Η κατοχύρωση των κοινωνικών δικαιωμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο : ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης του Συμβουλίου της Ευρώπης και ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης: το πρόβλημα της αγωγιμότητας και της αυτοεκτελεστότητας των κοινωνικών δικαιωμάτων
Κύρια Υπευθυνότητα:
Βαρσάμη, Ευαγγελία
Επιβλέπων:
Στεφάνου, Κωνσταντίνος
Θέματα:
Κοινωνικά δικαιώματα -- Ευρωπαϊκή Ένωση, Χώρες της Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης -- 18 Οκτωβρίου 1961 Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ημερομηνία Έκδοσης:
2009
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία αφορά στο ιδιαίτερα ευαίσθητο πεδίο των κοινωνικώνδικαιωμάτων. Η έμφαση δίδεται όχι τόσο στο περιεχόμενό τους όσο στο ζήτημα τηςδυνατότητας ή μη του φορέα τους προς θεμελίωση έννομης αξίωσης έναντι του Κράτουςστην περίπτωση της παραβίασής τους από το τελευταίο.Η εν λόγω εργασία χωρίζεται σε τρία μέρη: Το πρώτο μέρος πραγματεύεται τοζήτημα της κατοχύρωσης των κοινωνικών δικαιωμάτων στην ελληνική έννομη τάξη,όπως αυτά καθορίζονται στο Σύνταγμα του 1975/1986/2001. Η τελευταία αναθεώρηση,αναμφισβήτητα, ενίσχυσε τη θέση τους και ο κανονιστικός χαρακτήρας τους θεωρείταιαπ’ όλους σχεδόν δεδομένος. Και πώς άλλως να χωρέσει αμφισβήτηση, όταν ηπροστασία τους θεμελιούται στο ίδιο το Συνταγματικό κείμενο, τον υπέρτατο νόμο τηςΠολιτείας; Η κανονιστικότητα, ωστόσο, αυτή που αναπτύσσουν τα κοινωνικάδικαιώματα είναι ικανή από μόνη της να προσδώσει στα τελευταία και τοχαρακτηριστικό της αγωγιμότητας, χωρίς, δηλαδή, να καθίσταται αναγκαία ηενεργοποίηση της παρέμβασης από πλευράς νομοθετικής εξουσίας; Η ανάπτυξη τουπροβληματισμού που τίθεται ανωτέρω δεν στηρίζεται τόσο σε θεωρητικές κατασκευέςόσο σε αποφάσεις δικαστηρίων, κυρίως δε του Συμβουλίου της Επικράτειας.Το δεύτερο μέρος αφορά στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη του Συμβουλίου τηςΕυρώπης. Όπως θα αναφερθεί εκ νέου τόσο στο εισαγωγικό όσο και στο οικείοκεφάλαιο, ο εν λόγω Χάρτης, «ένα καθαρά Ευρωπαϊκό δημιούργημα, έκφραση τουευρωπαϊκού πολιτισμού»1, αποτελεί τον πληρέστερο καταστατικό Χάρτη προστασίας τωνκοινωνικών δικαιωμάτων σε οικουμενικό επίπεδο. Ο έλεγχος της εφαρμογής του Χάρτηαυτού στηρίζεται κυρίως στην υποβολή εκθέσεων από τα συμβαλλόμενα μέρη καιδευτερευόντως στην υποβολή καταγγελιών από πλευράς οργανώσεων εργοδοτών καιεργαζομένων αλλά και μη κυβερνητικών οργανώσεων. Ωστόσο, ο μηχανισμός αυτόςελέγχου της προστασίας των κοινωνικών δικαιωμάτων καθίσταται στην πραγματικότητααποτελεσματικός, δεδομένης της έλλειψης δικαστικών εγγυήσεων;1 Αλιπράντης Ν., Πρόλογος στο Γ. Αμίτση (επιμ.), Εορωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης - Το θεσμικό πλαίσιο,σ. 13.8Τέλος, το τρίτο μέρος αναφέρεται στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, τοπρώτο καταστατικό κείμενο προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε επίπεδοΕυρωπαϊκής Ένωσης. Κατά το στάδιο της επεξεργασίας αυτού, ένα από τα πλέονεπίμαχα ζητήματα που αναπτύχθηκαν αποτέλεσαν τα κοινωνικά δικαιώματα και ησυμπερίληψη τους ή μη στο σώμα του Χάρτη. Εν τέλει, επικράτησε η ρητή αναφοράτους στο Χάρτη συνοδευόμενη, όμως, από μία διάκριση ανάμεσα σε «δικαιώματα» και«αρχές», χωρίς, ωστόσο, να διευκρινίζεται ποιά κοινωνικά δικαιώματα ανήκουν στη μιαή την άλλη κατηγορία. Ποιος είναι ο σκοπός της διάκρισης αυτής και τι ρόλο παίζει στοζήτημα της αγωγιμότητας των κοινωνικών δικαιωμάτων;Σκοπό της παρούσας εργασίας αποτελεί, με δυο λόγια, η παρουσίαση τωνκοινωνικών δικαιωμάτων, της κατηγορίας εκείνης των θεμελιωδών δικαιωμάτων πουαναπτύσσουν μια ιδιαιτερότητα, μια ιδιομορφία, και της επίδρασης της ιδιότητας αυτήςστην αγωγιμότητα τους σε τρία επίπεδα: σε εθνικό, διεθνές και κοινοτικό.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Πολιτική (Πρόγραμμα Jean Monnet), 2009
