Accountability report(1907-1948), the press of the time and the limited relevant literature. The fourth chapter is dedicated to the blinds’ "revolt" in 1976 and the nationalization of this charitable organization.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, 2015
