Library SitePandemos Repository
Pandemos Record
 

Προβολή στοιχείων εγγραφής

Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών  

Μεταπτυχιακές εργασίες  

 
Τίτλος:Ανθρωπιστική κρίση και η ευθύνη της διεθνούς κοινότητας : η περίπτωση της Συρίας
Τίτλος:Humanitarian crisis and the responsibility of international community : the Syria case
Κύρια Υπευθυνότητα:Ιωάννου, Μαρία Α.
Επιβλέπων:Μαρούδα, Μαρία-Ντανιέλλα
Θέματα:Ευθύνη προστασίας (Διεθνές δίκαιο)

Responsibility to protect (International law)

Keywords:εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, ευθύνη προστασίας, στρατιωτική επέμβαση
war crimes, crimes against humanity, responsibility to protect, military intervention
Ημερομηνία Έκδοσης:2013
Εκδότης:Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:Η πλέον θερμή εμφύλια σύγκρουση σήμερα λαμβάνει χώρα στη Συρία κυριαρχώντας ως πρώτο ζήτημα διεθνούς ενδιαφέροντος. Οι λόγοι είναι πολλοί και διαφορετικοί μεταξύ τους. Καταρχήν, ο απολογισμός των νεκρών κατά τη διάρκεια της -πλέον των δύο χρόνων- εμφύλιας σύρραξης είναι τραγικός με 110.000 άνθρωποι να έχουν χάσει τη ζωή τους, εκ των οποίων ένα μεγάλο ποσοστό άμαχου πληθυσμού, γυναικών και παιδιών. Δεύτερον, τα εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί καθημερινά εις βάρος του συριακού λαού ανέρχονται σε αμέτρητα προκαλώντας αισθήματα οργής, αποτροπιασμού και φρίκης. Από την άλλη πλευρά, ανυπολόγιστες είναι οι συνέπειες στους Σύριους πρόσφυγες καθώς και στους Εσωτερικά Εκτοπισμένους Πληθυσμούς, με αποτέλεσμα την πλήρη διάσπαση του κοινωνικού ιστού και την καταστροφή των βασικών κρατικών υποδομών. Παράλληλα, ο κίνδυνος για μετατροπή της σύρραξης σε θρησκευτική λόγω των διαφορετικών μουσουλμανικών σεχτών στη Συρία έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την μεγάλη πιθανότητα διάχυσης της συριακής κρίσης στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ενόψει των νέων εξελίξεων με τη χρήση χημικών όπλων και την άμεση αντίδραση των ΗΠΑ προς την κατεύθυνση της στρατιωτικής επέμβασης στο συριακό έδαφος, η συριακή κρίση λαμβάνει περισσότερο διεθνή διάσταση με εμπλεκόμενους πληθώρα διεθνών δρώντων –κράτη και διεθνείς οργανισμούς- και με έντονη κινητικότητα προς την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας με το καθεστώς Assad. Οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα εργασία αφορούν καταρχήν τη χρήση πρωτογενών κειμένων όπως αποφάσεις των διεθνών οργανισμών, εκθέσεις της Επιτροπής Έρευνας του Συμβουλίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και ετήσιες εκθέσεις της Διεθνούς Αμνηστίας και του Human Rights Watch. Επίσης, σε δεύτερο επίπεδο, έγινε χρήση επιστημονικής αρθρογραφίας αναφορικά με την ευθύνη προστασίας και την έννοια της στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία. Τέλος, αναφορικά με τις καθημερινές εξελίξεις σε επίπεδο αντιδράσεων των διεθνών δρώντων έγινε χρήση των διαδικτυακών ιστοσελίδων της The Guardian, BBC News και της Aljazeera. Η παρούσα εργασία στοχεύει στην ανάλυση της προβληματικής μίας ενδεχόμενης στρατιωτικής επέμβασης από την πλευρά της διεθνούς κοινότητας στη Συρία με βάση την ευθύνη προστασίας, όπως έχει αναδυθεί και εξελιχθεί έως τις μέρες μας. Πριν προβούμε, όμως, στη διασύνδεση της ευθύνης προστασίας με την εμφύλια σύρραξη στη Συρία, θα πρέπει να προηγηθεί πρώτα η ανάλυση της ως κυρίαρχο ζήτημα στο διεθνές δίκαιο. Συγκεκριμένα, πώς αναδύθηκε η έννοια αυτή στο διεθνές προσκήνιο, οι πρώτες απόπειρες θεωρητικής της θεμελίωσης και διαμόρφωσης της, η συμπερίληψη της σε κείμενο διεθνούς εμβέλειας καθώς και η πρακτική της εφαρμογή μέχρις ότου ξεκίνησε η συριακή κρίση. Στην περίπτωση της συριακής εμφύλιας σύρραξης, οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια για την εφαρμογή της ευθύνης προστασίας είναι πολύ συγκεκριμένα: η τέλεση εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας καθώς και η αποτυχία του συριακού κράτους να προστατεύσει τον πληθυσμό του από αυτά. Απεναντίας, η συριακή κυβέρνηση είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την τέλεση των παραπάνω εγκλημάτων κατά του συριακού λαού. Η παρούσα μελέτη εμπεριέχει αναλυτικά τις εκάστοτε κατάφωρες παραβιάσεις από την πλευρά της συριακής κυβέρνησης, των παρακείμενων της παραστρατιωτικών οργανώσεων καθώς και από τη συριακή αντιπολίτευση σύμφωνα με πραγματικά περιστατικά της συριακής κρίσης. Με αυτό τον τρόπο καθίσταται δυνατό να τεκμηριωθεί η δυνατότητα επίκλησης της ευθύνης προστασίας στη συριακή ανθρωπιστική κρίση με τη διαπίστωση τέλεσης εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. Εντούτοις, η εφαρμογή της ευθύνης προστασίας στη Συρία αντιμετωπίζει αρκετά νομικά, πολιτικά και πρακτικά εμπόδια. Η μη ύπαρξη εξουσιοδότησης από το Συμβούλιο Ασφαλείας σύμφωνα με τα Κεφάλαια VI και VII με σκοπό τη λήψη των απαραίτητων μέτρων καθιστά μία στρατιωτική επέμβαση μη νομιμοποιημένη από την πλευρά της διεθνούς κοινότητας. Το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν έχει καταφέρει να «περάσει» μία απόφαση αναφορικά με την επιβολή κυρώσεων ή τη λήψη άλλων μέτρων κατά του Σύριου Πρόεδρου Assad λόγω της άσκησης βέτο από τη Ρωσία και την Κίνα. Από την άλλη πλευρά, μία ιδιαιτερότητα πολιτικής φύσης αποτελεί η σύνθεση της συριακής κοινωνίας με τις διαφορετικές θρησκευτικές και εθνικές μειονότητες. Οι εν λόγω μειονότητες περιπλέκουν στην πράξη μία στρατιωτική επέμβαση εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας στη Συρία εξαιτίας της πιθανολογούμενης διάχυσης της κρίσης σε άλλα κράτη της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής, στα οποία διαμένουν αντίστοιχες θρησκευτικές και εθνικές μειονότητες. Επιπλέον, μία ακόμη ιδιαιτερότητα της συριακής πραγματικότητας αποτελεί η μη διαμόρφωση μίας ενιαίας συριακής αντιπολίτευσης παρόλη την έλευση δύο χρόνων από την εξέγερση του Μαρτίου του 2011. Τέλος, σε πρακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο, μία στρατιωτική επέμβαση στη Συρία αντιμετωπίζει δυσανάλογα σημαντικά εμπόδια και δυσκολίες σε σχέση με τα οφέλη της. Θα αναλυθούν εκτενέστερα οι διαφορετικές μορφές που μπορεί να λάβει μία στρατιωτική επέμβαση είτε με τη μορφή της Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων είτε με τη δημιουργία της Ζώνης Ασφαλών Θυλάκων είτε με την μορφή της άμεσης στρατιωτικής επέμβασης. Περνώντας στο δεύτερο μέρος της παρούσας μελέτης, αναλύεται το σκέλος της ευθύνης προστασίας, το οποίο αναφέρεται στην εξάντληση των μέτρων ειρηνικού χαρακτήρα ενόψει μίας κρίσης. Στην πραγματικότητα, πραγματοποιείται μία αξιολόγηση της έως σήμερα αντίδρασης της διεθνούς κοινότητας αναφορικά με τη λήψη μέτρων μη στρατιωτικού χαρακτήρα, όπως σε επίπεδο διπλωματίας και κυρώσεων οικονομικού κυρίως χαρακτήρα και κατά πόσο αυτή υπήρξε αποτελεσματική σε σχέση με την άσκηση πίεσης προς το καθεστώς του Assad. Για λόγους καλύτερης εκτίμησης και αξιολόγησης των επιμέρους μέτρων, γίνεται σύγκριση με τα αντίστοιχα μέτρα που αποφασίστηκαν στην περίπτωση της Λιβύης το 2011.
Abstract:The civil conflict currently taking place in Syria represents a dominating issue of international concern. There are many and totally different reasons for that: First of all, the death toll during the last two years rises up to 110,000 included a large percentage of civilians, women and children. Secondly, the crimes that have being committed during all this time against Syrian people amount to feelings of anger, desperation and horror. On the other hand, the countless consequences to Syrian refugees and the IDPs have resulted in a complete breakdown of the society and the destruction of key government infrastructure. Furthermore, there is a high risk of turning the Syrian conflict into a religious one because of the existence of different Muslim sects. According to recent developments concerning the use of chemical weapons and the immediate U.S. response towards military intervention in Syrian territory, the Syrian crisis receives more international attention from numerous international actors -states and international organizations. The sources used for this thesis are the following: Resolutions of international organizations, Reports of the International Independent Commission of Inquiry on Syria and annual reports of Amnesty International and Human Rights Watch. At a second level, scientific articles regarding the responsibility to protect and the concept of military intervention in Syria was also used. Finally, regarding the day-to-day developments as well as the reactions of the international actors online websites of The Guardian, BBC News and Aljazeera were full of information. The aim of this thesis is to analyze the problematic of a possible military intervention implemented by the international community in Syria based on the responsibility to protect, as has emerged and evolved until today. Before proceeding, however, in linking the responsibility to protect with the civil conflict in Syria, the analysis of the responsibility to protect in international law should be made first. Specifically, how this concept emerged on the international scene up to its practical application in Libya. This study involves also the violations by both the Syrian government and the Syrian opposition in accordance with the facts of the Syrian crisis. However, the application of the responsibility to protect in Syria faces several legal, political and practical obstacles. The absence of the authorization by the Security Council in accordance with Chapters VI and VII in order to take the necessary measures makes the military intervention illegitimate by the international community. On the other hand, the composition of Syrian society with different religious and ethnic minorities makes the Syrian crisis even more complicated. As far as the second part of the thesis is concerned, the responsibility to protect, in view of the exhaustion of peaceful measures is being thoroughly analyzed. In fact, a review is carried out until today with regard to measures of non-military nature, such as level diplomacy and sanctions mainly economic in nature and whether it has been effective in relation to the imposed pressure on the regime of Assad. A comparison with the case in Libya of 2011 is going to be implemented for a better assessment and evaluation of individual measures.
Περιγραφή:Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διεθνές Δίκαιο και Διπλωματικές Σπουδές, 2013
Περιγραφή:Βιβλιογραφία: σ. 168-188
 
 
Αρχεία σε Αυτό το Τεκμήριο:
Αρχείο Τύπος
12PMS_DIE_EUR_SPO_IoannouMa application/pdf
 
FedoraCommons OAI Βιβλιοθήκη - Υπηρεσία Πληροφόρησης, Πάντειον Πανεπιστήμιο