Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να παρουσιάσει τα γεγονότα από το 1991 - όπου η Ουκρανία μετά την λήξη του Ψυχρού Πολέμου και την κατάρρευση της ΕΣΣΔ αναγνωρίζεται μετά από δημοψήφισμα από τον BorisYeltsin, ως ανεξάρτητο κράτος- έως το 2014 όπου συντελείται η κρίση στην Κριμαία, και το 2022 όπου θα επανεμφανιστεί με πόλεμο μεταξύ των δύο χωρών. Συγκεκριμένα, στην εργασία περιγράφονται αρχικά οι σχέσεις της Ρωσίας με την Δύση μετά το 1991, οι οποίες πλαισιώνονται από μια σειρά συμφωνιών που έχουν σκοπό την οικοδόμηση της ειρήνης και της δημοκρατίας, οι οποίες όμως διαταράσσονται με την επέμβαση της Ρωσίας στην Γεωργία το 2008. Στην συνέχεια αναλύουμε τις σχέσεις της Ρωσίας με την Ουκρανία μετά την σοβιετική περίοδο, οι οποίες βρίσκονται σε ένταση λόγω του πυρηνικού οπλοστασίου, εξαιτίας του οποίου υπογράφεται η συμφωνία της Βουδαπέστης με σκοπό την προσχώρηση της Ουκρανίας στην συνθήκη μη διασποράς όπλων. Επιπροσθέτως, οι σχέσεις των δύο χωρών διαταράσσονται εξαιτίας του διαχωρισμού του πρώην Σοβιετικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας, του ελλιμενισμού στην Σεβαστούπολη αλλά και εξαιτίας του καθεστώτος της Κριμαίας. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια υπογράφεται το σύμφωνο Φιλίας Συνεργασίας και Σύμπραξης. Αρχικά η εργασία μελετά τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν από το 1991 ως την Πορτοκαλί Επανάσταση το 2005, όπου σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα η Ουκρανία ήταν ένα ανίσχυρο κράτος με συχνές εκλογικές αναμετρήσεις, συχνές συνταγματικές αλλαγές χωρίς δυνατούς θεσμούς και εθνική ταυτότητα, που την οδήγησαν σε μια δυσλειτουργική ισορροπία ανάμεσα σε ένα ισχυρό προεδρικό σύστημα και μια προεδρία ισχυρών ολιγαρχών. Η αποτυχία της Ρωσίας από την άλλη να συνεργαστεί με τις ουκρανικές κυβερνήσεις, οδήγησαν την Ουκρανία σε έναν δρόμο με δύο προσανατολισμούς. Ο ένας προς την Ρωσία και ο άλλος προς την Ευρώπη. Μέσα σε αυτό το χρονικό πλαίσιο οι εναλλαγές των γεγονότων, των κυβερνήσεων και των εκλογικών αναμετρήσεων, καταλήγουν στην αναμέτρηση του Γιανούκοβιτς και Γιουσένκο η οποία αποτέλεσε την αφορμή για το ξέσπασμα της Πορτοκαλί Επανάστασης, η οποία στην ουσία προωθούσε την ιδέα της πάταξης της διαφθοράς και του εκδημοκρατισμού της Ουκρανίας, παρά τις απόψεις που ήθελαν να υποκινείται από πολιτικές σκοπιμότητες. Μετά το 2005 ακολουθούν νέες εκλογικές αναμετρήσεις και πολιτικά γεγονότα με σημαντικότερο την πρωθυπουργία του ρωσόφιλου Γιανούκοβιτς το 2006 ο οποίος, λόγω της διαφθοράς και του υπέρμετρου πλουτισμού του, εμπόδισε την οικονομική ανάπτυξη στην Ουκρανία. Μετά το 2012 η άρνηση του Γιανούκοβιτς να υπογράψει την ένταξη της Ουκρανίας στην Ε.Ε. αποτελεί την αρχή της Επανάστασης του Μάινταν. Στις 21 Φεβρουαρίου το 2014, σε μια προσπάθεια λύσης της κρίσης, θα υπογραφεί συμφωνία που επαναφέρει το σύνταγμα του 2004, ανακηρύσσει νέες εκλογές και επιβάλλει την παύση βίας. Στις εκλογές κερδίζει ο Ποροσένκο, κατά του οποίου την θητεία πραγματοποιούνται η προσάρτηση της Κριμαίας και οι Ρωσικές πολεμικές επιχειρήσεις στο Ντονμπάς όπου, κατά την προσπάθεια των τερματισμών τους υπογράφονται οι ειρηνευτικές συμφωνίες, του Μίνσκ Ι και ΙΙ, που είχαν αποτέλεσμα την ανταλλαγή κρατουμένων και την προσωρινή παύση των συγκρούσεων. Τέλος, φτάνουμε στον πόλεμο Ρωσίας Ουκρανίας το 2022 όπου ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοινώνει ότι η Ρωσία αναγνωρίζει την ανεξαρτησία των Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ και, τρείς ημέρες αργότερα ξεκινάει στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία. Ένας πόλεμος με τραγικές ανθρωπιστικές συνέπειες αλλά και οικονομικές και για τις δύο μεριές αλλά και παγκοσμίως. Τέλος, στα πλαίσια της συγκεκριμένης εργασίας γίνεται προσπάθεια ανάλυσης των αιτιών που προκάλεσαν τις κρίσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Abstract:
Good evening. Here is the translation of the provided text into English: The purpose of this paper is to present the events from 1991, when Ukraine, following the end of the Cold War and the collapse of the USSR, was recognized as an independent state by Boris Yeltsin after a referendum, to 2014, when the Crimea crisis occurred, and 2022, when war re-emerged between the two countries. Specifically, the paper initially describes Russia's relations with the West after 1991, framed by a series of agreements aimed at building peace and democracy, which were disrupted by Russia's intervention in Georgia in 2008. Next, we analyze Russia's relations with Ukraine after the Soviet period, which were strained due to the nuclear arsenal, leading to the signing of the Budapest Memorandum aimed at Ukraine's accession to the Non-Proliferation Treaty. Additionally, the relations between the two countries were disrupted by the division of the former Soviet Black Sea Fleet, the basing in Sevastopol, and the status of Crimea. Within this framework, the Treaty of Friendship, Cooperation, and Partnership was signed. The paper first examines the events from 1991 to the Orange Revolution in 2005, during which Ukraine was a weak state with frequent elections, frequent constitutional changes, and weak institutions and national identity, leading to a dysfunctional balance between a strong presidential system and a presidency of powerful oligarchs. On the other hand, Russia's failure to cooperate with Ukrainian governments led Ukraine down a dual-path orientation: one towards Russia and the other towards Europe. Within this timeline, the shifts in events, governments, and elections culminate in the contest between Yanukovych and Yushchenko, which sparked the Orange Revolution, essentially promoting the idea of combating corruption and democratizing Ukraine, despite views suggesting it was driven by political motives. After 2005, new elections and political events followed, most notably Yanukovych's pro-Russian premiership in 2006, which, due to corruption and excessive enrichment, hindered Ukraine's economic development. After 2012, Yanukovych's refusal to sign Ukraine's accession to the EU marked the beginning of the Maidan Revolution. On February 21, 2014, in an attempt to resolve the crisis, an agreement was signed that reinstated the 2004 constitution, called for new elections, and mandated the cessation of violence. Poroshenko won the election, during whose term the annexation of Crimea and Russian military operations in Donbas took place, resulting in the signing of the Minsk I and II peace agreements aimed at prisoner exchanges and temporary cessation of hostilities. Finally, we reach the Russia-Ukraine war in 2022, when Russian President Vladimir Putin announced that Russia recognized the independence of Donetsk and Luhansk, and three days later, launched a military attack on Ukraine. A war with tragic humanitarian consequences, as well as economic impacts for both sides and globally. Lastly, within the framework of this paper, an effort is made to analyze the causes that triggered the crises between the two countries.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνιολογίας, ΠΜΣ "Κοινωνιολογία", κατεύθυνση Ελληνική και Ευρωπαϊκή Κοινωνία, 2024
