Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (ξέπλυμα χρήματος).Ο ρόλος των τραπεζών στην πρόληψη και καταστολήτων εγκλημάτων αυτών
Τίτλος:
Laundering of proceeds from criminal activities (money laundering) .The role of banks in the prevention of these crimes and katastoliton
Κύρια Υπευθυνότητα:
Παντιώρας, Δημήτριος Ε.
Επιβλέπων:
Μουκίου, Χρυσούλα Π.
Θέματα:
Keywords:
Money laudering, banks, the role of banks in suppressing laudering
Ημερομηνία Έκδοσης:
2014
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού είναι αναπόσπαστο με τις εξελίξεις των σύγχρονων κοινωνιών και αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο που στοχεύει στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο ρόλος των τραπεζών στην πρόληψη και καταστολή του φαινομένου είναι πολύ σημαντικός. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' (σελ. 4) Η αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες στη Διεθνή κοινωνία: Σε διεθνές επίπεδο, ο κύριος φορέας για την καταπολέμηση του φαινομένου είναι η "ομάδα χρηματοοικονομικής Δράσης", "Financial Action Task Force", εν συντομία FATF. Συγκροτήθηκε τον Ιούνιο 1989 στη Διάσκεψη κορυφής των G7 στο Παρίσι. Σκοπός της FATF είναι η καθιέρωση διεθνών προτύπων για την αντιμετώπιση του φαινομένου και την καταστολή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας με την παράλληλη εφαρμογή τους από τα κράτη μέλη, την οποία (εφαρμογή) ελέγχει η FATF (η FATF έχει αντιπροσώπους από 26 Κυβερνήσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι μέλος της). Η FATF εξέδωσε 40 συστάσεις το 1990, ενώ για την καταστολή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας εξέδωσε 8 συμπληρωματικές το 2001 και μία (1) για τη διασυνοριακή μεταφορά κεφαλαίων. Το 2004 αναθεωρήθηκαν οι 25 από τις 40 συστάσεις για το ξέπλυμα και σήμερα ισχύουν οι 40 και εννέα (9) αναθεωρημένες. Οι βασικότερες κατευθύνσεις των συστάσεων είναι η άρση του τραπεζικού απορρήτου, η ποινικοποίηση του φαινομένου του ξεπλύματος, η αναφορά ύποπτων συναλλαγών κ.λπ. Στον Ευρωπαϊκό χώρο: στον Ευρωπαϊκό χώρο οι εξελίξεις ως προς την αντιμετώπιση του φαινομένου ακολουθούν σχεδόν κατά γράμμα τις επιταγές των συστάσεων της FATF. Η πρώτη οδηγία 91/308/ΕΚ του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκτιμώντας ότι η χρησιμοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων στο ξέπλυμα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους στη φερεγγυότητα και σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια εμπιστοσύνης του κοινού, για την αντιμετώπιση του φαινομένου, υιοθέτησε τις αρχικές 40 συστάσεις της FATF. Με τη δεύτερη οδηγία 2001/97/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ε.Ε. τροποποιήθηκε η προηγούμενη (91/308/ΕΚ), προκειμένου να προσαρμοστούν οι διατάξεις της στις αναθεωρημένες πλέον συστάσεις της FATF του έτους 1996. Με την Τρίτη οδηγία 2005/60/ΕΚ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ε.Ε., κωδικοποιήθηκε η σχετική κοινοτική νομοθεσία, καταργήθηκε η πρώτη οδηγία (91/308/ΕΚ) και εισήχθησαν σημαντικές αλλαγές, ορίζοντας, μεταξύ των άλλων, πρόσθετες υποχρεώσεις για τα "υπόχρεα πρόσωπα" λήψης επιπλέον μέτρων "δέουσας επιμέλειας" σε περιπτώσεις συναλλαγών με υψηλό κίνδυνο. Συμπληρωματική ή κοινοτική Νομοθεσία: Η κοινοτική νομοθεσία συμπληρώθηκε με Αποφάσεις –πλαίσιο όπως: 1. Η απόφαση του Συμβουλίου 2001/500/ΔΕΥ 2. Η απόφαση του Συμβουλίου 2003/577/ΔΕΥ 3. Η απόφαση του Συμβουλίου 2005/212/ΔΕΥ Επίσης εκδόθηκε συμπληρωματική οδηγία 2006/70 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο κανονισμός 1781/06 της Ε.Ε. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' (σελ. 8) Νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει για την Ελλάδα για το ξέπλυμα χρήματος. Η προσαρμογή της Ελληνικής νομοθεσίας στην πρώτη (1η) Οδηγία (91/308/ΕΚ) έλαβε χώρα με το Ν. 2331/95, όπου καθορίστηκαν οι πράξεις που εντάσσονταν στην έννοια της "εγκληματικής δραστηριότητας". Η δεύτερη οδηγία (2001/97/ΕΚ) ενσωματώθηκε στη νομοθεσία μας με το Ν. 3424/05. Με το νόμο αυτό ακολουθήθηκε ένα μικτό σύστημα περιγραφής των πράξεων που συνιστούν "εγκληματική δραστηριότητα", ορισμός που αντικαταστάθηκε με την ορολογία "βασικά εγκλήματα". Η τρίτη οδηγία (2005/60/ΕΚ) ενσωματώθηκε στη νομοθεσία μας με το νόμο που ισχύει και σήμερα 3691/08 που ρητά κατήργησε τους δύο προγενέστερους νόμους (2331/95 και 3424/05). Με τον ίδιο νόμο ενσωματώθηκαν στη νομοθεσία μας και διατάξεις της οδηγίας 2006/70/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Με το νέο νόμο (3691/08) καθορίστηκαν επακριβώς τα βασικά αδικήματα. Η νέα λίστα περιλαμβάνει είκοσι (20) αδικήματα, όπως αυτά αναλυτικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του Ν. 3691/08, μεταξύ των οποίων : Η εγκληματική οργάνωση (αρ. 187 ΠΚ) Τρομοκρατικές πράξεις Ενεργητική δωροδοκία (236 ΠΚ) Δωροδοκία Δικαστή (237 ΠΚ) Εμπορία ανθρώπων κ.ά. Στο άρθρο 2 (Ν. 3691/08) αναφέρονται ποιες πράξεις αποτελούν ξέπλυμα χρήματος. Στο άρθρο 5 (Ν. 3691/08) αναφέρονται τα υπόχρεα προσόντα (φυσικά και νομικά) τα οποία υπόκεινται στις υποχρεώσεις του νόμου, μεταξύ των οποίων είναι και τα πιστωτικά ιδρύματα, οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί κ.ά. Στο άρθρο 6 (Ν. 3691/08) αναφέρονται οι αρμόδιες αρχές που εποπτεύουν την εφαρμογή του νόμου, όπως τη Τράπεζα της Ελλάδος για τα πιστωτικά ιδρύματα κ.ά. Η Επιτροπή του άρθρου 7 Ν.3691/08 (σελ.22) Αξίζει δε να αναφέρουμε και την "Επιτροπή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας" που προβλέπεται από το άρθρο 7 Ν. 3691/08 και συγκροτείται από τον πρόεδρο (Εισαγγελικό Λειτουργό εν ενεργεία) και οκτώ (8) μέλη που διορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης και προέρχονται από διάφορες Δημόσιες Υπηρεσίες, Τράπεζες, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κ.λπ. Η Επιτροπή έχει σχετικές αρμοδιότητες, στο πλαίσιο της λήψης πληροφοριών και αναφορών από τα υπόχρεα πρόσωπα, τις οποίες διερευνά και αξιολογεί, αφορώντας ύποπτες συναλλαγές ή ασυνήθεις συναλλαγές. Η Επιτροπή έχει εξουσία για τη διενέργεια διοικητικών ερευνών και ποινικών προκαταρκτικών εξετάσεων. Τέλος, στο άρθρο 45 του Ν. 3691/08 περιλαμβάνονται οι διατάξεις που προβλέπουν τις ποινικές κυρώσεις, ενώ στο άρθρο 52 του Ν. 3691/08 προβλέπονται αναλυτικά οι Διοικητικές κυρώσεις για όσους παραβιάζουν τις διατάξεις του νόμου αυτού. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' (σελ.30) Ο ρόλος και η ευθύνη των Τραπεζών στην πρόληψη και καταστολή των εγκλημάτων της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (ξέπλυμα χρήματος). 1. Διεθνές και Κοινοτικό Κανονιστικό πλαίσιο για τη ρυθμιστική παρέμβαση και εποπτεία του χρηματοπιστωτικού τομέα. Τα σημαντικότερα νομοθετικά κείμενα που ισχύουν σήμερα είναι: 1) Η επιτροπή Βασιλείας Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. 2) Οι 40 Συστάσεις της FATF. 3) Οι 9 συμπληρωματικές συστάσεις της FATF. 4) Οι τρεις (3) οδηγίες της Ε.Ε. 5) Η συμπληρωματική οδηγία 2006/70/ΕΚ της Επιτροπής. 6) Ο Κανονισμός 1781/06 της Ε.Ε. Για τις περιπτώσεις 2 και 6 έγινε ήδη λόγος. Όσον αφορά στην Επιτροπή Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία ιδρύθηκε το 1974 με τη συμμετοχή 13 χωρών (Βέλγιο, Καναδάς, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία κλπ (όχι Ελλάδα). Η επιτροπή διατυπώνει ευρέα εποπτικά πρότυπα και κατευθύνσεις και προτείνει πρακτικές. Δεν έχει μορφή υπερεθνικής εποπτικής Αρχικής και τα συμπεράσματά τους δεν έχουν δεσμευτική νομική ισχύ. Αναλυτικότερα: Το 1998 εκδόθηκε το πλαίσιο εποπτείας του Διεθνούς Τραπεζικού συστήματος με την ονομασία Β α σ ι λ ε ί α Ι. Στην αρχή της δεκαετίας του 2000 το πλαίσιο Β α σ ι λ ε ί α ΙΙ, το οποίο αντικατέστησε τη Βασιλεία Ι, αποσκοπούσε στην πληρέστερη απεικόνιση των αναλαμβανομένων κινδύνων από τα πιστωτικά ιδρύματα. Στις 16-12-2010 εκδόθηκαν από την Επιτροπή Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία οι δύο εκθέσεις που συνθέτουν το διεθνές κανονιστικό πλαίσιο που είναι γνωστό ως Βασιλεία ΙΙΙ. Πρόκειται για τη σημαντικότερη πρωτοβουλία της Επιτροπής μετά την πρόσφατη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, μέσω της οποίας επιδιώκεται η ενίσχυση της μικρο-προληπτικής ρυθμιστικής παρέμβασης στη λειτουργία των Τραπεζών και η αντιμετώπιση, μέσω, μακροπροληπτικών πολιτικών, του συστημικού κινδύνου που μπορεί να εκδηλωθεί στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. 2. Εθνικό Ρυθμιστικό πλαίσιο Τα σημαντικότερα νομοθετικά κείμενα που ισχύουν σήμερα είναι: 1) Ο Ν. 3691/08, όπως σήμερα ισχύει. 2) Η υπ'αρ. 281/4/17-3-09 απόφαση της Επιτροπής Τραπεζικών και Πιστωτικών Θεμάτων (Ε.Τ.Π.Θ.) (Προβλέπει κατηγοριοποίηση Πελατών με βάση τον κίνδυνο). 3) Η ΕΤΠΘ (285/9-7-09 (Ενδεικτική τυπολογία ύποπτων και ασυνήθων συναλλαγών). 4) Η ΕΤΠΘ 290/11-11-09 (Διοικητικές κυρώσεις). 5) Η απόφαση 2652/29-2-12 της Τράπεζας της Ελλάδος (Τ.τ.Ε.) (Προσδιορισμός του κινδύνου φοροδιαφυγής). Ειδικότερα για το Ν.3691/08 Το άρθρο 12 προβλέπει τις περιπτώσεις που οι Τράπεζες εφαρμόζουν τα μέτρα "δέουσας επιμέλειας". Το αρ. 19 προβλέπει για την Τράπεζα μέτρα "αυξημένης δέουσας επιμέλειας" ως προς τον πελάτη. Το άρθρο 20 προβλέπει συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία του πελάτη και επισημαίνει τους κινδύνους. Το άρθρο 22 αναφέρει τα πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα. Το αρ. 26 αναφέρει τις υποχρεώσεις των υπαλλήλων της Τράπεζας να ενημερώνουν την επιτροπή του αρ. 7 Ν. 3691/08 για τις ύποπτες συναλλαγές. Το αρ. 27 αναφέρει τις συναλλαγές υψηλού κινδύνου και τον τρόπο αποφυγής τέτοιων συναλλαγών. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' (σελ. 56) Στάδια και Τεχνικές Ξεπλύματος Χρήματος Τα στάδια αυτά διακρίνονται σε τρία: Η συστηματική μελέτη των πραγματικών περιστατικών δείχνει ότι υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε κάποια τυποποίηση του φαινομένου και στη διάκριση τριών (3) σταδίων του ξεπλύματος. Τα στάδια αυτά έχουν ως εξής: 1) ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ (PLACEMENT) Στο στάδιο αυτό στόχος είναι η είσοδος των κεφαλαίων στο τραπεζικό σύστημα χωρίς να κινηθούν υποψίες. Αυτό επιδιώκεται με τις παρακάτω μεθόδους: α) Κατάτμηση του ποσού σε μικρότερα β) Καταθέσεις μικροποσών σε τραπεζικούς λογαριασμούς γ) Μετατροπή μετρητών σε επιταγές –εμβάσματα δ) Καζίνο, ιππόδρομος, στοιχήματα κλπ. 2) ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ (LAΥERING) Στο στάδιο αυτό επιδιώκεται μια σειρά μετατροπών ή μεταφορών για να συγκαλυφθεί η προέλευσή τους με απόκτηση νομιμοφάνειας. Συνήθεις τρόποι είναι: α) αγοραπωλησία επενδυτικών προϊόντων β) διασυνοριακές μεταφορές χρημάτων γ) εικονικές αγορές κλπ. 3) ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ (INTEGRATION) Στο τρίτο στάδιο επιδιώκεται η επαναφορά των κεφαλαίων στη νόμιμη και πραγματική οικονομία συνήθως με την επένδυσή τους σε ακίνητα και επιχειρήσεις. Συνήθεις τρόποι είναι: α) επενδύσεις σε κεφαλαιαγορές β) εξαγορές ακινήτων γ) αγορές χρυσού κλπ. Επιπτώσεις Μακροοικονομικές από το ξέπλυμα: Το ξέπλυμα χρήματος μπορεί να προκαλέσει: α) στρέβλωση των εισαγωγών και εξαγωγών μιας χώρας, β) αρνητικές επιπτώσεις στα δημόσια έσοδα λόγω της μείωσης των εσόδων από τον φόρο, γ) μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στη ζήτηση χρήματος, δ) μπορεί να έχει αρνητική επίπτωση στο ρυθμό ανάπτυξης, ε) αύξηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας κ.λπ. Μικροοικονομικές επιπτώσεις ξεπλύματος: α) τεχνητή αύξηση τιμών β) νόθευση ανταγωνισμού γ) νόθευση επαγγελμάτων κλπ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε' (σελ. 62) Ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και Ανθρώπινα δικαιώματα. Ένα θεσμικό ενδιαφέρον για τα ατομικά δικαιώματα του υπόπτου ή του κατηγορουμένου αποτυπώνεται ρητά στη Σύμβαση του 1990 του Συμβουλίου της Ευρώπης, από την οποία προκύπτει δέσμευση από τα όρια που θέτει η ΕΣΔΑ. Η νομολογία του ΕΔΔΑ ασχολήθηκε με περιπτώσεις παραβίασης και ιδιωτικότητας ή τηλεφωνικών υποκλοπών κατά την ανακριτική διερεύνηση υποθέσεων ξεπλύματος χρήματος ή παραβίασης των κανόνων της δίκαιης δίκης (άρ. 6 §1 ΕΣΔΑ). Στην Ελλάδα έχει επισημανθεί ο κίνδυνος να προσκρούει ο αστυνομικός και ποινικός έλεγχος του ξεπλύματος σε συνταγματικά εγγυημένα δικαιώματα των πολιτών, όπως στα δικαιώματα του ιδιωτικού και οικογενειακού βίου (αρ. 9 Συντ.), της προστασίας προσωπικών δεδομένων (αρ. 9α Συντ.) και του απορρήτου της επικοινωνίας (αρ. 19 Συντ.). Ζήτημα τίθεται και ο περιορισμός του δικηγορικού απορρήτου για χάρη της καταπολέμησης του ξεπλύματος. Από το άρθρο 26 Ν.3691/08 προκύπτει ότι οι δικηγόροι, εφόσον με το νόμο 3691/08 ανήκουν στα υπόχρεα πρόσωπα οφείλουν: α) να ενημερώνουν την επιτροπή του αρ. 7 Ν.3691/08 όταν έχουν σοβαρές ενδείξεις ή υποψίες για ξέπλυμα, β) να παρέχουν όλες τις πληροφορίες στην Επιτροπή του αρ. 7 Ν. 3691/08 όταν υπάρχει αίτημα. Σε κάθε περίπτωση όμως, σύμφωνα με όσα ορίζει το αρ. 26 §2 του Ν.3691/08 οι δικηγόροι δεν έχουν υποχρέωση αναφοράς ή παροχής στοιχείων προς τις αρχές: α) σε σχέση με τις πληροφορίες που λαμβάνουν από τον πελάτη τους κατά τη διαπίστωση της νομικής του θέσης και, β) όταν υπερασπίζονται τον πελάτη τους ή τον εκπροσωπούν στη δίκη, ή δίδουν συμβουλές για την κίνηση ή αποφυγή δίκης. Δηλαδή οι δικηγόροι καλύπτονται από το Δικηγορικό απόρρητο για όλες τις πληροφορίες που λαμβάνουν σχετικά με την ένδικη υπόθεση. Το Ευρ. Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) στην υπόθεση Michaud κατά Γαλλίας της 6-12-2012 εξέτασε τη συμβατότητα με την ΕΣΔΑ των περιορισμών στο δικηγορική απόρρητο από τη νομοθεσία καταπολέμησης του ξεπλύματος, λίγα χρόνια μετά την αντίστοιχη απόφαση του Δ.Ε.Ε. (C-305/2005). Το ΕΔΔΑ αντιμετώπισε το ζήτημα από διαφορετική βάση (ήτοι υπό το πρίσμα του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ για το σεβασμό της ιδιωτικής ζωής), ενώ το ΔΕΚ-ΔΕΕ αντιμετώπισε το ζήτημα με το δικαίωμα στη δίκαιη δίκη (6§1 ΕΣΔΑ). Δηλαδή, το ΕΔΔΑ δέχθηκε ότι η υποχρέωση των Δικηγόρων να αναφέρουν τις ύποπτες δραστηριότητες συνιστά μια επέμβαση στα δικαιώματά τους για την προστασία της επικοινωνίας τους με τους πελάτες, όσο και το δικαίωμα για την προστασία της προσωπικής τους ζωής. Μια τέτοια δε επέμβαση είναι σύμφωνη με το αρ. 8 της ΕΣΔΑ, μόνο αν προβλέπεται στο νόμο και επιδιώκει τους σκοπούς του αρ. 8 §2 της ΕΣΔΑ. Δηλαδή με την απόφαση του ΕΔΔΑ στην υπόθεση Michaud κατά Γαλλίας επιλύθηκε κατ'αρχήν αρνητικά για τους δικηγόρους. Η άνω απόφαση αφορά και τους Έλληνες δικηγόρους, δεδομένου ότι η σχετική ενωσιακή νομοθεσία για το ξέπλυμα έχει μεταφερθεί εξ'ολοκλήρου στην Ελληνική έννομη τάξη με το Ν. 3691/08. ΕΠΙΛΟΓΟΣ (σελ.70) Στις μέρες μας το φαινόμενο του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο και σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο λαμβάνονται συνεχώς μέτρα για την καταπολέμησή του. Στην Ελλάδα ο νέος νόμος 3691/08 όπως σήμερα ισχύει, παρά τις ερμηνευτικές δυσχέρειες που προκαλεί, αφού ενσωμάτωσε διεθνείς και ευρωπαϊκές οδηγίες και αποφάσεις επιδιώκει την αναβάθμιση των μηχανισμών της χώρας μας για την πρόληψη και καταστολή των αδικημάτων της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Απαιτείται λοιπόν πιστή εφαρμογή του νόμου, άμεση εκδίκαση των υποθέσεων που έχουν σχέση με το ξέπλυμα, αλλά παράλληλα και σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Abstract:
Tackling this phenomenon is integral to the development of modern societies and is the most important measure aimed at combating organized crime, both at international and European level. The role of banks in the prevention and suppression of the phenomenon is very important. CHAPTER A '(p. 4) The anti-money laundering in International Society: At international level, the main body to combat the phenomenon is the "Financial Action Task Force", "Financial Action Task Force", briefly FATF. Formed in June 1989 in the G7 Summit in Paris. The purpose of the FATF is to establish international standards for the treatment of the phenomenon and suppress the financing of terrorism with the parallel implementation by the Member States in which the (application) controls the FATF (the FATF has representatives from 26 governments. The European Commission is a member of). The FATF issued 40 recommendations in 1990, while for the Suppression of the Financing of Terrorism adopted eight additional 2001 and one (1) for the cross-border transfer of funds. The 2004 revised the 25 of the 40 recommendations for flushing today apply the 40 and nine (9) revised. The main directions of the recommendations is The lifting of bank secrecy, The criminalization of the phenomenon of laundering, Reports of suspicious transactions etc. In Europe: In Europe developments in addressing the phenomenon followed almost to the letter the requirements of the FATF Recommendations. The First Council Directive 91/308 / EC of the European Communities, whereas the use of credit institutions laundering poses serious risks to the solvency and stability of the financial system and may lead to loss of public confidence, to address the phenomenon, adopted the original 40 recommendations of FATF. The second Directive 2001/97 / EC of the European Parliament and of the Council of the EU amended the previous (91/308 / EC) in order to adapt the provisions of the revised FATF Recommendations most of the year 1996. On Tuesday Directive 2005/60 / EC of the European Parliament and of the Council of the EU, the relevant Community legislation codified, repealed the First Directive (91/308 / EC) and introduced major changes, defining, among other things, additional obligations for "accountable persons" for further action "due diligence" in the case of transactions with high risk. Supplementary Community legislation: Community legislation filled with Framework Decisions such as: 1. The Council Decision 2001/500 / JHA 2. The Council Decision 2003/577 / JHA 3. The Council Decision 2005/212 / JHA Also issued complementary Directive 2006/70 of the European Commission and Regulation 1781-1706 EU CHAPTER II (p. 8) Legislative framework applicable to Greece on money laundering. Adapting Greek legislation on the first (1st) Directive (91/308 / EC) took place with Law no. 2331/95, which establishes the operations under the concept of "criminal activity". The second Directive (2001/97 / EC) was incorporated into our law by Law no. 3424/05. This law followed a mixed system of description of acts constituting "criminal activity" definition was replaced with the terminology "predicate offenses". The third Directive (2005/60 / EC) was incorporated into our legislation with the law in force today 3691/08 expressly repealed the two previous laws (2331/95 and 3424/05). The same law incorporated in our legislation and provisions of Directive 2006/70 / EC of the European Commission. With the new law (3691/08) precisely defined the predicate offenses. The new list includes twenty (20) offenses, as detailed in Article 3 of Law. 3691/08, including: The criminal organization (Art. 187 CC) Terrorist Acts Active bribery (236 CC) Judge Bribery (237 CC) Human trafficking etc. In Article 2 (N. 3691/08) reported what acts constitute laundering money. In Article 5 (N. 3691/08) referred obligated skills (physical and legal) subject to the obligations of the law, among them, credit institutions, financial organizations, etc. In Article 6 (N. 3691/08) are the competent authorities supervising the implementation of the law, such as the Bank of Greece for credit institutions etc. The Commission of Article 7 N.3691 / 08 (p.22) It is worth to mention the "Committee for Combating Money Laundering and Terrorist Financing" provided by Article 7 N. 3691/08 and composed of the President (prosecutors active) and eight (8) members appointed jointly by the Ministers of Finance and Justice and from various Public Services, Banking, Securities Commission etc. The Commission has responsibilities, in taking the information and reports from the obligors, which investigates and evaluates, involving suspicious transactions or unusual transactions. The Committee has the power to conduct administrative investigations and criminal preliminary examinations. Finally, Article 45 of Law. 3691/08 include provisions providing for criminal penalties, and in Article 52 of Law. 3691/08 detail provided administrative penalties for those who violate the provisions of this law. CHAPTER III (p.30) The role and responsibility of banks in the prevention and suppression of crimes of money laundering (money laundering). 1. International and Community regulatory framework for regulatory intervention and financial supervision. The most important pieces of legislation currently in force are: 1) The Basel Committee I, II and III. 2) The 40 Recommendations of the FATF. 3) 9 additional recommendations of the FATF. 4) The three (3) EU directives 5) The complementary Directive 2006/70 / EC. 6) Regulations 1781-1706 EU For cases 2 and 6 is mentioned. Regarding the Basel Committee on Banking Supervision was established 1974 with the participation of 13 countries (Belgium, Canada, France, Germany, Italy etc. (not Greece). The Committee shall deliver broad supervisory standards and guidelines and recommends practices. No form of supranational supervisory Initial and their conclusions are not legally binding. Specifically: In 1998 was published in the international banking supervision under the name Ba p i l e t I. At the beginning of the 2000s the frame Ba p i l e t II, which replaced Basel I, aimed at fuller depiction of the assumed risks of credit institutions. On 16-12-2010 issued by the Basel Committee on Banking Supervision, the two reports constitute the international regulatory framework known as Basel III. This is the most important initiative of the Commission after the recent financial crisis, through which seeks to strengthen micro-prudential regulatory intervention in the operation of banks and dealing through, macro policies systemic risk that may occur in the financial system. 2. National Regulatory Framework The most important pieces of legislation currently in force are: 1) N. 3691/08, as currently in force. 2) no. 281/4 / 09.03.17 decision of the Banking and Credit Affairs (E.T.P.TH.) (provides Customer segmentation based on risk). 3) Banking and Credit Committee (285 / 9.7.09 (Indicative typology of suspicious and unusual transactions). 4) Banking and Credit Committee 290 / 09.11.11 (Administrative sanctions). 5) Decision 2652 / 02.29.12 of the Bank of Greece (T.t.E.) (Designation risk avoidance). Specifically for N.3691 / 08 Article 12 provides for cases where banks apply the measures "due diligence". The no. 19 provides for the Bank measures "enhanced due diligence" as a customer. Article 20 provides for transactions without the physical presence of the customer and points out the dangers. Article 22 reads as politically exposed persons. The no. 26 states the obligations of the Bank's employees to inform the competent committee. 7 N. 3691/08 of suspicious transactions. The no. 27 indicate high-risk transactions and how to avoid such transactions. CHAPTER IV (p. 56) Stages and Techniques Money Laundering These stages are divided into three: The systematic study of the facts shows that there are common features which can lead to a standardization of the phenomenon and the distinction of three (3) stages laundering. These stages are as follows: 1) INSTALLATION (PLACEMENT) At this stage the aim is the entry of capital into the banking system to move without suspicion. This is pursued by the following methods: a) Splitting the amount into smaller b) Deposits small amounts in bank accounts c) Conversion cash checks -emvasmata d) Casino, horse racing, betting etc. 2) stratification (LAYERING) A series of conversions or transfers sought at this stage to disguise the origin of acquisition nomimofaneias. Usual methods are: a) buying and selling investment products b) cross-border money transfers c) virtual markets etc. 3) Integration (INTEGRATION) In the third stage sought the return of capital in the legal and usually real economy with their investment in real estate and businesses. Usual methods are: a) Investment in capital b) real estate acquisitions c) gold markets etc. Macroeconomic Effects of flushing: Money laundering can cause: a) distortion of the imports and exports of a country, b) negative impact on government revenues due to lower tax revenues, c) may have a negative effect on the money demand, d) may have a negative impact on growth, e) increase in crime and terrorism, etc. Microeconomic laundering effects: a) artificial price increase b) distort competition c) distortion professions etc. CHAPTER V (p. 62) Money laundering and human rights. An institutional concern for individual rights of the suspect or the accused is reflected explicitly in the 1990 Convention of the Council of Europe, which shows commitment from the limits set by the ECHR. The jurisprudence of the ECtHR dealt with breaches and privacy or telephone tapping by the investigating investigating money laundering cases or violating the rules of fair trial (Art. 6 §1 ECHR). In Greece has highlighted the risk of striking the police and penal control laundering in constitutionally guaranteed rights of citizens, including the rights of private and family life (art. 9 Coord.), Data protection (no. 9a Coord.) And the communication privacy (no. 19 Coord.). Question put and the limitation of the legal privacy for the sake of the fight against laundering. Article 26 N.3691 / 08 that the lawyers provided by Law 3691/08 are obligated persons are to: a) to inform the competent committee. 7 N.3691 / 08 when they have serious indications or suspicions of laundering, b) provide all information to the Commission of no. 7 N. 3691/08 when there is a request. In any case, according to the definition given in Art. 26 §2 of N.3691 / 08 lawyers have no obligation to report or reporting to the authorities: a) in relation to the information received by the customer in ascertaining the legal position and, b) when defending their client or representing in the proceedings, or giving advice on instituting or avoiding proceedings. That lawyers are covered by legal professional privilege on all the information they receive about the legal case. The Eur. Court of Human Rights (ECtHR) in case Michaud v France of 06.12.2012 examined the compatibility with the ECHR of restrictions on lawyers' secrecy of the anti-laundering legislation, a few years after the relevant decision of the Patent E. (C-305/2005). The ECtHR has addressed the issue from a different basis (ie in the light of Article 8 of the ECHR to respect for private life), while the IPC-WEU had to consider the right to a fair trial (6§1 ECHR). Namely, the ECtHR held that the obligation of lawyers to report suspicious activity constitutes an interference with their rights to protect their communication with customers, and the right to protect their privacy. Such a procedure is not consistent with the no. 8 of the ECHR, only if provided for by law, pursues the objectives of article. 8 §2 of the ECHR. That the decision of the ECtHR in Case Michaud v France was resolved in principle negative for lawyers. The above decision concerns and Greek lawyers, given that the relevant EU legislation on laundering has moved entirely in Greek law by Law no. 3691/08. EPILOGUE (p.70) Nowadays the phenomenon of money laundering has taken enormous proportions globally and at international and European level constantly taken measures to combat it. In Greece the new law 3691/08 as currently in force, despite the difficulties of interpretation caused since it included international and European directives and decisions aimed at improving the mechanisms of our country for the prevention and suppression of offenses of money laundering and financing terrorism. Therefore needs faithful application of the law, direct dealing with cases related to the laundering but also on respect for human rights.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Γενικό Τμήμα Δικαίου, ΠΜΣ "Δίκαιο και Ευρωπαϊκή Ενοποίηση", κατεύθυνση Δημόσιο Δίκαιο, 2014