Η συμβολή των μέσων μαζικής ενημέρωσης κατά τις περιόδους κρίσεων, κλιμάκωσης, εχθροπραξιών και στον πόλεμο στον τομέα της πληροφορίας της κοινής γνώμης
Τίτλος:
The contribution of means of mass communication to the information of public opinio during escalated crisis and war
Κύρια Υπευθυνότητα:
Δημητρέλλος, Ιωάννης Π.
Επιβλέπων:
Γιαλλουρίδης, Χριστόδουλος Κ., 1949-
Θέματα:
Keywords:
Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης media
Ημερομηνία Έκδοσης:
2016
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στην παρούσα εργασία, μετά την ανασκόπηση και την εξέλιξη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης μέσα στον χρόνο, παρουσιάζεται συνοπτικά μία θεωρητική προσέγγιση των μοντέλων που έχουν αναπτυχθεί και αναλυθεί, για την περιγραφή του φαινομένου της επικοινωνίας. Στο διάστημα των τελευταίων δεκαετιών συντελέστηκε μία κοσμογονική αλλαγή, τόσο στο διεθνές περιβάλλον, όσο και στη χώρα μας. Τα παγκόσμια δίκτυα ενημέρωσης αντικατέστησαν μέσα στο χρόνο την τυπογραφία, το μοναδικό μέσο ενημέρωσης για πολλούς αιώνες και καθίστανται ένας σημαντικός παράγοντας στην εξέλιξη της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής των κρατών. Η παρέμβαση και η χειραγώγηση των μαζικών μέσων ενημέρωσης, είναι ένα φαινόμενο διαχρονικό, που μεταβάλλουν το περιβάλλον στο οποίο χαράσσεται και ασκείται η δραστηριότητα του κάθε κράτους ή ομάδος κρατών. Η θεσμοθέτηση του τρόπου λειτουργίας των μέσων επικοινωνίας κρίθηκε απαραίτητη για τη διασφάλιση της ελευθεροτυπίας και ελευθεροστομίας του ανθρώπου. Ένα διαρθρωμένο σταθερά κοινωνικό σύστημα, ενδέχεται να υπόκειται σε παροδικές ή περιοδικές ανακατατάξεις, σε εσωτερικές ή εξωτερικές κρίσεις και γενικά να κυριαρχεί η αβεβαιότητα και η μεταβολή. Όσο μεγαλύτερη και σοβαρή είναι η μεταβολή αυτή, η κρίση και η αβεβαιότητα, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη για ενημέρωση και επιβεβαίωση των αξιών. Ο βαθμός αυτονόμησης των ΜΜΕ έναντι της πολιτικό-οικονομικής εξουσίας είναι ο σπουδαιότερος παράγοντας για την αμερόληπτη ενημέρωση των πολιτών. Η αλληλεπίδραση ΜΜΕ, κοινής γνώμης, εξωτερικής πολιτικής, αλλά και ενόπλων δυνάμεων, συνθέτει ένα πολύπλοκο «πάζλ». Σε περίοδο κρίσεων ή επιχειρήσεων, συγκρούεται το συμφέρον του κράτους με την ελευθερία του τύπου. Μεγάλο κοινωνικό κομμάτι θεωρεί τα ΜΜΕ, ως εργαλεία διαχείρισης του εσωτερικού μετώπου, για την εξύψωση του ηθικού, την ενδυνάμωση των μαχόμενων τμημάτων και της κοινής γνώμης, εις βάρος της αμερόληπτης πληροφόρησης (νομιμοποίηση της επικοινωνιακής χειραγώγησης). Η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και του διαδικτύου, συνδυαζόμενη με την δορυφορική διάσταση της επικοινωνίας, καθιστούν τα media, κυρίαρχο επικοινωνιακό παίχτη. Η σύγχρονη μορφή των ΜΜΕ επιτρέπει την συνεχή αναμετάδοση των επιχειρήσεων, την εμφάνιση της καταστροφής των στόχων σε «real time» με τα «έξυπνα όπλα ακρίβειας», μεταφέροντας τον ανθρώπινο πόνο και την καταστροφή μέσα στο σπίτι μας. Κατά τη διάρκεια των κρίσεων, εντάσεων και συρράξεων, η «ελεγχόμενη» ενημέρωση του κοινού, του τύπου και του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων, είναι καλύτερη από τη φίμωση και την απομόνωση του Θεάτρου Επιχειρήσεων, μέσα στο οποίο εξελίσσονται οι επιχειρήσεις, διότι διαφορετικά θα οδηγηθούμε στην οργιάζουσα φαντασία του κοινού. Η ενημέρωση του κοινού βοηθά στην αύξηση της κατανόησης, της αφοσίωσης, της πειθαρχίας και της θέλησης για νίκη. Η θεωρία του φαινομένου CNN και η θεωρία του φαινομένου Wiki Leaks υιοθετήθηκαν, κυρίως από τους υποστηρικτές των ανθρωπιστικών παρεμβάσεων, οι οποίοι είδαν στα ΜΜΕ ένα ισχυρό μέσο επηρεασμού της εξωτερικής πολιτικής, ως προς την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εξάπλωση της δημοκρατίας. Αναμφίβολα τα ΜΜΕ αναδείχθηκαν σε ισχυρή εξουσία, όπου η ελευθερία έκφρασης και της πληροφόρησης, συγκρούεται με τα οικονομικά και εθνικά συμφέροντα. Σήμερα στην εποχή της εικόνας και της αστραπιαίας ενημέρωσης, οι Ένοπλες Δυνάμεις καλούνται να διαχειριστούν άμεσα και επιτυχώς τις αναφυόμενες και ταχέως εξελισσόμενες κρίσεις. Η επιδέξια ταύτιση του πολέμου με το θέαμα, απ’ ενοχοποιεί τους θύτες και απαξιώνει τις ζωές των θυμάτων. Η δημοσιογραφική κάλυψη των επιχειρήσεων κατάντησε η οικονομικότερη τηλεοπτική υπερπαραγωγή. Η εποχή μας, σηματοδοτείται από την είσοδο μιας νέας αρένας παράλληλα με αυτή των στρατιωτικών συγκρούσεων, «του πολέμου της δημοσιογραφίας». Στο σύγχρονο ταραχώδη κόσμο, πρωταγωνιστούν συγκρούσεις χαμηλής έντασης και ασύμμετρες απειλές, σε ένα πεδίο μάχης μη γραμμικό, όπου ο στρατός δεν απολαμβάνει το μονοπώλιο του πεδίου και της πληροφορίας. Το πλήρες διαδραστικό αυτό περιβάλλον θα δημιουργήσει νέους όρους διεξαγωγής του πολέμου της ενημέρωσης, που πλέον θα ακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τις εξελίξεις στο πεδίο της μάχης. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, συσχετίζοντας τις στρατιωτικές επιχειρήσεις με τα ΜΜΕ, ότι αυτός που διαθέτει την στρατιωτική ισχύ κερδίζει απλώς τη μάχη. Όμως, αυτός που κερδίζει την κοινή γνώμη διαμέσου των Μέσων Ενημέρωσης, κερδίζει τον πόλεμο.
Abstract:
The current assignment, having reviewed the evolution of the media over time, presents a theoretical approach of the models developed to describe the concept of communication. During the last ten years, there have been significant changes in the global environment. These changes, to a great extend, are also seen in our country. The global media networks have replaced typography, the only news media for many centuries. They become a significant factor in the evolution of internal and external state affairs. The manipulative nature of the media is a long-lasting phenomenon that has the potential and capacity to alter the political environment in which states or coalition of states operate. The legal framework that governs the operation of the media was deemed necessary in order to safeguard the freedom speech. Over time, a well structured society is going through periodic reforms and internally or externally driven crises that cause a sense of change and insecurity to the society. The higher the degree of the change, the higher is the need of impartial media. The impartiality of media within the political power system is the single most important factor for unbiased communication. The interaction of Media, the public opinion, country’s external affairs and military forces synthesize a complicated ‘puzzle’. During times of crises, there is a conflict of interest between the state and the free press. During these times, the media are conceived by a large part of the society as the mechanism that enables the manipulation of the public opinion, the uplifting of morale and the empowerment of troops instead of their impartial and unbiased briefing of the public. In essence, this is conceived as the “legalization” of the manipulation of the public opinion. The development of digital technology and the internet combined with the global satellite capability have enabled media to gain a dominant position. The modern form of media enable the constant broadcasting of military operations, the real-time covers of target destruction using precision weapons, thus transferring destruction and humanitarian pain into our homes. During the times of conflicts and crises, the controlled news flow toward the public, the press and the military staff is preferred from the complete silence and isolation. This is in order to avoid extreme situations arising from the imagination of the crowd. The information flow towards the public provides the possibility to enhance awareness, dedication, discipline and willingness to win. The CNN and WikiLeaks phenomena were adopted mainly from the supporters of the humanitarian act. They identify media as a powerful way of manipulating foreign policy thus defending human rights and promoting democracy. It is doubtless that the media have evolved into a powerful player where freedom of speech and information flow is conflicting with the economic and national interests. In the era of constant, real-time information, the military forces are called to handle the flourishing crises. The transformation of the war into spectacle removes the guild from the abusers and discredits human lives. The live broadcasting of military operations becomes a very economic TV Super show. Our era is characterized by the inclusion of a parallel (to the military) conflict arena; "the war of journalism”. In the modern turbulent world characterized by constant low-intensity conflicts the military is not enjoying the monopoly of the field of information. This fully interactive environment will pose new ways of conducting the war of journalism that will consequently follow in real-time the developments on the war field. We have to realize that, comparing the military operations and the media, the one that simply possesses the military power may win a battle. The one that can reach out and manipulate the public opinion is the one that wins the war.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Στρατηγικές Σπουδές Ασφάλειας, 2016