Library SitePandemos Repository
Pandemos Record
 

Προβολή στοιχείων εγγραφής

Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας  

Μεταπτυχιακές εργασίες  

 
Τίτλος:Τρώγοντας σε ένα πολωνικό εστιατόριο : φαγητό, μνήμη και κοινοτική ταυτότητα
Τίτλος:Eating in a polish restaurant : food, memory and community identity
Κύρια Υπευθυνότητα:Μπαρτζιώκας, Απόστολος Κ.
Επιβλέπων:Γέρος, Παναγιώτης
Θέματα:Πολωνοί -- Έθνική ταυτότητα
Διατροφικές συνήθειες
Polish -- Ethnic identity
Food habits
Keywords:Φαγητό, μνήμη και κοινοτική ταυτότητα
Food, memory and community identity
Ημερομηνία Έκδοσης:2012
Εκδότης:Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:Το φαγητό συνδέεται με όλες τις όψεις της κοινωνικής ζωής. Αποτελεί τη βάση κάθε οικονομίας και τον κεντρικό μοχλό στις πολιτικές στρατηγικές των κρατών και των νοικοκυριών. Το φαγητό τονίζει τις κοινωνικές διαφορές, τα όρια, τους δεσμούς και τις αντιφάσεις. Η κατανάλωση φαγητού συνιστά μια αέναη θέσπιση του φύλου, της οικογένειας και των σχέσεων στο εσωτερικό των κοινοτήτων. Το φαγητό είναι ζωή και η ζωή μπορεί να μελετηθεί και να κατανοηθεί μέσω του φαγητού (Counihan 1997: 1). Οι άνθρωποι καταναλώνουν την τροφή, εκτός από τα σπίτια τους, και στα εστιατόρια. Τα εστιατόρια αποτελούν χώρους συνεστίασης στους οποίους οι άνθρωποι μπορούν να περάσουν ένα μεγάλο χρονικό διάστημα της ημέρας τους. Είναι ο τόπος στον οποίο απαντώνται όλα τα χαρακτηριστικά της ζωής όπως οι μορφές ανταλλαγών, η παραγωγή και ο συμβολισμός πίσω από την κατανάλωση, οι διατροφικές συνήθειες, η πατρίδα, η οικογένεια, η ταυτότητα, η μνήμη, τα εθνικά πιάτα, η παράδοση, η ιστορία και ο πολιτισμός. Οι David Berris και David Sutton αποκαλούν τα εστιατόρια «ολικά κοινωνικά φαινόμενα» (2007: 1). Αν και στα εστιατόρια οι σχέσεις των ατόμων διέπονται από τους νόμους της αγοράς, ταυτόχρονα τα εστιατόρια αντανακλούν σχέσεις συγγένειας και αποτελούν τοποθεσίες για την άσκηση πρακτικών κοινωνικής διάκρισης. Συμβάλλουν στην επανεπιβεβαίωση του τοπικού και αποτελούν ένα μικρόκοσμο κοινωνικών και συμβολικών διεργασιών που επικεντρώνονται στο σχηματισμό και τη συντήρηση των ταυτοτήτων, μέσα σε ένα πλαίσιο αισθητηριακών περιβαλλόντων (Berris και Sutton 2007: 3). Στα εστιατόρια, η επαναδιαπραγμάτευση των ταυτοτήτων καθώς και η παγίωσή τους, γίνεται μέσω της διαδικασίας της κατανάλωσης της τροφής. Στην εργασία αυτή εξετάζω την τροφή και τους λόγους περί «ανήκειν» των Πολωνών στην Αθήνα. Χρησιμοποιώ την τροφή ως ένα μέσο για να εξερευνήσω τις παρελθοντικές και παροντικές εμπειρίες των Πολωνών, τη σχέση ανάμεσα στην τροφή και την ταυτότητα, καθώς και να μιλήσω για έννοιες όπως η «αυθεντικότητα», η «παράδοση», η «μνήμη» και η «νοσταλγία» σε σχέση με την τροφή. Για τους σκοπούς της εργασίας αυτής, εξετάζω τα παραπάνω ζητήματα μέσα από την επιτόπια έρευνά μου στο εστιατόριο «U Ruzgara». Κάθε κουζίνα/τροφή έχει να μας διηγηθεί και μια ιστορία. Η τροφή των Πολωνών μας λέει την ιστορία ενός λαού σχετικά με τη μετανάστευσή του. Σε αυτό το άρθρο επιχείρησα να παρουσιάσω, θεωρητικά και εθνογραφικά, κάποιους από τους τρόπους με τους οποίους οι Πολωνοί της Αθήνας επανακατασκευάζουν το συναίσθημα του «ανήκειν» σε μια κοινότητα και προβάλλουν τη διαφορετικότητά τους από τον κυρίαρχο και γηγενή πολιτισμό και πληθυσμό. Υποστήριξα ότι η τροφή και διάφορες κοινωνικές πρακτικές που περιστρέφονται γύρω από αυτήν, όπως η ετοιμασία, το σερβίρισμα, η κοινωνικότητα που αναπτύσσεται γύρω από το φαγητό, αποτελούν οχήματα και μέσα για την ανάδειξη της μνήμης και της ταυτότητας της πολωνικής κοινότητας στην Αθήνα. Μια κεντρική ιδέα εδώ αποτελεί το γεγονός ότι μέσω της τροφής οι Πολωνοί της Αθήνας αναδεικνύουν τις ιδέες της διαφοράς και της ομοιότητας σε σχέση με την τροφή και τις μαγειρικές πρακτικές. Δείχνω το πώς οι Πολωνοί της Αθήνας δομούν, μέσω της τροφής, το συναίσθημα του «ανήκειν», ενώ ταυτόχρονα κατασκευάζουν το χρόνο, τον τόπο και τη μνήμη της κοινότητάς τους. Σημαντικό είναι εδώ το ερώτημα γιατί το φαγητό και η τροφή παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην κατασκευή της ταυτότητας. Το ερώτημα αυτό στάθηκε η αφορμή για να μιλήσω σχετικά με το συναίσθημα του «ανήκειν» και την ταυτότητα διαμέσου της τροφής και των κοινωνικών γεγονότων που συνοδεύουν την κατανάλωση της τροφής. Μέρος του θεωρητικού και εθνογραφικού υλικού μάς δείχνει ότι η προετοιμασία της τροφής, η κατανάλωσή και η ανταλλαγή της αποτελούν καθημερινές πρακτικές μέσω των οποίων τα άτομα δηλώνουν το πού ανήκουν. Όλα αυτά μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η τροφή και οι διατροφικές πρακτικές έχουν κυρίαρχο ρόλο στη δημιουργία των ταυτοτήτων. Η τροφή αντιστέκεται και δημιουργεί συνέχειες και συνδέσεις με το κοντινό και μακρινό παρελθόν. Οι Πολωνοί της Αθήνας υποστηρίζουν την «πολωνικότητά» τους μέσω της κατανάλωσης εθνικών παραδοσιακών φαγητών. Στην περίπτωση αυτή, ολόκληρη η διαδικασία που περιστρέφεται γύρω από την τροφή λειτουργεί ως μια γέφυρα για να συνδέσουν το παρελθόν με το παρόν τους. Οι Πολωνοί της Αθήνας, οι οποίοι αποτελούν μια μειονότητα στη διασπορά, επιλέγουν να θυμούνται την παράδοσή τους και να ανακατασκευάζουν την πολιτισμική τους διακριτότητα διαμέσου της κατανάλωσης πολωνικού φαγητού. Για αυτούς, η τροφή αποτελεί μια καθημερινή «πολιτισμική αντίσταση». Τρώνε διαφορετικό φαγητό διότι αισθάνονται διαφορετικοί από τους άλλους. Η τροφή χρησιμοποιείται ως μια στρατηγική για να κρατήσουν οι μετανάστες Πολωνοί ζωντανή τη διακριτότητά τους και να ανασυγκροτήσουν την ταυτότητά τους. Για τους Πολωνούς της Αθήνας, η τροφή και η μαγειρική αποτελούν, επίσης, καθημερινά οχήματα για να θυμηθούν το παρελθόν τους και να το συνδέσουν με το παρόν που ζουν μέσα σε ένα, σχετικά, μη οικείο περιβάλλον. Η τροφή χρησιμεύει εδώ ως ένας κώδικας για την κατανόηση των συνθηκών των Πολωνών, τόσο στο παρόν όσο και στο παρελθόν. Οι Πολωνοί της Αθήνας θέλουν να αναγνωρίζονται ως τέτοιοι, θέλουν να διατηρήσουν «το παρελθόν τους» όπως και την «παράδοσή τους». Στη διαδικασία αυτή, το να τρως μαζί με άλλους ομοεθνείς στο εστιατόριο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, διότι με αυτό τον τρόπο δημιουργείς, ενδυναμώνεις και διατηρείς την ανάγκη ή την επιθυμία να «ανήκεις» σε μια διακριτή κοινότητα. Είδαμε ότι η διαδικασία της μνήμης συνδέεται άρρηκτα με τα υλικά στοιχεία της τροφής και συμβαίνει πάντοτε σε αλληλεπίδραση με τις αισθήσεις εκείνων που γεύονται και μυρίζουν το φαγητό. Η σύνδεση μεταξύ τροφής και εθνικής μνήμης είναι πολύ ισχυρή τόσο ανάμεσα στα άτομα όσο και στην κοινότητα. Τα άτομα ανακαλούν τις μνήμες οικείων φαγητών, ενώ χρησιμοποιούν τις αφηγήσεις σχετικά με την τροφή για να αναδομήσουν το παρελθόν, για να μιλήσουν για το παρόν και να φανταστούν το μέλλον τους. Οι μνήμες και οι αφηγήσεις σχετικά με την τροφή αποτελούν διαδικασίες για την κατασκευή του χρόνου και του χώρου. Ωστόσο, η διαδικασία της ανακατασκευής μιας οποιαδήποτε κοινοτικής ταυτότητας δεν είναι ποτέ απαλλαγμένη από εσωτερικές διαφοροποιήσεις. Είδαμε ότι από την πλευρά των μεσήλικων και ηλικιωμένων Πολωνών εκφράζεται μια έντονη επιθυμία και ανάγκη για την ανασυγκρότηση μιας πολωνικής ταυτότητας στην Αθήνα μέσω της κατανάλωσής εθνικών πιάτων στο περιβάλλον ενός πολωνικού εστιατορίου. Από την πλευρά των νέων Πολωνών, αντίθετα, οι οποίοι δεν έχουν κάποιο σημείο αναφοράς σε μια φαντασιακή ταυτότητα που να εδράζεται σε βιωματικές εμπειρίες από την «πατρίδα», εκφράζεται μάλλον μια αδιαφορία για το «παραδοσιακό πολωνικό φαγητό» και μάλιστα σε συνθήκες κοινωνικότητας με ομοεθνείς τους. Αυτή δεν είναι η μοναδική διαφοροποίηση που διαπερνά εσωτερικά την πολωνική κοινότητα της Αθήνας. Οι κοινωνικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται στο εστιατόριο, όπως οι διαγωνισμοί μαγειρικής και τα πάρτι καραόκε, συνιστούν σημαντικές στιγμές για την κατασκευή των ταυτοτικών δεσμών αλλά και τον τονισμό των κοινοτικών ορίων. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελούν και πεδία στα οποία εκφράζονται, ή και κατασκευάζονται, ασυμμετρίες και ιεραρχίες που αφορούν στις έμφυλες σχέσεις, την ταξική διαφορά και το κοινωνικό status. Το φαγητό, οι συνταγές και οι διατροφικές πρακτικές των κοινωνικών ομάδων μπορούν να μας πουν πολλά πράγματα σχετικά με το πώς και γιατί οι άνθρωποι σκέφτονται, ενεργούν και αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους με συγκεκριμένους τρόπους. Η τροφή, όπως υποστηρίζει και ο Caplan (1997: 3), οριοθετεί τις κοινωνικές σχέσεις, την εξουσία, τις εντάξεις και τους αποκλεισμούς, τις πολιτισμικές ιδέες σχετικά με την ιεραρχία και το ανθρώπινο σώμα. Οι πρακτικές που συνδέονται με την τροφή μάς δείχνουν γιατί οι άνθρωποι επιλέγουν συγκεκριμένες ταυτότητες, ενώ ταυτόχρονα αρνούνται κάποιες άλλες στην καθημερινή τους ζωή.
Abstract:The food affects all aspects of social life. It is the basis of any economy and the main lever in the political strategies of states and households. The food highlights the social differences , boundaries, the links and contradictions. Eating is a perpetual establishment of gender, family and relationships within the community . Food is life and life can be studied and understood through food (Counihan 1997: 1). People consume food outside their homes , and in restaurants. The restaurants are family gatherings where people can spend a long time of their day . It is the place where all found the characteristics of life as forms of exchange , production and symbolism behind consumption , eating habits, home , family, identity, memory , national dishes , delivery, history and culture . The David Berris and David Sutton call the restaurants ' total social phenomena "(2007 : 1 ) . Although the restaurants relations of individuals governed by the laws of the market, while the restaurants reflect kinship relations and constitute sites for the exercise practices of social discrimination . Contribute to the reaffirmation of local and constitute a microcosm of social and symbolic processes that focus on the formation and maintenance of identities within a framework of sensory environments (Berris and Sutton 2007: 3). In restaurants, the renegotiation of identities and their consolidation , is through the process of eating . In this paper we examine the food and the reasons for " belonging" of Poles in Athens. I use food as a means to explore and parontikes 's past experiences of Poles, the relationship between food and identity , and to talk about concepts like ' authenticity ' , the ' tradition ', the 'memory' and ' nostalgia "in relation to food. For the purposes of this paper , I examine these issues through fieldwork my restaurant «U Ruzgara». Each kitchen / food has to narrate a story . The food of Poles tells the story of a people on his emigration . In this article I have attempted to show , theoretically and ethnographically , some of the ways in which the Poles of Athens reconstructed the feeling of " belonging" to a community and demonstrate their difference from the dominant and indigenous culture and population. Argued that food and various social practices that revolve around it , including preparation , serving, sociality that develops around the food are vehicles and means to exploit the memory and identity of the Polish community in Athens. A central idea here is that dietary Poles of Athens highlight the ideas of difference and similarity in relation to food and culinary practices. I show how the Poles of Athens construct via food , the feeling of " belonging" , while constructing the time, place and memory of their community. Important here is the question of why the food and food plays such an important role in the construction of identity. This question was the occasion to talk about the feeling of ' belonging ' and identity through food and social events that accompany the consumption of food. Part of the theoretical and ethnographic material shows us that the food preparation , consumption and exchange are the everyday practices through which people say where they belong. All this leads us to the conclusion that the food and dietary practices have a dominant role in the creation of identities. Food resists and creates continuities and connections to the nearby and distant past. Poles of Athens promoted " polonikotita " through the national consumption of traditional foods. In this case , the entire process revolves around the food acts as a bridge to connect the past with their present . Poles of Athens , who are a minority in the diaspora choose to remember their tradition and reconstruct their cultural distinctiveness through consumption of Polish food. For them, food is a daily "cultural resistance ." They eat different food because they feel different from others . Food is used as a strategy to keep immigrants Poles live distinctness and to reconstruct their identity. For Poles in Athens , food and cooking are also daily vehicles to remember their past and connect with this living in a regard, unfamiliar environment. The food serves here as a code for understanding the conditions of Poles , both present and past. Poles of Athens want to be recognized as such , they want to keep "the past " as the " delivery ". In this process, the eating together with other fellow in the restaurant plays a very important role because in this way he creates , strengthens and maintains the need or desire to " belong " to a distinct community. We have seen that the process of memory is inextricably linked with the materials in the food and is always interacting with the senses of those who taste and smell the food. The connection between food and national memory is very strong both between individuals and in the community . People recall memories their food while using the narratives about food to reconstruct the past, to talk about the present and imagine the future. The memories and narratives about food are processes for the manufacture of the time and space. However , the process of reconstruction of any community's identity is never free from internal differences. We saw that from the perspective of middle-aged and elderly Poles expressed a strong desire and need for the reconstruction of a Polish identity in Athens through the consumption of national dishes in a Polish restaurant environment . From the perspective of young Poles, however, who do not have a reference point in an imaginary identity that is based on personal experiences from the " homeland" is expressed rather a disregard for "traditional Polish food " and even in conditions of socializing with fellow them . This is not the only distinction which penetrates inside the Polish community of Athens. The social events organized at the restaurant, such as contests cooking and karaoke party , are important moments in the construction of identity ties and underscore EU limits . Simultaneously, however , are also areas in which they are expressed, or constructed, asymmetries and hierarchies relating to gender relations, class difference and social status. The food , the recipes and feeding practices of social groups can tell us many things about how and why people think, act and recognize themselves in certain ways. The food, as it supports and Caplan (1997: 3), defines the social relations , power, accessions and exclusions , cultural ideas about hierarchy and the human body. The practices associated with food show us why people choose certain identities while denying others in their daily life.
Περιγραφή:Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, ΠΜΣ "Κοινωνική και Πολιτισμική Ανθρωπολογία", 2012
Περιγραφή:Βιβλιογραφία: σ. 34-43
 
 
Αρχεία σε Αυτό το Τεκμήριο:
Αρχείο Τύπος
52PMS_KOI_POL_ANT_MpartziokasAp application/pdf
 
FedoraCommons OAI Βιβλιοθήκη - Υπηρεσία Πληροφόρησης, Πάντειον Πανεπιστήμιο