Λόγοι υποχρεωτικής και προαιρετικής μη εκτέλεσης του Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης, κατ’ άρθρα 3, 4 και 4 α της απόφασης πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ και άρθρα 11 και 12 Ν. 3251/2004
Τίτλος:
Grounds for mandatory and optional non-execution of the European Arrest Warrant according to art. 3, 4, 4 a of Framework Decision 2002/584 /JHA and art. 11, 12 Law 3251/2004
Κύρια Υπευθυνότητα:
Νταγιάντα, Καλλιόπη Χ.
Επιβλέπων:
Τσόλκα, Όλγα Β.
Θέματα:
Keywords:
Λόγοι μη εκτέλεσης ΕΕΣ, θεμελιώδη δικαιώματα, αρχή αναλογικότητας Grounds for non-execution EAW, fundamental rights, principle of proportionality
Ημερομηνία Έκδοσης:
2021
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Το ΕΕΣ αποτελεί την πρώτη περίπτωση εφαρμογής στον τομέα του ποινικού δικαίου της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης. Εισήχθη απλουστευμένη διαδικασία παράδοσης του εκζητουμένου μεταξύ των δικαστικών αρχών, χωρίς την εμπλοκή της εκτελεστικής εξουσίας. Πλέον ήταν δυνατή η παράδοση των ημεδαπών και καταργήθηκε ο έλεγχος του διττού αξιοποίνου για 32 κατηγορίες αξιόποινων πράξεων. Οι λόγοι μη εκτέλεσης του ΕΕΣ προβλέπονται εξαντλητικά στα άρθρα 3, 4 και 4 α της Απ.Πλ. 2002/584/ΔΕΥ. Λόγοι υποχρεωτικής μη εκτέλεσης του ΕΕΣ: 1.Αμνηστία (άρθ. 3 περ. 1 Απ.Πλ.). 2.Τελεσίδικη (αμετάκλητη) εκδίκαση σε κράτος μέλος της ΕΕ (άρθ. 3 περ. 2 Απ.Πλ). Απηχεί την αρχή ne bis in idem. Η ερμηνεία της γίνεται σύμφωνα με την ερμηνεία, που έχει δοθεί στο άρθ. 54 της ΣΕΣ Schengen. Αυτοτελής η έννοια της «αμετάκλητης εκδίκασης». Θεωρείται ότι υπάρχει όταν έχει εξαλειφθεί οριστικά η δυνατότητα άσκησης ποινικής δίωξης. Περιλαμβάνονται και οι εισαγγελικές διατάξεις, αφού προηγουμένως ο κατηγορούμενος έχει εκπληρώσει ορισμένες υποχρεώσεις. Η ποινή που αναστέλλεται θεωρείται ότι «εκτίεται». 3.Ποινικώς ανεύθυνοι ανήλικοι (άρθ. 3 περ. 2 Απ.Πλ.). Εφαρμόζεται μόνο στους ανηλίκους, που δεν έχουν την ηλικία για να θεωρούνται ποινικά υπεύθυνοι για τις πράξεις. Λόγοι προαιρετικής μη εκτέλεσης του ΕΕΣ: 1.Μη έλεγχος διττού αξιοποίνου (άρθ. 4 περ. 1 Απ.Πλ.). 2.Εκκρεμής ποινική δίωξη στο κράτος μέλος εκτέλεσης (άρθ. 4 περ. 2 Απ.Πλ). Συνταγματική η παράδοση ημεδαπών. Η απόφαση της διαμεταγωγής του ημεδαπού (που δεν διώκεται στην Ελλάδα) λαμβάνεται από το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο. Έννοια της «δίωξης». 3.Ποινική δίωξη για την ίδια αξιόποινη πράξη αδύνατη στο κράτος μέλος εκτέλεσης (άρθ. 4 περ. 3 Απ.Πλ.). 4.Παραγραφή της δίωξης ή της ποινής (άρθ. 4 περ. 4 Απ.Πλ.). Κατά τη νομολογία του ΑΠ, η παραγραφή δεν εξετάζεται αν το αδίκημα εμπίπτει στον κατάλογο του άρθρου άρθ. 2§2 Απ.Πλ. 5.Τελεσίδικη απόφαση σε τρίτη χώρα (άρθ. 4 περ. 5 Απ.Πλ.). 6.Το κράτος μέλος εκτέλεσης αναλαμβάνει την εκτέλεση της ποινής (άρθ. 4 περ. 6 Απ.Πλ.). Έννοια «κατοικίας», «διαμονής» (αυτοτελείς). Η αρμοδιότητα για την ανάληψη της υποχρέωσης να εκτιθεί η ποινή στην Ελλάδα, ανήκει στο αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο. 7.Εξωεδαφικότητα-αξιόποινες πράξεις τελεσθείσες εκτός του εδάφους του κράτους-μέλους έκδοσης του Ε.Ε.Σ. (άρθ. 4 περ. 7 της Απ.Πλ.). 8.Ερήμην δίκες (4 α Απ.Πλ.). Πραγματική γνώση από τον κατηγορούμενο του τόπου και χρόνου της διεξαγωγής της δίκης και των συνεπειών της μη εμφάνισής του. Αυτοτελής η έννοια «δίκης που οδήγησε στην έκδοση της απόφασης». Λήψη γνώσης της ερήμην απόφασης και δυνατότητα άσκησης ενδίκων μέσων για επανεξέταση της ουσίας της υπόθεσης. Μεταφορά των λόγων μη εκτέλεσης του ΕΕΣ στην ελληνική έννομη τάξη, με τα άρθρα 11 και 12 του Ν. 3452/2004. Οι τρεις λόγοι υποχρεωτικής μη εκτέλεσης του ΕΕΣ της Απ.Πλ. μεταφέρθηκαν αυτούσιοι. Αντίθετα, κάποιοι από τους λόγους προαιρετικής μη εκτέλεσης μεταφέρθηκαν ως υποχρεωτικοί (ήτοι οι προβλεπόμενοι στο άρθ. 11 εδ. δ΄, στ΄, ζ΄, η΄ Ν. 3251/2004), με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα συμβατότητας με την Απ.Πλ. Προσθήκη λόγου με 11 περ. ε΄ Ν. 3251/2004. Τεκμήριο σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων συναγόμενο από την αρχή της αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Ανατροπή του τεκμηρίου από το ΔΕΕ, όταν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος παραβίασης των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έλεγχος αναλογικότητας κατά την έκδοση και εκτέλεση ΕΕΣ.
Abstract:
The EAW is the first case of application of the principle of mutual recognition in the area of criminal law in EU. A simplified procedure for the surrender of the requested person between the judicial authorities was introduced, without the involvement of the executive. It was now possible to surrender the nationals and the double criminality verification for 32 categories of offences was abolished. The grounds for non-execution of the EAW are exhaustively set out in Articles 3, 4 and 4a of the Fr.D. 2002/584 /JHA. Grounds for mandatory non-execution of the EAW: 1.Amnesty (art. 3(1) Fr.D.). 2. Final judgement in an EU Member State (art. 3 par. 2 Fr.D.). It echoes the principle of ne bis in idem. Its interpretation is made according to the interpretation given in art. 54 of the Schengen Convention. The concept of "Final judgement" is autonomous. It is considered to exist when the possibility of criminal prosecution has been definitively eliminated. Prosecutorial orders are also included, after the accused has fulfilled certain obligations. The suspended sentence is deemed to be 'served'. 3.Criminally irresponsible minors (art. 3(3) Fr.D.). It applies only to minors, who are not of age to be held criminally responsible for the acts. Grounds for optional non-execution of the EAW: 1.Non verification of double criminality (art. 4(1) Fr.D.). 2.Pending criminal proceedings in the executing Member State (Art. 4(2) Fr.D.). Constitutional the tradition of nationals. The decision about the national (who is not prosecuted in Greece) returning to Greece to serve the sentence, is taken by the competent judicial council. Concept of 'persecution\'. 3.Criminal prosecution for the same offence impossible in the executing Member State (Art. 4(3) Fr.D.). 4. Limitation of prosecution or punishment (art. 4(4) of the Fr.D.). According to the case-law of Greek Supreme Court, the limitation period is not examined when the offence falls within the list in Article Art. 2par. 2 Fr.D. 5.Final judgement in a third country (art. 4(5) Fr.D.). 6.The executing Member State shall undertake the execution of the sentence (Art. 4(6) Fr.D.). Meaning of 'domicile', 'residence' (autonomous). The competent judicial council has the power to undertake to serve the sentence in Greece. 7. Extraterritoriality-criminal offences committed outside the territory of the issuing Member State (art. 4(7) Fr.D.). 8. Trials in absentia (4 a Fr.D.). Real knowledge by the accused of the place and time of the trial and the consequences of his non-appearance. The concept of 'trial which led to the judgment' is independent. Obtaining knowledge of the default judgment and the possibility of appeals for a review of the merits of the case. Transposition of the grounds for non-execution of the EAW into Greek law, with articles 11 and 12 of Law 3452/2004. The three grounds for mandatory non-execution of the EAW of Framework Decision were transferred as such. On the contrary, some of the grounds for optional non-execution were transferred as mandatory (i.e. Article 11 d, f, g, h Law 3251/2004), arising the issue of compatibility with the Framework Decision. Article 11 (e) is added in Law 3251/2004. A presumption of respect for fundamental rights is inferred from the principle of mutual trust. The CJEU has overturned the presumption when there is a real risk of violation of fundamental human rights. Proportionality examination when issuing and executing EAW.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Ευρωπαϊκό Ποινικό Δίκαιο και Πολιτική, 2021
