Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η σοβούσα και πολύχρονη, πλέον, οικονομική κρίση, η οποία συνταράσσει την οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας μας, δεν άφησε αλώβητο το εργατικό δίκαιο, έναν κλάδο του δικαίου ιδιαίτερα ευαίσθητο στις σχετικές διακυμάνσεις. Οι νομοθετικές μεταβολές υπήρξαν τέτοιες, που μετέβαλαν τη φυσιογνωμία του εργατικού δικαίου τόσο γενικότερα, όσο και ειδικότερα στο πεδίο των συλλογικών εργασιακών σχέσεων, όπου παρατηρούνται οι δραστικότερες αλλαγές. Η εμβέλειά τους ήταν τόσο μεγάλη, με αποτέλεσμα να μετατοπιστούν πλήρως τα σημεία ισορροπίας πάνω στα οποία στηριζόταν το οικοδόμημα των εργασιακών σχέσεων τα τελευταία χρόνια, αν όχι τις τελευταίες δεκαετίες . Στη σειρά των νομοθετημάτων που τροποποίησαν το προηγούμενο καθεστώς διαμόρφωσης των εργασιακών σχέσεων εξέχουσα θέση κατέλαβαν οι παρεμβάσεις σε θέματα συλλογικών συμβάσεων ως κυρίαρχου μέσου εκδήλωσης της συλλογικής αυτονομίας, με σημαντικότερο εκ των οποίων το ζήτημα της συρροής αυτών. Στην παρούσα μελέτη γίνεται μια προσπάθεια ολοκληρωμένης παρουσίασης τόσο του προϊσχύσαντος καθεστώτος επίλυσης του προβλήματος της συρροής περισσότερων συλλογικών συμβάσεων εργασίας που διεκδικούν εφαρμογή επί της αυτής ατομικής εργασιακής σχέσης, όσο και της νέας κανονιστικής πραγματικότητας, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια μετά τους νόμους 3845/2010, 3899/2010, 4024/2011 και 4093/2012. Στο πρώτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας επιχειρείται μια σύντομη περιγραφή της ρύθμισης των σχέσεων μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών συλλογικών συμβάσεων εργασίας υπό τον αναγκαστικό νόμο 1367/1938, ο οποίος υπήρξε ο σημαντικότερος σε μια σειρά αναγκαστικών νόμων που καθόρισαν λεπτομερέστερα το δικαίωμα σύναψης συλλογικών συμβάσεων εργασίας, καθώς προέβλεψε για πρώτη φορά διάκριση αυτών με κριτήριο την καθ’ υποκείμενα και κατά τόπο έκταση εφαρμογής τους. Εν συνεχεία, στο δεύτερο κεφάλαιο της εργασίας παρουσιάζεται ο τρόπος επίλυσης της συρροής υπό το καθεστώς του Ν. 3239/1955, του επόμενου σημαντικού νομοθετήματος που θεσπίσθηκε προς ρύθμιση του ζητήματος των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και επίλυση των συλλογικών διαφορών εργασίας. Επιπλέον, παρατίθεται μια σειρά αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας, ενδεικτικών της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου τούτου κατά την ερμηνεία των επίμαχων διατάξεων του Ν. 3239/1955. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται εκτενής περιγραφή του τρόπου επίλυσης της σύγκρουσης των συλλογικών συμβάσεων εργασίας υπό τον σήμερα ισχύοντα Ν. 1876/1990, ο οποίος με ρητές διατάξεις μεταρρύθμισε τους προϊσχύσαντες νομοθετικούς κανόνες που καθόριζαν τα πεδία ισχύος των συλλογικών συμβάσεων και τις συνέπειες της συρροής τους. Με βάση το ανωτέρω νομοθέτημα, που καθορίζει το ισχύον βασικό ρυθμιστικό πλαίσιο για την επίλυση της συρροής των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, στο τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο της παρούσης αναλύονται οι δραστικές νομοθετικές αλλαγές της εργατικής νομοθεσίας που έλαβαν χώρα σε σχέση με το προϊσχύσαν καθεστώς το χρονικό διάστημα 2010 – 2012, ήτοι στο πλαίσιο ένταξης της χώρας μας στον Μηχανισμό Στήριξης της οικονομίας της από τα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στο πλαίσιο αυτό παρατίθενται τα κυριότερα νομικά ζητήματα που προκύπτουν κατά την ερμηνεία και εφαρμογή των πρόσφατων νόμων 3845/2010, 3899/2010, 4024/2011 και 4093/2012, που επέφεραν κατά τα ανωτέρω αλλεπάλληλες τροποποιήσεις σε όλο σχεδόν το φάσμα του συλλογικού εργατικού δικαίου, συμπεριλαμβανόμενου, βεβαίως, του κρίσιμου ζητήματος της συρροής των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Abstract:
The deep economic crisis that continues to shake every aspect of social activity in Greece has also influenced our country’s legal system, especially when looking at labor law, which is particularly vulnerable to changes during times of economic uncertainty. A series of laws altered the character of the Greek labor law, notably in the field of the collective bargaining and the collective labor agreements, where the most drastic changes took place. Collective bargaining is a process of negotiations between employers and a group of employees aimed at reaching collective agreements that regulate working conditions. The interests of the employees are commonly presented by representatives of a trade union to which the employees belong. The collective agreements reached by these negotiations usually set out wage scales, working hours, training, health and safety, overtime, grievance mechanisms, and rights to participate in workplace or company affairs. The most important of the aforementioned interventions relate to the problem of the collective labor agreements’ concourse; that is to say when two or more collective labor agreements which have discrepancies between them are applicable to the same employment contract. This study is an attempt to look at both the preceding legislative provisions attempting to resolve the concourse of different collective labor agreements which are applicable to the same individual labor relation as well as the new legal status quo, as developed in recent years after the publication of the Laws 3845/2010, 3899/2010, 4024/2011 and 4093/2012. In the first chapter of this essay a brief description of the regulation of the relations between different categories of collective labor agreements under the Emergency Law 1367/1938 is attempted. The aforementioned law was the most important one in a series of emergency laws that defined the right to conclude collective labor agreements in Greece, since it predicted for the first time their distinction in different categories based on the subjects and the areas they referred to. In the second chapter of the essay, the way to resolve the issues resulting from the concourse of different collective labor agreements under the Law 3239/1955 is presented. This law was the next major piece of legislation introduced to regulate the relations between the collective labor agreements. Moreover, a series of decisions of the Council of State is given as indicative of this Court’s settled case law in its interpretation of the relevant provisions of the Law 3239/1955. The third chapter is a comprehensive description of how to resolve the conflict between different collective labor agreements under the Law 1876/1990, which reformed the pre-existing legal provisions defining their scope and the consequences of their concourse. The fourth and final chapter of the essay presents the drastic legislative changes that affected labor law with regards to the scheme of the Law 1876/1990, which sets the basic regulatory framework for solving the concourse of collective labor agreements. Those changes were introduced during the period 2010-2012, i.e. within the support mechanism for the Greek economy by euro area Member States and the International Monetary Fund. Last but not least, the final chapter presents the main legal issues that arise during the interpretation and application of the recent Laws 3845/2010, 3899/2010, 4024/2011 and 4093/2012, which resulted in the above succession of changes in almost every range of collective labor law, including, of course, the crucial issue of the collective labor agreements’ concourse.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Γενικό Τμήμα Δικαίου, ΠΜΣ "Δίκαιο και Ευρωπαϊκή Ενοποίηση", κατεύθυνση Ιδιωτικό Δίκαιο, 2014